tekstsoorten schrijfexamen KB

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Berekening diplomacijfer Nederlands

lezen en luisteren (CE) 

50%

spreken

gesprekken schrijven

50%

+

: 2

Examen schrijven 2F

De verschillende tekstsoorten

Schrijfexamen 2F

3 schrijfproducten in 60 minuten:

1. artikel                                                                                   

2. memo

3. advertentie

4. zakelijke e-mail                                                              

5. informele e-mail                                                    

6. zakelijke brief                             

7. betoog/reactie     

8. verslag(je)

Artikel

Opbouw van een artikel

• Titel
• Inleiding: aandacht trekken lezer + onderwerp introduceren
• Middenstuk: uitleg onderwerp (deelonderwerpen), onderbouwen van je mening (argumenten)
• Slot: samenvatting, conclusie

Denk aan een duidelijke alinea-verdeling.

soorten artikelen

1.  uiteenzetting > informeren

2. beschouwing > informeren + overtuigen

3. betoog > overtuigen

Memo

Schrijven

Memo

Een memo is een kort briefje.

(Denk aan telefoonnotitie) 

Memo

Tekst

* Informatie moet duidelijk en volledig zijn. (5w+h-vragen) 

* Kort en krachtig  

* Gebruik een opvallende titel of slogan.

Voorbeeld van een memo

Memo

Kort briefje met feitelijke info.

Gebruik je vaak na een telefoontje.

Logische volgorde.

Goede memo 

Advertentie

3. Advertentie

Advertentie

doel = overtuigen

• Titel
• Advertentietekst
• Contactgegevens
• Foto's

Schrijfopdracht advertentie

Formele taal

• Duidelijk: de lezer kan de tekst in één keer begrijpen.
  
• Kort en bondig: de tekst bevat geen overbodige informatie.
  
• Beleefd: de tekst toont respect voor de lezer, vooral door de woordkeus.
  
• Foutloos: de tekst bevat geen fouten in spelling, leestekens of zinsbouw.

Uitleg zakelijke e-mail

• Je stuurt een zakelijke e-mail vaak naar personen (die je niet kent),  bedrijven of organisaties.
  
  
• Je gebruikt formele taal.
  
  
• Je gebruikt de conventies (regels) die gelden voor een zakelijke e-mail.

Zakelijke e-mail

Verstuur zakelijke e-mail vanaf een account met een neutrale naam 

Dus geen: [e-mail]

Een duidelijk onderwerp.

Zakelijke e-mail

aanhef: 

• Geacht(e) …, of Beste …, Begin nooit met Hallo!
  

inleiding:

• Noem de aanleiding voor je e-mail.
  
  
• Vertel waarom je deze e-mail schrijft en vertel als dat nodig is, wie je bent en wat je functie is.

Zakelijke e-mail

slot:

• Beschrijf wat je van de lezer verwacht.

afsluiting: 

• Sluit je mail af met: Met vriendelijke groet, en je naam.
  
  
  
• Controleer je e-mail op spel- en taalfouten.
  
  
  
• Controleer of je een bijlage toegevoegd hebt, voordat je de e-mail verzendt.
  

Zakelijke e-mail

middenstuk: 

• Welke informatie wil je hebben? 
  
  
• Wat is je boodschap? 
  
  
• Welke vragen heb je? 
  
  
• Stuur je een bijlage mee?   Noem deze dan ook in de tekst.

Voorbeeld opbouw zakelijke e-mail

- E-mailadres(sen)

- Onderwerp (passend, kort & bondig)

- Aanhef

- Inleiding (de reden waarom je schrijft)

- Kern (dat waar het om gaat)

- Afsluiting (wat verwacht je van de lezer?)

- Met vriendelijke groet,

Zakelijke e-mail

waar let je op?

• Er is een duidelijke opbouw (inleiding - middenstuk - slot)
• De (deel)onderwerpen staan op een logische volgorde.
• De toon is formeel (u/uw, nette woorden).
• Je houdt je aan de conventies (voorwaarden): duidelijk onderwerp, juiste aanhef en afsluiting, persoonlijke gegevens, alinea-indeling, witregels, etc.)
• Je taalverzorging is in orde (spelling en grammatica)

Informele e-mail

In persoonlijke berichten zoals appjes en e-mails vertel je vrienden of bekenden over je eigen ervaringen, meningen of gevoelens. 

Je gebruikt dan informele taal. 

Hierbij gebruik je ongeveer dezelfde woorden als wanneer je praat.

Informele mail

Zakelijke brief

Een zakelijke brief schrijf je als dat gevraagd wordt of als het beter bij de situatie past dan een e-mail. 

