Kunst Overal les 1

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Blok 3: Kunst overal

Allereerst...

We zijn nog bezig met de onderzoeksopdracht. In de les werken we daar niet meer aan. 4 februari is de inleverdatum. Die blijft staan. Dat betekent wel dat het verstandig is een paar momenten in de agenda te zetten dat je daar zelfstandig aan werkt.....

Nu gaan we starten met BLOK 3!

Welkom in blok 3!

Dit blok heet kunst overal, en doet zijn naam eer aan. We gaan kijken naar kunstuitingen in verschillende culturen, maar ook hoe verschillende culturen elkaar beïnvloeden in het maken van kunst. Daarnaast gaan we het ook hebben over hoe kunst hergebruikt kan worden en op die manier overal terecht kan komen. Van een concertzaal naar een discotheek, of van een museum tot in je kledingkast.

De termen van deze les:

-multiculturaliteit

-interculturaliteit

-fusion

Maar hold up... wat betekent het woord 'cultuur' ook al weer?

1. Kunst en zo
2. Al die dingen die mensen denken, doen en hebben: gewoonten en gebruiken, godsdienst, normen en waarden, bestaanswijze, muziek en voorwerpen, eetgewoonten en wijze van kleden, bouwwerken.
3. alles wat geen natuur is.
4. tiktok-dansjes doen met de meiden

Oftewel

Cultuur is dus de optelsom van alles wat wij als mensen doen en maken. 

Lekker vaag dus, daar houden we van bij CKV.

Ok dus dan betekent dit...?

Multiculturaliteit:

..dat er meerdere culturen naast elkaar bestaan in hetzelfde gebied die elkaar tolereren maar niet beïnvloeden.

En Interculturaliteit dan? Het woord 'inter' geeft de hint, dat betekent natuurlijk.....

Interculturaliteit betekent dus

..dat er meerdere culturen zijn op dezelfde plek die elkaar wederzijds beïnvloeden. Er vindt dus een culturele uitwisseling plaats tussen meerdere culturen, maar ze zijn nog wel van elkaar te onderscheiden (!).

Interculturaliteit benadrukt dus dat culturen elkaar beïnvloeden.

..en dat betekent dat er nieuwe culturele uitingen kunnen komen die tussen verschillende culturen passen.

van Gogh & Japan

onze bekende schilder VIncent van Gogh, een westerse kunstenaar, werd bijvoorbeeld erg beïnvloed door Japanse prentkunst. Hij ging schilderen met omtreklijnen gebaseerd op Japanse kunst die hij had gezien. 

en dan term nr 3: Fusion

Daarvoor mag je nu een leestekst lezen. Succes!

Fusion- leestekst

Er zijn talloze dingen die oorspronkelijk niet tot 'onze cultuur' hebben behoord, maar die we zo in ons op hebben genomen dat we de vreemde herkomst vaak niet eens meer kennen.

 

Is bijvoorbeeld iets als de aardappel (en dus ook de patat) 'typisch Nederlands' als we bedenken dat de aardappel van de Indianen uit Zuid-Amerika afkomstig is en dat we die in de Middeleeuwen nog absoluut niet kenden? 

Is het 'bakkie koffie' wel zo oer-Nederlands als we weten dat we koffie ook nog maar sinds een twee honderd jaar kennen dankzij de cultuur van de Turken? Hetzelfde geldt voor tabak, thee en alle specerijen.

Men spreekt doorgaans van 'fusion' wanneer twee verschillende elementen op zodanige wijze samensmelten dat er een nieuw element ontstaat. Het begrip fusion vind je in deze oorspronkelijke betekenis op allerlei terreinen, zoals de natuurkunde, de kunst e.d. In de letterlijke betekenis duidt het op een 'verbinding', 'samensmelting'.

De term fusion komen we tegenwoordig vaak tegen in de wereld van de (pop)muziek en de dans waar verschillende stijlen samensmelten tot iets nieuws. We kunnen hem echter ook toepassen bij samensmelting van culturen. Het begrip fusion wordt bij dit thema dus breed gehanteerd.

