Thema 5 Basisstof 5 - Gedrag

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Je kunt de bouw en functies van het zenuwstelsel beschrijven.

Je kunt de bouw van zenuwcellen en zenuwen beschrijven.

Je kunt uitleggen wat gedrag is.

Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.

Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Bladzijde 120

Biologie Les 1

Vanaf bladzijde 123

Opdracht 1 tot en met 9

Vanaf bladzijde 123 

Opdracht 1 tot en met 9

Wat is gedrag?

Gedrag van organismen bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen en samen een doel hebben.

Wat is gedrag?

De verschillende handelingen volgen elkaar in een vaste volgorde op en het effect van de ene handeling leidt tot een volgende handeling. Dit noem je een gedragsketen.

Gedrag is een respons op een prikkel

Aangeboren gedrag

Gedrag dat je meteen kunt na de geboorte

bijveelbeeld baby's zuigen aan de tepel van de moeder &

Giraffe kan gelijk 'lopen' -

Zie filmpje

Aangeleerd gedrag

Gedrag dat onstaat door te leren

Bijvoorbeeld een kat leert om de kattenbak te gebruiken

Wipsnavelkraai gebruikt gereedschap

Prikkels en Motivatie

Inwendige prikkel: een prikkel die in het lichaam ontstaat.

bijv. honger of dorst.

Uitwendige prikkel: een prikkel die buiten het lichaam ontstaat. 

Deze prikkels neem je waar met je zintuigen.

Motivatie is de bereidheid tot het verrichten van een bepaald gedrag. 

Filmpjes

https://youtu.be/bzfqPQm-ThU

Dolphins trick fish with mud "nets" | One Life | BBC

https://youtu.be/UZM9GpLXepU

Tool-Making Crows Are Even Smarter Than We Thought | Nat Geo Wild

https://youtu.be/HPmUOdVMnWU

Netgiraffe geboren in ARTIS - 7 november 2016

Wat was de motivatie van de dolfijnen?

Sociaal gedrag

Gedrag wordt bij veel dieren beïnvloed door soortgenoten. 

Gedrag van soortgenoten naar elkaar noem je sociaal gedrag.

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag noem je een signaal.

Normen en waarden

Ons gedrag wordt beïnvloed

Waarden zijn dingen die mensen belangrijk vinden in het leven. 

Normen zijn de ongeschreven regels over hoe jij je moet gedragen. 

Observatie en interpretatie

Een bepaald signaal kan een verschillende betekenis hebben. 

Wat je observeert (wat je waarneemt) kan je op verschillende manieren interpreteren (kan je een betekenis aan koppelen). 

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. Alle reacties op prikkels vormen het gedrag

 Prikkels en gedrag

Wat gebeurt er als je een ander ziet gapen?

Hoe ontstaat gedrag?

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. Alle reacties op prikkels vormen het gedrag.

Prikkel > verandering in de omgeving, hier reageren (respons) dieren en mensen op.

komt binnen bij je zintuigcellen

Elektrische signaaltje via een zenuw

Reactie

Respons

Prikkel

Impuls

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel