Vakdidactiek

Leefomstandigheden van de arbeiders

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kan de leerling twee oorzaken van de industriële revolutie in eigen woorden uitleggen.
•  Aan het einde van de les kan de leerling twee werkregels die de arbeider moet volgen opnoemen.
• Aan het einde van de les kan de leerling verschillende bronnen beoordelen op bruikbaarheid en betrouwbaarheid over de leefomstandigheden van de arbeiders. 

Planning

Wat gaan we doen?	Tijd:
Inleiding	10 minuten
Uitleg	10 minuten
Filmpje+opdracht	10 minuten
Opdrachten (fase 4-5-6-7)	25 minuten
Afsluiting	5 minuten

Mindmap

• Wat weet je al over het onderwerp? 

Hoe ziet een mindmap er ook alweer uit?

Opdracht

• Welke regel vind jij het ergst?
• Waarom? 

Industriële revolutie in treinvaart:

• Bevolkingsaantal stijgt
• Vraag naar goederen neemt toe
• Mechanisatie
•  Mensen trekken van platteland naar stad
• Steden te klein voor grote aantal mensen
• Leefomstandigheden van arbeiders worden heel slecht

Leefomstandigheden arbeiders

• Heel slecht!
• Werden niet beschermd door de overheid.
• Fabriekseigenaren konden dus alles maken. 
• Ziektes, drankproblemen, de dood en nog veel meer verschrikkelijke dingen = sociale kwestie

De sociale kwestie

De sociale kwestie = de discussie over de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders. 

De sociale kwestie leidde tot het invoeren van sociale wetten. 

KA 32:  Discussies over de sociale kwestie

Opdracht:

• Post-it
•  Bedenk een vraag over wat je in het filmpje hebt gehoord.
• Zou deze vraag ook in de toets kunnen komen?
• Laat je buur deze beantwoorden.

Wat hield 'tussenbouw' in?

Tussenbouw hield in dat er elk jaar een ander gewas werd geplant. Waardoor de grond niet uitgeput werd maar wel goed werd gebruikt.

Voorbeeld:

Bruikbaarheid?

Waar moet je op letten bij bruikbaarheid van een bron?

1. Is de bron betrouwbaar?

2. Gaat de bron over een onderwerp waar je onderzoek over moet doen?

Betrouwbaarheid?

Maar wanneer is een bron nou betrouwbaar?

1. Wie is de maker? Is hij/zij neutraal of staat hij/zij wel aan een bepaalde kant.

2. Wanneer is de bron gemaakt? Is de bron recent na de gebeurtenis gemaakt of zit daar een lange tijd tussen?

3. Voor wie en waarom is de bron gemaakt? Is de bron met een reden gemaakt of niet? Wat voor doel heeft de bron?

4. Onder welke omstandigheden is de bron gemaakt?

De opkomst van het Socialisme

• De politieke stroming die iets wilde doen aan de sociale kwestie is het socialisme.
• Socialisten willen gelijkheid door wetten van de overheid en via vakbonden.

Albert Hahn

• Albert Hahn (1877-1918) was een belangrijk politiek tekenaar van o.a.  spotprenten.

• Albert kwam uit een arm gezin en was een groot voorstander van het socialisme.

Opdracht

Staat de tekenaar aan de kant van de ondernemer of aan de kant van de arbeiders?

Gebruik twee elementen uit de bron.

Toelichting: tekening van de socialistische tekenaar Albert Hahn.

Opdracht

• In tweetallen
• Fluistertoon 
• 15 minuten
• Lukt het niet? Steek je hand op.

Wat valt je op?

1801

2014

Afsluiting

• Huiswerk: opdracht 2, 3, 4, 5 en 7
• Lezen: Bladzijde uit je tekstboek 48-53