boekenpitch 3havo

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De boekenpitch

Aan het einde van jullie presentatie hebben jullie

• verhalen gelezen
  
• nagedacht over de gelezen verhalen
• je verdiept je in het geven van leestips
• geoefend met presenteren/ spreekvaardigheid
• gewerkt aan ICT vaardigheden door een presentatie te maken in Google Presentaties of LessonUP.
• in groepsverband samengewerkt
• weet je hoe je een boek pitcht!

Als je 'boekenpitch' hoort.
Waar denk je dan aan?

Wat is belangrijk wanneer je iets moet
presenteren voor publiek?

De pitch

• Jullie moeten een leestip (docent geeft de titel) pitchen. 
  
• Daarnaast moet elk van de groepsleden ook een leestip geven en die pitchen.
  
• De pitch duurt minimaal vijf minuten en maximaal tien minuten.
  
• De doelgroep bestaat uit jongeren van jouw leeftijd, jouw klas. 
  
• Elke leerling moet presenteren!
  

Het boek dat je als eigen leestip gaat pitchen, mag je zelf kiezen uit www.lezenvoordelijst.nl, vanaf niveau 3. Ook mag je een D-boek kiezen uit de bibliotheek. Als je twijfelt of je boek goed is, overleg dan eerst met je docent. 

Inhoud pitch

• Algemene informatie: titel boek, naam schrijver, uitgeverij  (zowel de opgegeven leestip als die van jouw eigen leestip)
  
• Je mag fictie-elementen benoemen, zoals het thema of vertelperspectief (zie verderop in deze LessenUp!)
• Korte uitleg waar het verhaal over gaat (zo kort mogelijk, alleen hoofdlijnen en niet het plot!)
  
• Je kunt een kort fragment voorlezen (echt een kort fragment, dus geen hele pagina)
  
• Je maakt duidelijk waarom het publiek dit boek moet lezen. Natuurlijk mag je ook minpunten noemen, maar het is een boekPROMOTIE! Het doel hiervan is dus om het publiek te activeren en het boek te laten lezen.
  
• Zorg voor een verrassingselement (licht, geluid, afbeeldingen)!
• De verplichte leestip verdeel je bij de presentatie onder de groepsleden --> iedereen pitcht dus een deel van de verplichte leestip EN zijn eigen leestip!
• De presentatie duurt tussen de vijf en de tien minuten --> minimaal een minuut per boek. 

Welke pitch vond je beter
en waarom?

Presenteren

• Denk aan je lichaamshouding, oogcontact, spreektempo, het volume en de verstaanbaarheid. 
• Laat je verhaal goed aansluiten bij de eventuele beelden (fragmenten, illustraties, foto’s enz.) die je in de pitch laat zien. 
  
• Creatief zijn wordt gewaardeerd, maar je creativiteit mag niet ten koste gaan van de inhoud van de pitch.
  

Wanneer

• Pitchen op de opgegeven datum van jouw groep
  
• Voorbereiden tijdens de leesles voor de geplande presentatie van jouw groep (zorg dus dat je de informatie hebt!
  
• Fine tunen in de leestijd voor de presentatie
  

Tijd: Chronologie

Een verhaal noem je chronologisch als de gebeurtenissen in het verhaal worden verteld in de volgorde zoals ze zich in werkelijkheid ook hadden afgespeeld.

Bijvoorbeeld: Begin-midden-eind

Dit maakt het natuurlijk nogal voor de hand liggend dat als dit niet het geval is (de gebeurtenissen worden in een andere volgorde verteld dan ze zich hebben afgespeeld), we spreken van een a-chronologisch verhaal. 

Bijvoorbeeld: Eind, begin, midden.

Tijd: Flashback en flashforward

Wanneer een personage terugblikt of vooruitblikt op een gebeurtenis spreek je van een flashback of flash-forward/vooruitwijzing. De gebeurtenis onderbreekt de loop van het verhaal. Pas op dat je een flashback of flashforward niet verward met een a-chronologisch geschreven verhaal.

Bijvoorbeeld:

"Twaalf jaar geleden is dokter Hogenstijn met een experimenteel onderzoek begonnen in opdracht van de regering. Het was een onderzoek naar DNA-manipulatie. Het doel was het integreren van gemodificeerd DNA-materiaal en computerhardware. Kunstmatige intelligentie. Nu, na twaalf jaar is dit doel bereikt. Dokter Hogenstijn heeft een monster geschapen."  

Historische tijd

In welke tijdsperiode speelt het verhaal zich af?

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, in de Gouden Eeuw of in 1980...

Kijk naar:

• Jaartallen
• Kleding, gebruiken
• Historische figuren, gebeurtenissen
• Beschrijving ruimte van de tijd

Ruimte

• Ruimte als plaats: land, plaats, huis, kamer, gebouw, park, etc.
• Sfeer in de ruimte: angstig, beklemmend, hoopvol, vreugdevol, etc.

Personages: hoofdpersonen 

Hoofdpersonen worden het meest uitgebreid beschreven, zodat je goed met ze kunt meeleven. Je komt veel te weten over hun innerlijk; gedachten, gevoelens, verlangens, dromen, wensen en angsten. 

Hun karakter kan zich in de loop van het verhaal ontwikkelen: je leert ze steeds beter kennen door wat ze doen, denken en zeggen. Ze reageren niet altijd hetzelfde en zijn dus niet voorspelbaar: soms doen ze dappere dingen, maar zijn ze tegelijkertijd doodsbang. 

