complementaire zorg mind body interventies

• keuzedeel CZ
• MBO
• Studiejaar 3,4

Hoe zit je erbij?

😒🙁😐🙂😃

benoem voorbeelden van mind body interventies

mind body interventies

mindfulness

meditatie

hypnose

yoga

visualisatie

muziek

creatieve therapie

geschiedenis

4000/5000 jaar geleden in de oude beschavingen waren ze bewust van het belang van een juiste balans in 

spanning en ontspanning

in oude Griekenland(5 eeuwen voor de jaartelling) het besef van de 

samenhang tussen sport en een goed en evenwichtig geestelijke functioneren aan de andere kant

(dus een gezonde geest in een gezond lichaam)

na de industriële revolutie: is met gestart met wetenschappelijk onderzoek doen naar stress gerelateerde ziekten

stress is een intelligent systeem van zelfbescherming. 

het vegetatieve zenuwstelsel, sympathisch zenuwstelsel is in een crisissituatie actief (doel is jezelf redden!)

probleem is dat niet alleen in bedreigende situaties, maar ook in vermeend gevaar het lichaam vanuit sympathisch stelsel reageert!!

stressfactoren in een relatie/werk, chronisch te veel werken, ziek zijn, of angst voor....)

bij het doorbreken of versterken van deze kettingreactie speelt het bewustzijn een grote rol!!

werkingsprincipe stress en ontspanning

• langdurige stress en spanning heeft een verstorende invloed op een gezond evenwicht 
• het sympathisch zenuwstelsel raakt overprikkeld, spieren zijn gespannen en ademhaling oppervlakkiger en onze gedachten gaan malen en worden negatiever.

ontspanning:

richten we ons op het stimuleren van de parasympaticus( het verdiepen van de ademhaling en het tot rust brengen van onze gedachten.

• van denken naar voelen
• van hoofd naar buik
• van doen naar waarnemen
  

aandacht voor het waarnemen van het lichaam, zoals druk, temperatuur, spierspanning, positie van ledematen, voel je je angstig, vredig nerveus, onrust, boosheid, gevoel van vertrouwen

passieve aandacht;

je registreert en niet om te interpreteren, om accepteren en niet om te oordelen;

dus je reageert neutraal of de waarneming en gevoelens nu gewenst zijn of niet!!

3 soorten ontspanningsoefeningen

ontspanning via ademhaling

ontspanning via fysieke activiteit(progressieve spierontspanning)

ontspanning via cognitieve activiteit( gezonde verbeelding/visualisatie)

grondregel:

dat de oefening zodanig wordt gekozen en aangepast een de voorkeur en de mogelijkheden van de zorgvrager .

degene die instructie geeft de technieken zelf beheerst, de gevoelens kent die men kan hebben en daardoor beter kan inschatten welke oefening in een bepaalde situatie het meeste rendement oplevert.

ademhalingsoefening

spierontspanning oefening

gezonde verbeelding: favoriete plek 8 min

verpleegkundige diagnose

in alle verpleegsituaties waarbij spanning een rol speelt kunnen ontspanningsoefeningen aangeboden worden.

maar ook een interventie zijn bij 

angstreductie

bevordering van de coping

bevordering van de slaap

kalmeringstechniek

pijnbestrijding

de keuze voor een ontspanningsoefening wordt altijd samen met de zorgvrager gemaakt.

contra indicaties

• bij mensen die erg in de war zijn of neigen tot wanen, kan het tot een averechts effect zorgen.
• sommige zorgvragers doen TE VEEL hun best om te ontspannen.
• zorgvragers die weinig lichaamsgevoel hebben en zich niet of nauwelijks bewust zijn van hun gevoelsleven vinden het moeilijk om ontspanningsoefeningen te doen.
• door tijdelijk grotere aandacht op het lichaam kan in eerste instantie de pijn toenemen, echter gaande de oefening wordt de pijn als minder ervaren, maar een enkeling komt niet tot dat punt.
• bij spanning veroorzaakt vanuit psychosociale problemen altijd ook de zorgvrager adiviseren om daarvoor hulp of ondersteuning te zoeken

