Periode 4 3HV les 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-3

Les 4.2 M&M

Paragraaf 1.4:

Gevolgen voor de mens van de ecologische crisis

Leerdoelen les 2:

1. Je kunt uitleggen wat modellen en scenario's zijn en waarom klimaatwetenschappers deze gebruiken.
2. Je kunt beschrijven wat het 'business as usual' scenario is.
3. Je kunt bij de thema's 'hitte' en 'voedsel' omschrijven wat de gevolgen zijn voor de mens van de klimaat- en ecologische crisis.  

Terugblik les 1

• Wat bedoelen we met het begrip 'landdegradatie'?
• Het verminderen van de kwaliteit van land en bodem als gevolg van menselijke en natuurlijke activiteiten.
• Noem drie vormen van landdegradatie.
• Verzilting, ontbossing en overbegrazing.
• Noem twee gevolgen van overbegrazing en ontbossing.
• Bodemerosie en verdroging

Terugblik les 1

• Wat is verwoestijning?
• Het uitbreiden of nieuw vormen van zeer droge gebieden (niet per se alleen woestijngebieden).
• Noem 1 gevolg van verwoestijning.
• Verlies van habitat van veel diersoorten.

• Klimaatcrisis: de ecologische, politieke en maatschappelijke crisis die verband houdt met de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde.

• Ecologischecrisis: het probleem van vervuiling, uitputting en aantasting van de aarde. 

• Beiden hebben invloed op de mens omdat mens en natuur verbonden zijn met elkaar. We gaan kijken welke gevolgen deze crises hebben op ons.

Scenario's

De gevolgen van klimaat- en ecologische crisis worden bestudeerd met behulp van scenario's en modellen; dit heet  modelleren.

• Verschillende toekomstpaden waarin de gevolgen van onze manier van leven zichtbaar worden.

• Dit is lastig omdat we niet in de toekomst kunnen kijken. Computers modelleren de toekomst voor de wetenschappers.

• Toekomstscenario

Business as usual

• Een scenario waarin wij als mensen geen grote veranderingen onze manier van leven aanbrengen.

• Door duurzame keuzes te maken kunnen we dit scenario voorkomen. 
• Hoe kunnen we de balans op aarde herstellen?

Gevolg 1 klimaatcrisis: hitte.

• Hitte; door de opwarming van de aarde gaat de gemiddelde temperatuur omhoog.
• Er zijn steeds vaker hittegolven.
• De lichaamstemperatuur van de mens moet constant blijven, en dat gaat moeilijker met hitte.
• Hierdoor overlijden steeds meer mensen door hitte.

• Sinds 1980 is het aantal gevaarlijke hittegolven wereldwijd vervijfvoudigd.

Gevolg 2 klimaatcrisis: voedsel.

• De crisis heeft invloed op temperatuur, neerslag, biodiversiteit en landdegradatie
• Hierdoor neemt de opbrengst van landbouw af: er kan minder voedsel worden verbouwd.

Gevolg 2 klimaatcrisis: voedsel.

• Door opwarming van de aarde verliest de wereld koraalriffen. 

• Vissen planten zich voort in koraalriffen: door afname riffen zijn er minder vissen 
• Mensen die wonen in de buurt van de riffen zijn voor dagelijkse voeding afhankelijk van deze vissen.

Gevolg 3: temperatuur

• De opbrengst van een plant neemt met 10% af bij een temeratuurtoename van 1 °C.
• Planten hebben een optimale groeitemperatuur: een temperatuur waarbij planten het meeste voedsel opleveren.
• Door hogere temperaturen groeit er bv steeds minder tarwe in Nederland.

• Nederland heeft in 2100 volgens het business as usual scenario een klimaat voor het verbouwen van druiven ipv tarwe. 

Gevolg 4: neerslag en droogte

• Het water voor landbouwgewassen komt voor 80% van neerslag.
• Er zijn steeds vaker periodes van extreme droogte, extreme regenval en overstromingen. 
• Hierdoor mislukken oogsten steeds vaker door een tekort of juist een overvloed aan neerslag. 
• Door de opwarming neemt de verdamping toe: de droogte is in Nederland toegenomen ondanks meer neerslag. 

Product periode 4

Je gaat bedenken hoe een dag in jouw leven eruitziet in 2100:

Hoe is de wereld veranderd ten opzichte van nu? Welke mogelijke paden zijn er?

Om te denken in verschillende toekomstpaden ga je in scenario's denken aan de hand van een assenstelsel van duurzaamheid en technologie! 

Product periode 4

Product periode 4

Kies 1 scenario:

Back to land, business as usual, technofix of edge of disaster.

Bedenk wat er veranderd kan zijn in de toekomst in jouw scenario:

Hoe ziet jouw woonomgeving eruit? Welke baan heb je? Hoe vervoer je jezelf? Wat eet je?

Schrijf een verslag van minimaal 500 woorden. Deadline is week 9.

Ter inspriratie: filmpje!

Aan de slag!

Lees in jouw boekje van §1.4 de kopjes 'inleiding', 'scenarios' en 'gevolgen klimaatcrisis en ecologische crisis' tot biodiversiteit op blz 39, 40, 41 en 42.

Maak op blz.  37 de opdrachten 1, 2, 3, 4, 8, 9, 12 en 14.