25 nov Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

enkelvoudige en samengesteld zinnen

Van enkelvoudige naar samengestelde zinnen

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

Vandaag leer ik over samengestelde zinnen.

Ik ga naar school, omdat ik slim wil worden.

Ik kan een moeilijke en lange samengestelde zin herkennen.

Deze stof vind ik makkelijk en ik hoef niet veel te leren.

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Kasper gaat volgend jaar Engels studeren in Amsterdam.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

Ze vraagt wel even of hij op je wacht.

Ilse eet veel fruit omdat dat gezond is.

Ze speelt prachtig viool en haar broer speelt heel mooi gitaar.

Ik stop met werken want ik ben rijk.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Bram voetbalt en hij zit op tafeltennis.
2. Door de vele fietsers in de stad kan de tram lastig rijden.
3. Na de kerstvakantie begint het nieuwe kalenderjaar.
4. Terwijl ik op de bus wachtte, werd ik nat gespetterd door een auto.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Als je een plastic tasje wilt gebruiken, moet je daarvoor betalen.
2. Na het kampioensfeest hebben alle spelers van het team de volgende dag de troep opgeruimd.
3. Jarno heeft een afspraak met de orthodontist gemaakt, omdat zijn beugel los zit.
4. In China gebruiken steeds meer mensen de fiets.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Nu is een selfie in een seconde gepiept, maar is het resultaat daarom minder waard?
2. Tijdens het Museumweekend presenteerde de organisatie het allereersteSelfiemuseum.
3. Geen van beide

Samengestelde zinnen

1. In iedere zin staat een pv
2. Als er meerdere pv's in een zin staan is het altijd een samengestelde zin.
3. In een hoofdzin staan de pv en het ow naast elkaar
4. In een bijzin staan de pv en het ow niet naast elkaar

Hoe herken je samengestelde zinnen?

1. Door meerdere persoonsvormen en een of meerdere voegwoorden
2. Door één persoonsvorm en géén voegwoord

Als je samengestelde zinnen maakt ...

1. Gebruik je een puntkomma.
2. Gebruik je een dubbele punt.
3. Gebruik je verbindingswoorden.
4. Gebruik je signaalwoorden.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ik vind het fijn dat het mooi weer is.
2. De kinderen houden niet erg van skaten.
3. Een lange zin is niet altijd samengesteld.
4. Als je de stof herhaalt, onthoud je meer.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ron leest een boek en Lisa leest een krant.
2. Nadat ik veel ijs at, werd ik misselijk.
3. Je denkt steeds dat Sneep Harry dwarszit.
4. Zeist is een plaats die Harry goed kent.

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

De bijvoeglijke bepaling

• De bijvoeglijke bepaling is GEEN zinsdeel, maar een deel van een andere zinsdeel.
• De bijvoeglijke bepaling zegt iets over het zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.
•  De bijvoeglijke bepaling kan voor of achter een zelfstandig naamwoord staan.
• Verwar een bijvoeglijke bepaling niet met een bijwoordelijke bepaling!
  

Bijvoeglijke bepaling (I)

Een bijvoeglijke bepaling (bvb) zegt iets van een zelfstandig naamwoord.

Een bijvoeglijke bepaling is ALTIJD deel van een ander zinsdeel.

Een bijvoeglijke bepaling kan voor of achter het znw. staan. 

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

kern

bijvoeglijke 

bepaling

Hij

kocht

een

hele nieuwe

telefoon.

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Met

de

nieuwe

vriend

van mijn zus

kan  

ik

goed

opschieten. 

Bijwoordelijke bepaling

Bijvoeglijke bepaling

Is een zinsdeel 

Is geen zinsdeel 

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

rode,

mooie

jurk.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

De

dikgedrukte

woorden

noemen

we

bijvoeglijke  

bepalingen.

Huiswerk voor Ma 29 nov

Oefenen voor de eindtoets van Spelling en Grammatica.

Stel alle vragen en maak de zelftoetsen

Blz. 183 t/m 193 daar staan alle lessen.

Blz 192 t/m 210 De theorie Goed leren!