4.2 Oorzaken van conflicten PO les 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§4.2 Oorzaken van conflicten

Vandaag:

- Herhaling paragraaf 4.1

- Uitleg nieuwe stof paragraaf 4.2

- Aanwijzingen voor zelfstandig werken in drietallen aan praktische opdracht

Lesdoelen:

- Je snapt dat conflicten verschillende oorzaken kunnen hebben en kunt voorbeelden noemen in verschillende dimensies

- Je kunt onderzoek doen naar een conflict en door in dimensies te denken de verschillende oorzaken uitleggen

Korte terugblik paragraaf 1

Wapengeweld wereldwijd

Wat betekent separatisme?

1. De wens van het volk om zich van een staat te scheiden
2. De wens van het volk om invloed te hebben in een land
3. De wens van het volk om te bepalen welke religie er is in een land
4. De wens van een volk om vast te houden aan hun culturele gebruiken

Een gewapend conflict is een aanhoudende strijd waarbij jaarlijks

1. 15 doden vallen
2. 25 doden vallen
3. 50 doden vallen
4. 100 doden vallen.

Een volk kenmerkt zich door:

1. Hetzelfde territorium te bewonen
2. Binnen één staat te bestaan
3. Gemeenschappelijke taal, godsdienst en geschiedenis
4. Een nationalistisch karakter

§4.2 Oorzaken van conflicten

De verschillende oorzaken voor conflicten

Dimensies:

1) Economische oorzaken

2) Culturele en demografische oorzaken

3) Politieke oorzaken 

4) Fysische

Kun je in deze dimensies (economisch, cultureel, demografisch, politiek) al oorzaken voor conflicten bedenken?
Voorbeeld antwoord:
Fysische dimensie: grote natuurramp, hongersnood, vluchtelingenstroom naar buurland, maar daar verzet tegen nieuwe bewoners)

Economische oorzaken

1. Economische oorzaken

- Natuurlijke hulpbronnen

              - Olie

              - Gas

              - Goud
              - Diamanten

              - Kobalt

       

Waar gaat het geld naartoe dat wordt verdient met deze delfstoffen

1. Het gebied waar het wordt gevonden
2. Het bedrijf dat de delfstoffen wint
3. Eerlijk verdeeld tussen beide partijen

Wie loopt het grootste risico op ziektes door vervuiling?

1. De mensen die de grondstof delven
2. Het bedrijf dat de grondstof verkoopt
3. De mensen die in het gebied rondom leven
4. alle drie evenveel

Paradox van de overvloed

''Dat in een land met veel grondstoffen de kans op gewapende conflicten veel groter is dan een land zonder rijkdommen''

Wordt ook wel ''resource curse'' genoemd

Voorbeelden: landen in Afrika en midden-oosten

Het verdiende geld wordt niet geïnvesteerd in het publieke belang. Hierdoor steeds strijd over wie de grondstoffen mag winnen / grotere corruptie in de regering door groot verschil in toegang tot de welvaart

2. Culturele en demografische oorzaken

Het zijn vaak niet de culturele verschillen die voor een conflict zorgen, maar (het gevoel van) achterstelling en armoede, ongelijkheid van macht of invloed.

Bijv. tussen islamitische soennieten en sjiieten

Sjiieten en Soennieten leefden voor de revolutie in Iran vrijwel zonder zichtbare strijd door elkaar heen, nationalisme was een veel belangrijkere kracht in de regio in die tijd.
Tot de Islamitische revolutie in Iran, waarbij de toenmalige leider (in een omgeving vol koningen en prinsen) zei dat erfelijk leiderschap niet Islamitisch zou zijn.

2. Demografische oorzaken

Jeugdbult: ''Een groot aandeel van 15-29 jarige in de bevolking.''

Geschoolde, jonge bevolking zorgt voor extra onrust.

Waarom

komen in opstand als er geen werk te vinden is, of ze strijden voor rechtvaardigheid, een betere wereld

3. Politieke oorzaken

Waar denk je dat eerder een conflict voorkomt?

1. Dictatuur
2. Democratie
3. Gelijk

Autoritair regime / dictatuur

''De macht in een land ligt bij één persoon of een kleine groep''

Autoritair Singapore

mensenrechten

Meerdere groepen willen macht

Soms juist verschillende groepen die de macht in een land willen - burgeroorlogen - interne conflicten

Fragile state: ''Een fragiele, kwetsbare staat, waar de overheid vrijwel geen controle heeft.''

Wat valt je op aan deze kaart?

PO aanwijzingen - werkwijze

Stap 1: maak een verzameldocument waar iedereen toegang tot heeft met een goede bestandsnaam.

Stap 2: bedenk welke taken er allemaal zijn en verdeel de taken (welke inhoud ben je voor verantwoordelijk? Wie doet planning, die vormgeving, wie is straks hoofd editor?).

Stap 3: Inhoud -  verzamel alle info in je verzameldocument en noteer steeds je bronnen!

PO aanwijzingen - inhoudelijk

4.1: Lees je in over de basisgegevens van je conflict, duidt je gegevens met de begrippen van het boek

4.2: Zoek niet op "oorzaken" van je conflict in het algemeen en verzand niet in een geschiedschrijving (eerst gebeurde dit, toen gebeurde dat) - denk in dimensies en zoek uit of die van toepassing zijn op je conflict