de effecten van ontspanningsoefeningen

• een rustig uiterlijk en een rustige uitstraling. Aan het lichaam kan je waarnemen:
  een ontspannen onderkaak
  een traag en regelmatig ademritme
  door ontspanning kunnen de voeten bij liggen naar buiten hangen
  schouders hangen meer naar beneden
• signalen die via meten zichtbaar worden:
  een vertraagd hartritme
  een verlaagde RR
  een verlaagde spierspanning
  een veranderende elektrische huidweerstand 

onderzoeken naar effecten dmv ontspanningsoefeningen

enzi en van Halpindus bij pijn en kortademigheid

op bijwerkingen van chemotherapie(misselijkheid en braken in het bijzonder)

psychisch welbevinden en angst

reductie postoperatieve pijnmedicatie bij patienten met hartoperaties dmv visualisatie en zelfs reductie ligdagen.

verbeteren bij ouderen van geheugenfunctie, waarbij probleemoplossend vermogen vergroot wordt

(onderzoek van Flaherty en Fitzpatrick; onderzoek van Mannix; onderzoek van Manyade, onderzoek van Renzi en onderzoek van Halpin)

rapporteren

in dossier aangeven welke vorm van ontspanningsoefening gegeven is

geef de aanleiding aan tot inzetten van deze interventie, wat je waarneming was tijdens de interventies, de effecten van de interventies, met eventuele relevante opmerkingen van de zorgvrager en verdere afspraken

bij afronden van de ontspanningsoefening:

na een rustperiode, altijd de zorgvrager vragen naar het effect van deze oefening, vond hij het prettig? gaat hij dit vaker gebruiken/inzetten?

luisterend oor bieden, daar deze oefening ook emoties los gemaakt kan hebben 

ontspanningsoefening

• ontspanning via ademhaling
• ontspanning via fysieke activiteit
• ontspanning via cognitieve activiteit

handmassage

toepassen bij:

stress, angsten, somberheid, nervositeit, eenzaamheid, slapeloosheid, reumatische pijnen, stijfheid, dreigende contracturen

mensen zeggen na de behandeling
< van hoofdpijn

< van verkoudheid

betere nachtrust

voelt zich ontspannen.

massage 

Het werk pijnstillend. ...

Het verlicht angst en depressie. ...

Het zorgt voor een betere doorbloeding. ...

Het zorgt voor een betere slaap. ...

Het versterkt je immuunsysteem.

contra indicaties

bij hoge koorts

bij ontstekingen en wonden ter plaatse

bij huidaandoeningen

verse littekens, infusen, shunts ter plaatse

stollingsproblemen

aderontsteking ter plaatse

bij ernstige mate van vocht rond het hart en angina pectoris

bij zeer ernstige vermoeidheid of benauwdheid

ernstige pijnen

tijdens een psychose

wanneer aanraking niet als prettig wordt ervaren.

handmassage oefenen

voetmassage

ontspannend 

harmoniserend 

verbeterd conditie van spieren en gewrichten

rustgevend voor geest en stress verlagend

positief voor de bloedcirculatie in de benen

kalmerend voor het zenuwstelsel

bevorderd afvoer van afvalstoffen

Perissage techniek: is een massagetechniek die diepe druk uitoefent op de onderliggende spieren. Kneden, wringen, huidrollen en oppakken en knijpen zijn de petrissagebewegingen. Ze worden allemaal uitgevoerd met het gewatteerde palmaire oppervlak van de hand, het oppervlak van de vinger en ook de duimen.

contra indicaties voetmassage

koorts

lokale ontstekingen en wonden

(besmettelijke) huidaandoeningen

verse littekens, infusen of shunts ter plaatse

ernstige bloedstollingsproblemen

flebitis

gevorderde ascites

ernstig hartfalen met oedemen

zeer ernstige benauwdheid en/of vermoeidheid

verhoogde pijngevoeligheid

tijdens een delier of psychose

Radhakrishnan

"een blik, een woord, een glimlach

reeds vermag warmte schenken.

Vaak kan de aanraking door een medelevende hand

als een bliksemflits

in het duister de mens verlichten"

voetmassage oefenen

Afsluiting les
Evaluatie: wat vond je van deze les?

interessant

duidelijk

onduidelijk

te snel

te langzaam

leerzaam

iets anders