3.1 Organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3 Planten en dieren

3.1 Doelstelling:

Je kunt het verschil uit leggen tussen biotische en abiotische factoren.

Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is.

Je kunt uitleggen dat planten zich aanpassen aan hun omgeving.

3.1 Organismen en hun omgeving

Vandaag leren we:

- hoe factoren invloed hebben op organismen en hun omgeving

- het verschil tussen biotische en abiotische factoren

- hoe planten zich aanpassen aan een ecosysteem

 - hoe dieren zich aanpassen aan kou en hitte

- hoe dieren zich aanpassen aan hun voedsel

Biotische- en abiotische factoren

Biotische factoren: invloeden uit de levende natuur

Abiotische factoren: invloeden uit de niet-levende natuur

Planten passen zich aan

Voorjaarsbloeiers: bloeien in het bos, maar voordat er bladeren in de bomen groeien.

Klimplanten: ze klimmen langs bomen en muren omhoog

Woestijnplanten: hebben kleine blaadjes, zodat ze niet uitdrogen

Wat voor soort plant was dat?

1. Voorjaarsbloeier
2. Klimplant
3. Woestijnplant

Wat zijn voorjaarsbloeiers?

1. Zonplanten die in het voorjaar groeien
2. Kamerplanten die in het voorjaar bloeien
3. Schaduwplanten die in het voorjaar groeien

Deze plant klimt m.b.v. hechtwortels langs andere planten omhoog, naar het licht. De planten hebben deze aanpassingen om omhoog te klimmen, om zo voldoende zonlicht te krijgen voor de fotosynthese.

1. Klimop
2. Voorjaarsbloeier
3. Planten met wortelrozetten

Hoe noem je dit?

1. Wortelkanaal
2. Wortelrozet
3. Wortelbloei

Zelfstandigwerken

Lees de teksten in de groene vakken blz. 133, 134, 137

Maak opdracht 1 t/m 16

Aanpassingen aan kou en hitte

Warmbloedige dieren houden hun lichaamstemperatuur constant. Ze hebben vet, een dikke vacht of veren die ze beschermen tegen de kou.

Een planteneter heeft knipkiezen

1. Waar
2. Niet waar

Knipkiezen horen bij:

1. Alles eters
2. Planteneters
3. Vleeseters

Knipkiezen

1. Varkens en koeien
2. Koeien en schapen
3. Leeuwen en tijgers
4. Mensen en vissen

Plooikiezen horen bij:

1. Alles eters
2. Planteneters
3. Vleeseters

wat is de functie van plooikiezen?

1. het voedsel kan worden vastgehouden in de bek
2. bij het kauwen kunnen de ribbels op de plooikiezen het voedsel goed vermalen
3. bij het kauwen zorgen de plooikiezen voor het verteren van plantencellen
4. bij het kauwen kunnen de scherpe kiezen het voedsel snijden

Wat zijn plooikiezen?

1. Kiezen met een knobbelig oppervlakte, waarmee het voedsel kan worden fijngemalen.
2. Kiezen met harde richels van glazuur, waarmee het voedsel kan worden fijngemalen.
3. Scherpe kiezen waarmee het voedsel in stukken kan worden geknipt.

Snavels van vogels 

Kegelsnavel	zaden kraken
Pincetsnavel	insecten uit boomschors vangen
Haaksnavel	prooi in stukken scheuren (roofvogel)
Priemsnavel	bodemdieren uit de grond pikken
Zeefsnavel	(eend) om planten en dieren uit het water te zeven

snavels van vogels

Een haaksnavel is voor het eten van..

1. planten
2. zaden
3. vlees
4. insecten

Welk soort snavel heeft de vogel op de foto?

1. haaksnavel
2. zeefsnavel
3. pincetsnavel
4. kegelsnavel

Welk type snavel is geschikt om zaden mee te kraken?

1. Haaksnavel
2. Priemsnavel
3. Kegelsnavel