Herhaling Voortplanting en seksualiteit

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Herhaling Voortplanting en seksualiteit

Overzicht

BS 1: Geslachtsorganen

- Je weet hoe het heet

- Je weet wat het doet

- Je weet of het een primair of secundair geslachtskenmerk is

Primaire geslachtskenmerken

- Waarmee je wordt geboren. Aan de hand daarvan kan je geslacht worden bepaald. 

Dat kan man (te herkennen aan penis en balzak) of vrouw ( te herkennen aan vulva) of soms intersekse zijn. 

Vrouwelijke geslachtsorganen - uitwendig

Vrouwelijke geslachtsorganen- inwendig (clitoris)

Vrouwelijke geslachtskenmerken - Inwendig

Vrouwelijke geslachtskenmerken-

inwendig 

mannelijke geslachtsorganen - uitwendig

mannelijke geslachtsorganen- Inwendig

Tips BS 1

Bij het leren van de geslachtsorganen:

- Leer het plaatje van verschillende hoeken

- Oefen de termen met de flitskaarten

- Maak de samenvattingsopdracht

Waarin komen de zaadleiders uit?

1. In de prostaat
2. In de urinebuis.
3. In de zaadblaasjes
4. In de zwellichamen

BS 2: puberteit

Hormonen

- O.a. aangestuurd door de hypofyse (hormoonklier net onder de hersenen).

- Mannelijk hormoon: Testosteron 

- Vrouwelijk hormoon: Oestrogeen

- Lichamelijk en geestelijke effecten

Twee geslachtskenmerken zijn borsten en vulvalippen.
Welk kenmerk is, of welke kenmerken zijn een secundair geslachtskenmerk?

1. Borsten
2. vulvalippen
3. geen van beide
4. beide

Als bij een man de zaadleider is doorgesneden, is hij onvruchtbaar. Hoe komt het dat hij toch mannelijke geslachtskenmerken en gedragingen blijft vertonen?

1. Doordat er nog wel zaadcellen worden gemaakt.
2. Doordat er nog wel testosteron wordt afgegeven.
3. Doordat er nog wel zaadvocht wordt gemaakt.
4. Doordat er veel zaadcellen worden bewaard.

BS 3: Vruchtbaar worden

- Let op: Bij deze basisstof kan je inzichtsvragen verwachten met de nadruk op het berekenen van het tijdstip van de menstruatie. 

Vorming van de zaadcellen

Testes/ teelballen: Vorming zaadcellen (= geslachtscellen)

Bijballen: Opslag zaadcellen

Zaadblaasjes + prostaat voegen vocht toe.

Vocht van de zaadblaasjes + prostaat + zaadcellen = sperma

Ongeveer 1% van het gehele sperma bestaat uit zaadcellen.

Rijping eicellen

Eicellen rijpen in de eierstokken

1x per 28 dagen komt er een gerijpte eicel vrij = ovulatie / eisprong

Geen bevruchting van de eicel --> menstruatie / ongesteldheid

Menstruatiecyclus

- Start van de cyclus is altijd op de eerste dag van de menstruatie

- ongeveer op dag 14 is de eisprong 

- Na ongeveer 28 dagen begint de volgende menstruatie

Op welke dagen is deze vrouw vruchtbaar?

1. Op dag 1 -5
2. Op dag 6-10
3. Op dag 11 - 15
4. Op dag 16 -20

BS 4: Zwanger worden

Let op: ook dit is een lastige basisstof.

Erectie

Bij een erectie stroomt er extra bloed naar de zwellichamen. Dat gebeurt zowel bij mannen als bij vrouwen. Een erecte / stijve penis is nodig voor geslachtsgemeenschap.

Stress, spanning, ouderdom en bepaalde (fysieke en mentale) ziektes kunnen invloed hebben op erecties. 

Geslachtsgemeenschap

Bij geslachtsgemeenschap brengt een man zijn penis in de vagina van de vrouw. De wand van de vagina produceert een slijm wat ervoor zorgt dat de penis gemakkelijk naar binnen kan glijden. Bij voldoende stimulatie van de eikel kan de man een zaadlozing krijgen. 

De bevruchting

- Op het moment dat de kernen van de ei en zaadcel samen versmelten. 

- Vindt plaatst in de eileider

Zwangerschap

- eerste 8 weken = embryo

- Vanaf 8 weken tot aan geboorte = foetus

- Placenta zorgt voor stofwisseling tussen bloed van de foetus en de baby

- Navelstreng is de verbinding tussen placenta en de foetus

- Foetus drijft in het vruchtwater tussen de vruchtvliezen

 

Prenataal onderzoek

NIPT = op basis van DNA

Geslacht vanaf ongeveer 16 weken op echo te zien

Een embryo in de buik van een zwangere vrouw wordt omgeven door vruchtwater.
Welke functie heeft het vruchtwater?

1. Het vruchtwater beschermt het embryo tegen stoten
2. Het vruchtwater maakt de stoffen voor de groei van het embryo
3. Het vruchtwater neemt de afvalstoffen van het embryo op

BS 5 

BS 6

BS 5

Belangrijk:

Verschil tussen geslacht, gender en geaardheid

Gender, geslacht, geaardheid

- Geslacht is afhankelijk van je voortplantingsorganen (man, vrouw of intersekse).

- Gender is hoe je jezelf identificeert (Cisgender als het overeenkomt met je geslacht, Transgender als het afwijkt van je geslacht 

- Geaardheid is waar je je toe voelt aangetrokken. 

Pietje is cisgender man en valt op andere mannen, Pietje is....

1. Heteroseksueel
2. Panseksueel
3. Biseksueel
4. Homoseksueel

Pietje is cisgender man en valt niet op een specifiek geslacht óf gender, Pietje is

1. Heteroseksueel
2. Panseksueel
3. Biseksueel
4. Homoseksueel

BS 6

Belangrijk:

- SOA's 

- (hormonale) voorbehoedsmiddelen

- Wat is onveilig en wat is veilig? 

Noem een hormonale vorm van anticonceptie

Welke anticonceptie is niet veilig als je zwangerschappen wilt voorkomen?

1. Condoom
2. Hormonen pil
3. Kalender methode
4. spiraaltje

Welke anticonceptie is veilig als je SOA's wilt voorkomen?

1. Condoom
2. Hormonen pil
3. Kalender methode
4. Spiraaltje