les 6: herhaling

• farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

Herhaling Periode 4

Leerdoelen

•Wat de meest voorkomende aandoeningen van de bovenste en onderste luchtwegen zijn

•Wat de werking en toepassing is van de verschillende geneesmiddelgroepen die bij luchtwegaandoeningen worden gebruikt

•Welke patiënteninstructies van belang zijn bij geneesmiddelen bij luchtwegaandoeningen

•Wat allergie is

•Hoe allergische klachten ontstaan

•Wat de meest voorkomende symptomen van hooikoorts zijn

Leerdoelen

•Wat veel gebruikte middelen bij allergische klachten zijn

•De bijzonderheden ten aanzien van gebruik van medicijnen bij allergie

•Welke middelen je kunt adviseren voor zelfzorg bij hooikoortsklachten

- Wat je kan adviseren zonder recept bij stoppen met roken

- Wat je kan adviseren zonder recept bij griep, verkoudheid en hoest

- Wanneer je dextromethorfan kan adviseren in de apotheek

FPZ boek

FPZ: 

• hoofdstuk 11 & 21

Standaarden voor zelfzorg: 

• griep en verkoudheid
• allergische rhinitis
• UA: dextromethorfan
• stoppen met roken

Verkoudheid

Verkoudheid

meestal veroorzaakt voor virus

• Veel slijm
• Neus verstopt, loopneus
• Hoest en/of niezen (soms)
  
• Keelpijn (soms)
  
• Heesheid (soms)
  
• Oorpijn (soms)
  
• Algehele malaise

Behandeling verkoudheid

• Vochtige lucht in huis
• Zoutdruppels in de neus

Hoe lang mag je Xylometazoline neusspray als zelfzorg gebruiken?

1. Zolang er slijm uit de neus komt maar niet langer dan 10 dagen
2. Max 1 week, omdat er anders kans is op reboundverstopping
3. Max 2 weken. Anders is er iets anders aan de hand
4. Is maar 1 week houdbaar

Xylomethazoline

• vermindert zwelling van neusslijmvlies door vaatjes neusslijmvlies te vernauwen
• verstopte neus
• volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar: 1 mg/ml :1-2 sprays in elk neusgat, 3 keer per dag max
• 6-12 jaar: 0,5mg/ml 1-2 sprays 3 keer per dag;5-12 jaar: 0,5mg/ml 1 spray 3 keer per dag
• <2 jaar: 0,25 mg/ml 
• niet langer dan 7 dagen gebruiken

Xylomethazoline

• werking binnen enkele minuten, houdt 6-8 u aan
• bijwerkingen: hoofdpijn, misselijkheid, branderig gevoel in neus of keel
• rebound-effect: gewenning --> chronische neusverkoudheidsklachten

XYLOMETAZOLINE/IPRATROPIUM

• Otrivin duo
• eerste keus bij loopneus
• ipratropium; vermindert de slijmaanmaak
• volwassenen: neusspray 0.5/0.6 mg/ml zo nodig 1 verstuiving in elk neusgat, 1-3x per dag
• niet langer dan 7 dagen achtereen gebruiken
• bijwerkingen: bloedingen, droogte neusslijmvlies, droge mond en keel en tijdelijke veranderde smaak, rebound congestie

Hoest

Welke hoestmiddelen ken je nog. Noem er 1 met daarvan de werking

Geneesmiddel groepen

• Hoestprikkeldempende stoffen 1ste keus
• Expectorantia (slijm ophoesten makkelijker)
  
• Mucolytica (slijm afgebroken, minder taai)
  
• Emollientia (verzachten slijmvliezen) 1ste keus
• Antihistaminica
  

niet vergoed, placebo,

Hoestprikkel dempende middelen

Onderdrukken hoestprikkel

Bij droge , niet-productieve hoest

• Codeïne
  
• Noscapine
  
• Dextrometorfan
  

Dextromethorfan

• niet-productieve hoest: prikkel, droge of kriebelhoest
• GEEN eerste keus
•  UA middel
• CI: astma, copd

Dextromethorfan

• niet-productieve hoest: prikkel, droge of kriebelhoest
• GEEN eerste keus
•  UA middel
• CI: astma, copd
• interacties met SSRI's
• werking: 15-30 min,
• niet als zelfzorg tijdens borstvoeding
• bijwerking: zelden maagdarmklachten

Kahoot

https://create.kahoot.it/details/224bf5a5-44da-45d9-a7b1-a9d7a83c3cfe

Allergische rhinitis

Kahoot 

https://create.kahoot.it/details/912c7897-f7b0-4c61-aecf-af353d12e9af

Allergische rhinitis

ontsteking van de neusslijmvliezen door allergische reactie

geeft verschijnselen die lijken op gewone verkoudheid

verschil: verschijnselen houden langer aan en zijn terugkerend

• seizoensgebonden: hooikoorts
• niet-seizoensgebonden: huisstofmijt

Allergische rhinitis

Behandelen richten op overgevoeligheid (antihistaminica)

Eventueel slijmvlies laten slinken (xylometazoline)

hooikoorts: in bepaalde seizoenen

huisstofmijt: hele jaar door

Hooikoorts door bomen begint in februari-maart. Tussen maart en eind mei heeft u vaak de meeste klachten.

Hooikoorts door gras begint in april-mei. Tussen mei en augustus heeft u vaak de meeste klachten.

histamine

afigfteremmende

middelen

antihistaminica

corticosteroid neussprays

Cromoglycerniezuur

azelastine

levocabastine

budesonide

fluticason

mometason

levocabastine

ketotifen

Geneesmiddelen

• Histamine afgifte remmende middelen; Cromoglicinezuur
• antihistaminica neussprays: Azelastine neusspray/oogdruppels (allergodil), levocabastine neusspray/oogdruppels (livocab), ketotifen oogdruppels  (zaditen), emadastine oogdruppels (emadine)
• corticosteroiden neussprays; budesonide (rhinocort), fluticason (avamys/flixonase!!), mometason (nasonex)

Opdracht

• maak een overzicht van de geneesmiddelen
• noteer van elk geneesmiddel de geneesmiddelgroep, werking, bijwerkingen en noem de belangrijkste afleveradviezen, eventuele interacties/contraindicaties