9. H7.3 - Ionen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Pas op, dit wordt een beladen les

Plan van de les

Korte herhaling van 7.2

Uitleg over ionen

Maken van vragen 7.3 (deel 1)

Tekenen van ionen

Maken van vragen 7.3 (deel 2)

Atomen

• Kern -> Protonen en Neutronen

• Elektronenwolk -> Elektronen

• Protonen - massa: 1u - Lading 1+
• Neutronen - massa: 1u - Lading 0
• Elektronen - massa: verwaarloosbaar - Lading 1-

atoomnummer en massagetal

• een atoom heeft evenveel protonen (+) als elektronen (-) als neutronen (0)
  
• atoomnummer = aantal protonen
• massagetal = protonen + neutronen
• elektronen = atoomnummer - lading

Moleculen

Een moleculaire verbinding is opgebouwd uit niet-metalen. 

7.3 Ontleedbare stoffen: enkelvoudige ionen

Ontleedbare stoffen

Elementen zijn stoffen die je door een chemische reactie niet kunt ontleden. Als je een stof wel kunt ontleden is het een verbinding. 

Een ander woord voor verbinding is ontleedbare stof. 

ion

Een ion is een elektrisch geladen atoom. 

Dit komt omdat er tijdens een reactie elektronen worden uitgewisseld waardoor het atoom niet meer neutraal is. 

Positieve ionen

Als een atoom 1 of meer elektronen afstaat, heeft het minder elektronen (negatief) dan protonen (positief). 

(want die waren gelijk weet je nog).

Hierdoor krijgt het atoom een positieve lading. Als het deeltje uit alleen maar dezelfde atomen bestaat noem je dit een enkelvoudig positief ion. 

Negatieve ionen

Wanneer een atoom elektronen afstaat, neemt een ander deze op. Hij krijgt dan meer elektronen dan protonen. Dit atoom krijg dan dus een negatieve lading. 

Alle enkelvoudige negatieve ionen zijn niet-metaalionen. 

Chloor kan 1 elektron opnemen, je noteert dit als Cl^-

In tabel 1  op blz 29 staat een overzicht van de ladingen en namen van de meest voorkomende ionsoorten. Je moet de namen en formules uit deze tabel kennen. 

Notatie

Hoe schrijf je dit nou op?

Als een atoom 1 elektron afstaat heeft het deeltje een positieve lading. Denk aan bijvoorbeeld Natrium. 

Dan noteer je dat als Na⁺

Notatie

Zink kan 2 elektronen afstaan. Hierdoor kom je op Zn²⁺

Chroom kan zelfs 6 elektronen afstaan. Je noteert dit als Cr⁶⁺

Metalen hebben altijd een positieve lading. 

Aantekening maken!

Positief ion

• vaak metalen
• hebben minder elektronen dan protonen

1+ = 1 elektron minder dan p

2+ = 2 elektronen minder dan p

Aantekening maken!

Negatief ion

• vaak niet-metalen
• hebben meer elektronen dan protonen

1- = 1 elektron meer dan p

2- = 2 elektronen meer dan p

Naamgeving enkelvoudige ionen

Wat gebeurt er in deze situatie?

+ Magneet +

- Magneet -

Wat gebeurt er in deze situatie?

+ Magneet +

- Magneet -

Ze komen tegen elkaar aan

Want + en - trekken elkaar aan

Ionaire verbindingen

Ionaire verbindingen

(zouten)

Deze zijn opgebouwd uit ionen. Vaak is het positieve ion afkomstig van een metaal en het negatieve ion van een niet-metaal. 

Aantekening maken!

Atomen

• geen lading
• massa = p + n
• atoomnummer = p
• elektronen zijn gelijk aan het aantal protonen

Aantekening maken!

Ionen

• lading
• massa = p + n
• atoomnummer = p
• elektronen zijn niet gelijk aan het aantal protonen

Ionaire verbindingen

Chloor en Natrium kunnen met elkaar reageren tot Natriumchloride. 

Je ziet dat Na 1 elektron afstaat aan Cl. Hierna trekken Na en Cl elkaar aan en daardoor ontstaat een verbinding. 

HW voor vrijdag

Maak van 7.3 - vraag 1 tm 8

Volgende les

Noteren van zouten

Verhoudingsformule opstellen

1. Schrijf de naam van de stof op.
2. Vervang de namen van de ionen door de formule (tussen haakjes) 
3. Maak de ladingen gelijk, door middel van indexgetallen
4. Haal de haakjes en de lading weg. behalve bij samengestelde ionen, daar laat je de haakjes er omheen staan als er een index getal achter staat

Voorbeelden: natriumchloride, calciumfluoride, aluminiumoxide

Romeinse notatie

1 = I

2= II

3= III

4=IV

5=V

6= VI