4.4 - De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.4 De bezetting 

van Nederland

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd. 
2. Je kunt uitleggen dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.
   
3. Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd. 

Duitsland valt aan

• Nederland dacht neutraal te blijven en was niet goed voorbereid. 

Bommen op Rotterdam

• Nederland geeft zich over --> capitulatie
• Ongeveer 2200 doden

Deel van Duitsland

• Nederland wordt een deel van Duitsland: Reichskommissariat Niederlande
• De Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart wordt Reichskommisar. 

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de Duitsers Nederland bezetten, en welke gevolgen dat had voor politiek, cultuur, economie en dagelijks leven. 
2. Je kunt een gevolg van de Duitse bezetting noemen op het gebied van politiek, economie en cultuur.
3. Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd. 

Politieke veranderingen

• Nederlandse regering vlucht naar Engeland.
• Ambtenaren blijven werken onder de bezetter. 
• De democratie wordt afgeschaft. 

Politieke 
veranderingen

• Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) blijft bestaan
• werkten samen met de Duitsers
• Anton Mussert leider NSB

Culturele veranderingen

• Vrijheid van meningsuiting wordt afgeschaft.
• Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur).
• Radio's worden ingenomen.

Gelijkschakeling

vanaf mei 1940

Elke burger, organisatie en vereniging moest zich houden aan de ideeën van de Nazi's en trouw zijn aan het Leidersbeginsel. Iedereen die dit niet deed, 

werd ontslagen en of opgepakt.

Journalisten mochten alleen schrijven wat de Nazi's opdroegen (censuur)

Voor sommige beroepen (bijvoorbeeld: leraren) 

moet een Ariërverklaring worden getekend.

Hierin verklaar jij, je ouders en grootouders, niet Joods te zijn.

Eind november 1940 waren er al 

2200 mensen hierdoor ontslagen...

Alle post- en sierduiven moeten worden gedood. 

Duiven vliegen vrij rond en kunnen 

boodschappen brengen naar de geallieerden.

Duivenpootjes mét ring moeten 

als bewijs worden ingeleverd.

Economische

veranderingen

• Nederlandse mannen verplicht werken in Duitsland.
• Schaarste aan voedsel en brandstof.  
• Eten 'op de bon'

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe Nederland bezet werd en na vijf jaar bevrijd werd. 
2. Je kunt uitleggen dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.
   
3. Je kunt beschrijven hoe Nederland werd bevrijd. 

Slag om Arnhem

• Plan Geallieerden: in één keer naar Noord Nederland
• Mislukt bij Arnhem  (Operatie Market Garden )

Hongerwinter

De Hongerwinter had een aantal oorzaken:

• Geen aanvoer kolen uit Limburg.
  
• Spoorwegstaking

De Bevrijding

5 mei 1945

Leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe de Duitsers Nederland bezetten, en welke gevolgen dat had voor politiek, cultuur, economie en dagelijks leven. 
2. Je kunt uitleggen dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.
   
3. Je kunt uitleggen of iets een voorbeeld is van aanpassing, van verzet of van collaboratie.

Collaboratie

• Nederlandse SS bestond uit ongeveer 7000 man.
  
• Collaboratie = samenwerken met vijand
• NSB van Anton Mussert. 

Verzet

• Verspreiden van illegale kranten, onderduikers verbergen en persoonsbewijzen vervalsen.

• 45.000 Nederlanders pleegden actief verzet. 
• Levensgevaarlijk

Onderduiken

• Niet alleen Joden
• Hoogtepunt ruim 350.000 mensen ondergedoken.
• Anne Frank 

Jodenvervolging in Nederland 

• Anti-Joodse maatregelen
• Ontslag van Joodse ambtenaren en registratieplicht.
  
• Vanaf mei 1942 Jodenster
• Vanaf 1942 ook Westerbork en dan Auschwitz

Februaristaking

• Razzia's in Amsterdam, als reactie op de moord op een NSB-er