Dat kan bijvoorbeeld zo zijn als je een klacht hebt. Vaak stuur je een bijlage mee, zoals een kopie van het garantiebewijs of de factuur.

Zakelijke brief

De zakelijke brief is net als een zakelijke e-mail, verdeeld in:

• aanhef
• inleiding 
• middenstuk 
• slot
• afsluiting 

Ook in een zakelijke brief gebruik je formele taal.

Zakelijke brief

Omdat een zakelijke brief een officiële brief is, is het belangrijk dat je je houdt aan de afspraken die gelden voor de vorm (conventies) van zo’n brief en de envelop.

1. Postzegel rechtsboven

2. Naam & adres midden op

     de enveloppe

3. T.a.v. -> voor wie

4. Hoofdletters in postcode

Zakelijke brief

Volgens die afspraken bevat de zakelijke brief vaste onderdelen.

De volgorde niet altijd hetzelfde:

- voorgedrukt briefpapier met contactgegevens

-afspraken binnen een bedrijf

Betoog

lees de tekst en geef antwoord op de 5 w's en h

wie?

Wat?
waar?

wanneer?

waarom?

hoe?

Betoog

Doel: Overtuigen van jouw standpunt

• Inleiding: Anekdote, geschiedenis, vraag, actualiteit en standpunt
  
  
• Middenstuk: Argumenten en onderbouwing, tegenargumenten, weerlegging eigen ervaringen, persoonlijke beleving

• Slot: Antwoord, samenvatting, standpunt, uitsmijter

Volgende dia een eenvoudig betoog: 

Welke argumenten, wat is het tegenargument?
Welke signaalwoorden herken je?

Rijden onder invloed is gevaarlijk, jaarlijks vinden meerdere dodelijke ongevallen plaats, waarvan rijden onder invloed de oorzaak is geweest.

 

Door te rijden onder invloed vertraagt je reactiesnelheid en neemt je vermogen om afstanden in te schatten af.
Daarnaast versmalt je blikveld door te rijden onder invloed en verslechtert je kleurwaarneming en motoriek. Mensen die onder invloed zijn hebben een verminderd vermogen van zelfkritiek, nemen meer risico’s en worden sneller suf slaperig.
Maar sommige mensen zeggen dat een glas geen kwaad kan. Dit verschilt echter enorm van persoon tot persoon. Daarom is 0 promille altijd het beste.

Kortom, door te rijden onder invloed breng je niet alleen jezelf maar ook je medemens (ongevraagd) in gevaar. Je rijdt gewoon minder goed en hebt het zelf niet eens in de gaten!

Signaalwoorden

De zinnen in een tekst staan met elkaar in verband. Zinnen die bij elkaar horen, vormen samen alinea's. Ook alinea's kunnen bij elkaar horen en vormen dan samen een deelonderwerp.

De verbanden tussen alinea's onderling, tussen zinnen onderling en soms zelfs binnen zinnen herken je vaak aan signaalwoorden.

Op de volgende dia vind je veelvoorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Signaalwoorden

De zinnen in een tekst staan met elkaar in verband. Zinnen die bij elkaar horen, vormen samen alinea's. Ook alinea's kunnen bij elkaar horen en vormen dan samen een deelonderwerp.

De verbanden tussen alinea's onderling, tussen zinnen onderling en soms zelfs binnen zinnen herken je vaak aan signaalwoorden. 

Op de volgende dia vind je veelvoorkomende verbanden met bijbehorende signaalwoorden.

Wat is een betoog?

De opbouw van een betoog

Verslag

formeel .. informeel taalgebruik

Formeel < > informeel

Wat is een voorbeeld van formeel taalgebruik?

1. Jo! gast fijn je weer te zien!
2. He Henk, ga je naar de winkel?
3. Bedankt voor uw mail.
4. Groetjes..

Formeel taalgebruik

1. zakelijk taalgebruik
2. dagelijks taalgebruik

Wat is de juiste aanhef en afsluiting?

1. Formeel: Geachte meneer Rutte, Met vriendelijke groet,
2. Informeel: Hallo Mark, Groeten,

Verslag

formeel .. informeel taalgebruik

Formeel < > informeel

Wat is een voorbeeld van formeel taalgebruik?

1. Jo! gast fijn je weer te zien!
2. He Henk, ga je naar de winkel?
3. Bedankt voor uw mail.
4. Groetjes..

Formeel taalgebruik

1. zakelijk taalgebruik
2. dagelijks taalgebruik

Wat is de juiste aanhef en afsluiting?

1. Formeel: Geachte meneer Rutte, Met vriendelijke groet,
2. Informeel: Hallo Mark, Groeten,