Personages: hoofdpersonen  

De hoofdpersoon in een verhaal is:

- De persoon die het meeste aandacht krijgt van de schrijver.

- Je leest het verhaal door zijn/haar ogen.

- Je weet wat hij/zij doormaakt, denkt en zegt.

- Heel soms zijn er meerdere hoofdpersonen.

Personages: bijfiguren

De bijfiguren worden eenvoudig beschreven. De meeste aandacht krijgt hun uiterlijk: gezichtsuitdrukking, houding en kleding. 

Vaak zijn ze aan hun uiterlijk direct herkenbaar: schurken zien er gemeen uit en helden zien er stoer uit. Tevens hebben ze vaak maar één eigenschap: schurken hebben een gemeen en slecht karakter; helden zijn sterk en nooit bang.

Thema

Het onderwerp van een verhaal kun je vaak in een woord aangeven, bijvoorbeeld liefde, vriendschap, reizen of oorlog. 

Als je nauwkeuriger wilt vertellen waar een verhaal over gaat, heb je meer woorden nodig. Je gebruikt een hele zin om het thema, de hoofdgedachte van een verhaal, weer te geven, bijvoorbeeld: ‘Het is heerlijk om verliefd te zijn, maar soms blijft liefde onbeantwoord’.

Terugkerende aspecten hebben vaak met het thema te maken. Zo’n terugkerend aspect in een verhaal heet een motief. Door motieven ontstaat een patroon in het verhaal.

Zo bepaal je het thema van een boek

1. Bekijk de titel en het omslag.
2. Lees het motto (als dat er is, zie begin van je boek).
3. Stel het onderwerp vast.
4. Stel vast op welke manier personages, gebeurtenissen en ruimtes met elkaar te maken hebben. Waar draait het verhaal om?
5. Kijk welke aspecten van het onderwerp herhaald worden: zoek dus de motieven.
6. Lees de afloop van het verhaal nauwkeurig.

Vertelperspectieven

Een belangrijk aspect van een verhaal is het gebruikte vertelperspectief, dus het personage dat het verhaal vertelt. Het is als het ware de positie van waaruit de lezer het verhaal waarneemt. Het boek spreekt tot de lezer en vertelt hem iets. Er kan daarom van een verteller gesproken worden. 

De verteller in een verhaal ziet men bijvoorbeeld duidelijk naar voren komen als een omgeving of situatie wordt omschreven. Ook kan de verteller verborgen zijn en lijkt het verhaal 'zichzelf te vertellen'.

Vier vertelperspectieven

1. Een ik-figuur (eerste persoon). Die dan ofwel het verhaal beleeft ofwel erop terugkijkt en dus al meer weet over de afloop.
2. Een hij-/zij-figuur (derde persoon). Die dan ofwel het verhaal beleeft (personele verteller) 
3. Auctoriale vertelsituatie (alwetende verteller). De verteller staat er boven en maakt zelf geen deel uit van het verhaal. Denk aan sprookjes. De auctoriale verteller weet meer dan het hoofdpersonage. 
4. Meerdere vertellers (Meervoudig perspectief). Waarbij je als lezer de gedachten en ervaringen van meerdere personenvervoer meekrijgt en daardoor een veel genuanceerder, rijker beeld van het verhaal krijgt. 

Ik-perspectief

Bij dit perspectief lijkt het alsof de ik-figuur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij direct meemaakt of ooit beleefd heeft. Vooral bij dagboeken zie je dit vaak terug. Je weet precies wat de persoon ziet, voelt, denkt, etc. Je weet niet wat een ander ziet, voelt, denkt, etc.

bijvoorbeeld:

"Ik loop op straat en zie voor mij op de grond een vreemd voorwerp liggen. Het is groen en het geeft de suggestie van beweging. Hoewel het maar een klein hoopje drilpudding lijkt, boezemt het me direct angst in. Ik durf er niet naar te kijken, maar kan mijn ogen niet afwenden. Ik moet. Het wil dat ik het zie."

Hij/zij-perspectief

Het verschil met het ik-perspectief is dat het verhaal in de hij/zij-vorm wordt beschreven.

Bijvoorbeeld:

"Hij staat daar, doodstil, aan de grond genageld. Het vreemde voorwerp dat voor hem op de grond ligt, lijkt hem volledig te hypnotiseren. Het gelei-achtige materiaal gloeit. Een vreemde straling lijkt doelgericht zijn weg te zoeken naar de ogen van starende jongen. Pieter beeft. Niet in staat zich te bewegen."

Auctoriale/alwetende verteller

Deze verteller vertelt het verhaal, maar heeft hier zelf geen rol in. Het verschil met het hij/zij-perspectief zit hierin dat de alwetende verteller vanaf het begin het hele verhaal al kent. De verteller weet niet alleen wat de hoofdpersoon doet en denkt, maar ook wat er op andere plekken, op andere momenten en met anderen personages gebeurt. De verteller is 'Alwetend'.

Bijvoorbeeld:

"Wat Pieter niet wist, terwijl hij aan de stoeptegels vastgevroren naar het vreemde object stond te staren, was dat nog geen vijf minuten daarvoor een ander op die plaats iets verloren was. Een groen, pulserend en zeer gevaarlijk voorwerp. Een voorwerp in paniek meegenomen uit het laboratorium toen daar de hel losbarstte. Toen dokter Hogenstijn zijn creatie niet langer de baas was en zijn collega's met een scalpel te lijf ging."