Fusiooooon

In de anime-serie Dragon Ball Z werd er ook al gedaan aan fusion, zo konden 2 vechters fuseren tot 1 nog ultiemere om een tegenstander te verslaan. 

Wanneer culturen heel nauw met elkaar geconfronteerd worden, kunnen als gevolg daarvan verschillende processen optreden. Die processen worden beïnvloed door de tijd waarin zij zich afspelen, de plaats en andere omstandigheden.

Bij expansiedrang van volkeren zien we soms dat de cultuur van de 'veroveraar' zo dominant aanwezig is dat hij na verloop van tijd de oorspronkelijke cultuur van de 'veroverde' vrijwel geheel wegvaagt. 

Echter, in bepaalde gevallen zien we soms ook dat die twee culturen juist samensmelten. Het resultaat is dan als het ware een nieuwe cultuur met eigen regels, kenmerken en karakteristieken.

De dominantie van de 'vreemde' cultuur (door bijvoorbeeld de omvang van die bevolkingsgroep of de aanwezigheid van bepaalde machtsverhoudingen) kan echter ook leiden tot afweer en grote onderlinge vijandigheid. Deze afweer ontstaat uit angst om het 'eigene' verloren te zien gaan. De minderheid is dan geneigd zich des te sterker vast te klampen aan de eigen cultuur en die soms met geweld te verdedigen.

Tenslotte zijn er de situaties waarbij de minderheid juist geneigd zal zijn zich aan te passen, zo min mogelijk op te vallen of af te wijken door - in elk geval aan de buitenkant - cultuurelementen van de meerderheid over te nemen.

Ok, zijn we er nog?!

4 opties dus wanneer culturen elkaar 'tegen komen', heb jij ze nog op een rijtje?

1

De dominante veroveraar vaagt de oorspronkelijke cultuur volledig weg 

2

De twee culturen smelten samen

3

Onderlinge vijandigheid, de minderheid klapt zich nog meer vast aan de eigen cultuur

4

Minderheid behoudt eigen cultuur maar neemt elementen van de veroveraar over

Mensen proberen soms hun 'eigen' cultuur te beschermen. Denk jij dat het nodig is om je eigen cultuur te beschermen? En zoja, waartegen?

'Cultuuroorlog'

Het idee dat bepaalde culturen beschermd moeten worden kan 'naar' worden als het samengaat met de claim dat een bepaalde cultuur beter is dan de andere. Dan gaan mensen onder het mom van cultuurbescherming  strijden voor hun identiteit. Dit zien we vaak in de VS (daar hebben ze het over Culture Wars) maar ook steeds vaker in Nederland, sterker nog dat zien we nu wekelijks als je kijkt naar de protesten op zondag in het kader van corona.

Vaktaalwoordenlijst

Interculturaliteit​

Er zijn verschillende culturen naast elkaar aanwezig die elkaar constant beïnvloeden. ​

​

Multiculturaliteit​

Verschillende culturen leven naast elkaar, maar ze hebben weinig of geen contact (interactie)​

​

Fusion​

Complete samensmelting van culturen​

​

We gaan een aantal culturele uitingen bekijken en steeds is de vraag: is het…… ​

Multicultureel​

Intercultureel​

Fusion?​

Yellow Claw & The Opposites - Thunder

1. FUSION
2. INTERCULTUREEL
3. MULTICULTUREEL

Waarom? Leg uit.

Rachid Aazoui - Ik Ben Rachid

This video is no longer available

Welke video was dit?

1. FUSION
2. INTERCULTUREEL
3. MULTICULTUREEL

Waarom? Leg uit.

M.I.A. - Bad Girls

1. FUSION
2. INTERCULTUREEL
3. MULTICULTUREEL

Waarom? Leg uit.

Lil Peep - Benz Truck

1. FUSION
2. INTERCULTUREEL
3. MULTICULTUREEL

Waarom? Leg uit.

Acid Arab - La Hafla

1. FUSION
2. INTERCULTUREEL
3. MULTICULTUREEL

Intercultureel

multicultureel

fusion

Cultuur is dus vaak een samenvoeging van verschillende culturen. Maar waar komen al die culturele uitingen vandaan? Daarover meer in de volgende les.....