Herhaling T4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Herhaling T4

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

- schaamlippen, vagina

- penis, balzak

(Primaire betekend als eerste)

Intersekse

1 baby per week heeft beide geslachtskenmerken=

Intersekse

Iemand die dus geboren wordt met beide geslachten (man/vrouw)

Dit wordt soms pas bekent in de puberteit

Vulva

• Clitoris= gevoeligste plek 
  
• Clitoriseikel= zichtbaar vanaf de buitenkant
• Clitorishoed= zit om de clitoriseikel heen 
• Buitenste vulvalippen= zijn voor bescherming van de vulva
• Binnenste vulvalippen= produceren slijm

Tijdens de puberteit gaan de binnenste vulvalippen groeien, ze zijn dan dan vaak groter dan de buitenste vulvalippen. Bij iedereen ziet dit branders uit

Pubishaar

De penis

• Eikel= gevoeligste plek
  
• Voorhuid= zit over de eikel heen
  
• Balzak= een huidplooi waarin de teelballen zich bevinden
  

Tijdens de puberteit groeit de penis. Bij iedereen ziet dit branders uit

Penis

Balzak

Pubishaar

Met eronder de eikel

Inwendige onderdelen vrouw

• Een vrouw heeft een baarmoeder en eierstokken
• In de eierstokken worden eicellen opgeslagen 
• Vagina= de kanaal naar de baarmoeder

Eicel = de geslachtscel van de vrouw

Een vrouw wordt geboren met honderdduizend (onrijpe) eicellen

Voorplantingsstelsel van de man

Teelballen: Orgaan dat de zaadcellen maakt.
Balzak: Huidplooi waar de teelballen in liggen.
Bijballen: Hier worden de zaadcellen opgeslagen.
Zaadleiders: Vervoeren de zaadcellen.
Zaadblaasjes: Voegt vocht en voedingstoffen toe aan de zaadcellen.
Prostaat: Voegt vocht toe aan de zaadcellen.

Urinebuis: Vervoert Urine uit de blaas naar buiten

Sperma: Zaadcellen + toegevoegd vocht.

Hypofyse

Je brein stuurt alles aan ook de werking van de hormonen

De hypofyse is de hormoonklier in het brein

Alleen een orgaan of weefsel dat gevoelig is voor dat specifieke hormoon, reageert op dat hormoon.

Hormonen

Hormonen zorgen voor de werking van organen

ze worden gemaakt in hormoonklieren

Hormonen die door de geslachtsorganen worden aangemaakt, noem je geslachtshormonen

Geslachtshormonen worden aangemaakt tijdens de puberteit

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

- schaamlippen, vagina

- penis, balzak

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit. 

- borsten, ronde vormen

- borsthaar, baardhaar, baard in de keel

Secundaire geslachtskenmerken

Lichamelijke veranderingen

Lichamelijke veranderingen

Zaadcellen

Worden gemaakt in de teelballen en opgeslagen in de bijballen

Sperma= zaadcellen(1%) + vocht 

Vocht wordt gemaakt in de zaadblaasjes en prostaat

Mannen zijn vanaf de puberteit tot hele late leeftijd vruchtbaar

Vruchtbaarheid vrouw

Meisjes geboren met 400.000 onrijpe eicellen in eierstokken

Vanaf puberteit: hormonen uit hersenen zorgen ervoor dat elke maand 1 eicel vrijkomt

Dit noemen we de ovulatie of eisprong

Menstruatiecyclus

Menstruatiecyclus: van begin menstruatie tot begin volgende menstruatie.

Menstruatie vindt 1x / 28 dagen plaats (ongeveer). 

1. Er rijpt een eicel in een van de eierstokken

in het follikel.

2. Het baarmoederslijmvlies wordt dikker

3. Ovulatie/eisprong

4. Menstruatie

Zwellichamen

(erectie)

• In de penis bevinden zich zwellichamen.
• Als deze zwellichamen zich vullen met bloed, krijgt de man een erectie. (een 'stijve')
• Een erectie kan ontstaan op vreemde momenten. Ook als een man dat niet wil. 

Zwellichamen

in de clitoris

Netzoals bij de penis heeft de clitoris ook zwellichamen

Tijdens opgewonden toestand van de vrouw vullen deze zich met bloed

Zwangerschap

De eerste weken = embryo

na 8ste week = foetus

De foetus krijgt via de navelstreng (die aan de placenta vastzit) voeding binnen

Vruchtvliezen& -water zijn voor bescherming van de foetus

Het bloed van de embryo stroomt langs het bloed van de moeder en delen voedingsstoffen uit

Bloed van de moeder stroomt NIET door de embryo

Slechte stoffen zoals alcohol worden ook uitgedeeld 

Echo

(echografie)

beeld van de foetus in de baarmoeder dat met geluidsgolven wordt gemaakt

Prenataal onderzoek= test om te kijken naar ziektes/afwijkingen, en geslacht

(pre= voor, nataal =geboorte)

Seksuele oriëntatie

Heteroseksueel: valt op een ander geslacht

Homoseksueel: valt op hetzelfde geslacht

Lesbisch: valt op hetzelfde geslacht

Biseksueel: valt beide geslachten

Aseksueel: voelt zich niet seksueel aangetrokken, kan wel verliefd worden en een relatie hebben

Panseksueel: valt niet uit geslacht of gender maar om innerlijk

Gender

• Gender ≠  je seksuele geaardheid. 
• Gender gaat over de sociaal-culturele onderdelen van het man of vrouw zijn. 
• Gender bestaat uit een paar ingrediënten: Sekse, genderidentiteit en genderexpressie.
• Bij meeste mensen komt het gender overeen met hun biologische geslacht: Cisgender

Seksueel geweld en misbruik

Ongewenste intimiteit, incest, aanranding en verkrachting

Loverboys

Maar ook digitaal seksueel geweld 

Grooming:

Oudere man/vrouw verleid minderjarige om naakt foto's of video's te sturen. Later af te spreken om bij de ontmoeting de minderjarige te misbruiken

Wensen en grenzen

Wensen= wat je graag zou willen in een relatie

Grenzen= wat je niet wil 

Dit is heel persoonlijk, bij iedereen dus anders

Praat met elkaar hierover. Wensen en grenzen heb je in een relatie maar ook tussen vrienden.

Consent is belangrijk in een relatie. Consent = toestemming

Veel voorkomende Soa's

Genitale wratten (HPV)

Gonorroe (druiper)

Syfilis

Candida (schimmel, kan ook komen van te vaak wassen met zeep)

Chlamydia (meest voorkomende soa onder studenten)

Aids/hiv (kom je nooit van af, seropositief, aidsremmers)

HPV (humaan papillomavirus)

Kan genitale wratten veroorzaken maar is vooral bekend van baarmoederhalskanker.

HPV is zeer besmettelijk en komt veel voor in verschillende vormen

Bijna iedereen krijgt het, je lichaam kan het vaak wel zelf opruimen

Er is een vaccinatie voor, deze wordt aangeboden aan alle jongeren van 10 jaar

Onbetrouwbare methoden

Periodieke onthouding

Geen geslachtsgemeenschap tijdens de vruchtbare periode

Dit is de tijd van de ovulatie, tijdens de ovulatie gaat de lichaamtemp omhoog

Coïtus interruptus (onderbroken geslachtsgemeenschap), voorvocht

Wat ga je doen

Leren voor de toets

Maak de test jezelfs online

Maak de afsluiting online (oefentoets)