bio les 7 thema 5 B5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom

Wat gaan we deze les doen?

-Kijken of de stof van vorige les is begrepen. 
-Uitleg leerdoelen deze les.
-Opdrachten maken.
-Afsluiten met wat vragen.

Welke vragen waren lastig?

Vraag 2 en 3 waren door veel mensen fout gemaakt.

Heb je een andere vraag fout gemaakt en heb je daar hulp/uitleg bij nodig?  Vraag me dan straks om uitleg via de chat.

Leerdoelen deze les.

-Je kunt uitleggen wat gedrag is. 

-Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald. 

-Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag. 

-Je kunt uitleggen wat gedrag is. 

Gedrag is alles wat een mens of dier doet.

Voorbeelden:.....

Wat is gedrag?

1. Alles wat een mens of dier doet
2. Een verandering in de omgeving of in het lichaam
3. Opmerken van een verandering in de omgeving
4. Veranderen van gedrag na een prikkel

Een hond kwispelt als hij een andere hond ziet.

1. Wel gedrag
2. Geen gedrag

De blaadjes vallen van de boom

1. Wel gedrag
2. Geen gedrag

Je kijkt op je telefoon als je een app'je krijgt.

1. Wel gedrag
2. Geen gedrag

Is dit gedrag?
DE WEKKER GAAT.

1. Ja
2. Nee

Slapen is gedrag?

1. Ja
2. Nee

Welke groep vertoont geen gedrag?

1. Mensen
2. Planten
3. Dieren
4. Honden

Stilstaan is een voorbeeld van gedrag

1. Waar
2. Niet waar

-Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald. 

Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels:

• Geuren
  
• Kleuren
  
• Emoties
  
• Vormen

Reactie daarop -> Respons 

-Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald. 

Prikkel > verandering in de omgeving, hier reageren dieren en mensen op

Uitwendige prikkel > iets zien bijv. de hond ziet de voerbak en loopt erop af

Inwendige prikkel > hij loopt naar de etensbak omdat hij honger heeft

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels. Alle reacties op prikkels vormen het gedrag.

-Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald. 

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

– Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger
  
• Sexuele drift
  
• Agressie
  

– Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak
• Enz.

Aangeboren en aangeleerd gedrag

Aangeboren gedrag is gedrag dat een dier of mens niet hoeft te leren, maar al vanaf de geboorte heeft.

Aangeleerd gedrag leer je in de loop van je leven. 

0

Een baby zuigt melk bij de moeder. Dit is ...?

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Peuters drinken hun melk uit een beker

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Een hond die op commando een poot geeft. Dit is ...?

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Juist of onjuist? Verliefd voor je uitstaren is gedrag dat volgt op een inwendige prikkel.

1. Juist
2. Onjuist

Om gedrag uit te voeren heeft een dier prikkels nodig. Dit kunnen inwendige prikkels zijn of uitwendige. Wat is een INWENDIGE prikkel?

1. Nest maken voor jongen op komst
2. Een muis ziet een kat

Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag. 

Observeren: het feitelijke gedrag wat je ziet. (je gaat het dus niet uitleggen en verklaren maar beschrijft heel precies wat je ziet en niet wat je denkt ).

Interpreteren: vertellen wat je denkt dat dit gedrag betekend.

Bij mensen kun je vragen of dat wat je denkt klopt, bij dieren gaat dat lastiger. (Hond zwaait met zijn staart.....) Bij mensen uit verschillende culturen kan dat ook mis gaan. (In Iran is duimpje een middelvinger)

observatie/interpretatie

Leerdoelen:

-Je kunt uitleggen wat gedrag is. 

-Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald. 

-Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag. 

Kun je bereiken door:

-Te lezen / bestuderen de tekst van thema 5 basisstof 5. 

-Te maken: Basisstof 5 opdr 1 t/m 7.

-De antwoorden van de opdrachten serieus te controleren.   

-Te oefenen met de flitskaarten.

-De test jezelf te maken.

-De filmpjes aan het eind van deze lessonup te bekijken.

Laatste 10 minuten doen we klassikaal een afsluiting met wat vragen en extra uitleg. 

Zorg dat dit volgende les af is.

Afsluiting.

Nog 7 vragen en dan de dia's met extra uitleg.

Welke twee type prikkels onderscheiden we?

1. Binnen en buiten prikkels
2. Hoge en lage prikkels
3. Ronde en vierkante prikkels
4. Inwendige en uitwendige prikkels

Je ziet de staart van een pauw

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Je voelt de vacht van een alpaca

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

Je hebt honger.

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel

1. aangeboren gedrag
2. aangeleerd gedrag

komt binnen bij je zintuigcellen

Elektrische signaaltje via een zenuw

Reactie

Respons

Prikkel

Impuls

Laatste vraag: 
Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Extra uitleg.

De volgende dia's bevatten filmpjes met extra informatie over het zenuwstelsel. 

Je kunt ze gebruiken als iets nog niet duidelijk is of je wilt het nog eens op een andere wijze horen en zien.

Verder kun je goed oefenen met deze link: 

https://biologiepagina.nl/1/5waarnemenregeling/inleiding.htm

https:

https:

https:

Tot de volgende keer.

Blijf gezond, let op elkaar en hou je schoolwerk bij.

Je kunt de vergadering (teams) nu verlaten.