6.2 Politieke institutie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Na deze les:

Weet je wat een politieke institutie is.

Ken je de omschrijving van politieke institutie.

Kun je voorbeelden geven van politieke instituties.

Ken je de grootste Nederlandse politieke partijen.

Politieke institutie

Complex van min of meer geformaliseerde regels

die het gedrag van mensen EN/OF hun onderlinge relaties

rond machtsuitoefening EN/OF besluitvorming reguleren

Politieke instituties

Democratie, het Koningshuis, de Trias Politica, de Rechtsstaat, de Grondwet, de onafhankelijke rechtspraak, volksvertegenwoordiging, verkiezingen, leiderschap, 

https:

Maak:

Opdr. 3 vr. 4-7

Opdr. 7 1, 3, 4,5

Vr. 3

5) De Trias Politica gaat over de inrichting van een staat, die in drie organen verdeeld wordt. Deze organen bewaken elkaars functioneren en daarmee worden onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening en besluitvorming gereguleerd.

6) Het hoogste gezag in een land.

7) Een instelling is een organisatie en heeft een adres. Een institutie is eerder een gedachtegoed/idee; het is niet concreet aanwijsbaar.

Vr. 7

1) Een schaduwkabinet is een groep politici die niet in het zittende kabinet zitten maar namens de oppositie een alternatieve ministerraad vormen.

2) Nee, Nederland heeft geen schaduwkabinet. De oppositie zit in de tweede kamer en kan de regering steunen of oppositie voeren.

3) & 4) (pas toe op schaduwkabinet)

a. een complex van min of meer geformaliseerde regels

b. die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtsuitoefening

c. en die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke besluitvorming reguleren

4) Een schaduwkabinet is een politieke institutie omdat het regels zijn over de oppositie partijen die een ministerraad mogen vormen die met alternatieve plannen kunnen komen en dus een complex van min of meer geformaliseerde regels is. Dit complex van min of meer geformaliseerde regels zorgt ervoor dat de schaduwministers zich op een bepaalde manier gedragen en met alternatieve plannen komen en dat de zittende ministers zich daar ook aan moeten aanpassen en betere pannen moeten maken en is er dus een vorm van politieke machtsuitoefening. Tenslotte, door een schaduwkabinet wordt de politieke besluitvorming beïnvloed omdat het niet alleen de zittende minister is die plannen maakt maar ook de schaduwminister kan de besluitvorming beïnvloeden.

5) Een andere politieke institutie is een referendum.

Jesse wil niet naarhet feestje maar vrienden blijven vragen of hij toch mee wil. Ze noemen het laf om niet te gaan.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Een supermarkt is de enige in het dorp en vraagt daarom onredelijk hoge prijzen. Er is toch geen concurrent en de bewoners betalen wel.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Alle inwoners waren al aan het mopperen op de bondscoach van het Nederlands Elftal. Nu ook de KNVB het vertrouwne in hem heeft opgezegd moest hij wel opstappen.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

UNICEF doet onderzoek naar de situatie van Jemen en concludeert dat de situatie waarin kinderen daar opgroeien ongekend slecht is.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Op een flyer van een goed doel staan plaatjes van kinderen die erg zielig kijken en een hongerbuik hebben. Het goede doel hoopt hiermee veel geld op te halen.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Husawei zag de verkopen stijgen toen deze was uitgeroepen tot 'beste koop'

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Op pakjes sigaretten staan plaatjes van mensen aan een beademingsapparaat en heftige teksten over de gevolgen van roken. Dit om mensen te weerhouden een sigaret te roken.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Jesse wil niet naarhet feestje maar vrienden blijven vragen of hij toch mee wil. Ze noemen het laf om niet te gaan.

1. Affectieve machtsbron
2. Cognitieve machtsbron
3. Economische machtsbron
4. Politieke machtsbron

Politieke institutie

• complex van = meerdere bij elkaar horende....
• min of meer geformaliseerde regels = meer of minder in regels vastgelegde / formele en informele regels
•  die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties rond politieke machtstuitoefening & besluitvorming reguleren = die regelen hoe mensen zich gedragen, wie de politieke macht heeft en hoe besluiten moeten worden gemaakt.

Bedenk een voorbeeld van een politieke institutie.

Voorbeelden:

Overheid

Parlementaire democratie (verkiezingen, verantwoordelijkheden ministers, gedragsregels 2e kamer)

Rechtsstaat

Koningshuis

Kabinet (alle ministers)

Gemeente