9.2 Goed geregeld - 25/03

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

9.2 Goed geregeld

Je leert over hoe de hoeveelheid stoffen in je bloed constant blijft.

Wat doet deze persoon?

Leerdoelen 9.2 

- Je leert over hoe de hoeveelheid stoffen in je bloed constant blijft

- Je kunt opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen.

- Je kunt beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.

- Je kunt uitleggen wat er aan de hand is bij iemand met suikerziekte.

Wat gebeurt er in je lichaam?

Er gebeurt van alles in je lichaam, de omstandigheden veranderen in je lichaam.

Je lichaam reageert hierop op 2 manieren:

1.  Je lichaam verwijdert stoffen waarvan er teveel in je bloed zitten
2. Je lichaam vult de stoffen aan waarvan er te weinig in je bloed zitten

Zo houdt je lichaam de hoeveelheid stoffen constant (= gelijk/ hetzelfde)

Uitscheiding

Door:

• Huid
• Nieren
• Lever
• Longen

Hoe regel je de hoeveelheid glucose in je bloed?

- Je lichaam heeft glucose nodig!!

(voor verbranding)

- Glucose haal je uit je voedsel, maar je hoeft niet de hele dag te eten. 

Je lichaam regelt zelf dat je de juiste hoeveelheid glucose in je bloed hebt. Hoe?

Glucoseregeling

Geregeld door:

• Hormonen - regelstoffen in je lichaam
• Insuline en glucagon - gemaakt door de alvleesklier
• Lever - meet glucosegehalte in het bloed

• te weinig glucose gemeten in de lever

• te veel glucose gemeten in de lever

Lever en alvleesklier

Hoog vs laag glucose gehalte

Waar worden de hormonen insuline en glucagon gemaakt?

1. In de lever
2. In de bijnieren
3. In de hypofyse
4. In de alvleesklier

Wat zijn glucagon en insuline?

1. Stoffen
2. Organen
3. Hormonen
4. Klier

Danae: wat zijn glucagon en insuline

Wanneer heb je suikerziekte?

Suikerziekte/ diabetes: bij mensen die dit hebben maakt de alvleesklier niet genoeg insuline.

Bij iemand met suikerziekte wordt de glucose dus uitgescheiden en niet opgeslagen! Er is te weinig glucose voor de verbranding. Hierdoor zijn patiënten vaker en sneller moe.

Diabetes

Type 1:

• Geen of minder aanmaak insuline

Type 2:

• Cellen reageren niet of nauwelijks op insuline

Wat te doen bij suikerziekte?

Om glucosetekort te voorkomen moeten diabetespatiënten zelf de glucose in hun bloed regelen.

• Meten 
• Insuline inspuiten als de hoeveelheid glucose in het bloed te hoog is.
• Snel iets eten of drinken als de hoeveelheid glucose in het bloed te laag is.

Les 2

Uitscheiding

Door:

• Huid: zout en water
• Nieren: water, zouten, vitamines (B en C) en afvalstoffen
• Lever: Kleurstoffen, alcohol, andere afvalstoffen
• Longen: koolstofdioxide en water

Wat doen je nieren?

Afvalstoffen zijn:

1. Giftige stoffen en afbraakstoffen
   
2.  Overtollige zouten en vitaminen
3. Overbodige stoffen zoals kleurstoffen 

Wat doet de lever?

De lever haalt stoffen uit je bloed en geeft weer andere stoffen af.

De lever krijgt bloed uit 2 bloedvaten:

1.  De leverslagader voert bloed met zuurstof aan.
2. De poortader voert bloed met voedingsstoffen aan vanaf de dunne darm.

Wat doet je lever?

• Opbouwen en omzetten
• Afbreken
• Afvoeren
• Opslaan

Zelfstandig aan de slag

- maak de opdrachten 9.2 af

- ben je klaar? je mag bezig met een andere vak

Welk hormoon kan zijn werk niet goed doen bij iemand met suikerziekte?

1. glycogeen
2. insuline
3. glucagon
4. bilirubine

Welk mineraal wordt in de lever opgeslagen?

1. fluor
2. calcium
3. fosfor
4. ijzer

Wat is de volgorde waarin een afvalstof je lichaam verlaat?

1. nierslagader > nier > urineleider > blaas > urinebuis > wc
2. nierslagader > nier > urinebuis > blaas > urineleider > wc
3. nierslagader > nier > urineleider > urinebuis > blaas > wc
4. nierslagader > nier > urinebuis > urineleider > blaas > wc