Hoofdstuk 10 - Evolutie

Hoofdstuk 10 - Evolutie
Agenda: SE 1 op 18/10 om 09:00
1 / 29
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 29 slides, with text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 10 - Evolutie
Agenda: SE 1 op 18/10 om 09:00

Slide 1 - Slide

10.1
1. Je beschrijft hoe fossielen ontstaan
2. Je legt uit hoe paleontologen de ouderdom van fossielen bepalen

Slide 2 - Slide

Fossielen
  • Afdrukken van organismen in gesteente
  • Ouderdomsbepalingen:
    - Relatief (gidsfossielen)
    - Absoluut (isotopen)
  • Isotopen: vormen van element, halveringstijd

Slide 3 - Slide

10.2
3. Je beschrijft hoe verschillende typen mutaties en geslachtelijke voortplanting de genetische variatie in een populatie vergroten
4. Je legt het effect uit van verschillende vormen van selectie, fitness en genetic drift op de genetische variatie in een populatie

Slide 4 - Slide

Mutaties
  • Door mutaties ontstaan genvarianten (allelen)
  • Verandert overlevingskans
  • Mutagene invloeden
  • Verschillende soorten mutaties

Slide 5 - Slide

Puntmutaties tijdens DNA-replicatie
Geen mutatie: TAC CAA GAA
Substitutie:      TAC CAT GAA
Insertie:             TAC CAC AGA A
Deletie:              TAC CAG AA

Kan leiden tot eiwit met andere bouw

Slide 6 - Slide

Chromosoommutatie
  • Meer dan één base, soms meerdere genen
  • Verdwijnen, verdubbelen, omkeren, hechten aan ander chromosoom
  • Meestal schadelijk

Slide 7 - Slide

Genoommutatie
  • Verandering in chromosomenaantal
  • Syndroom van Down en Turner-syndroom

Slide 8 - Slide

Tetraploïde planten
  • Ontstaan door fout in mitose
  • Door colchicine toevoeging, chromatiden blijven bij elkaar doordat trekdraden niet vormen

Slide 9 - Slide

Recombinatie 
  • Nieuwe combinaties van eigenschappen
  • Genetische variatie
  • Genenpool: alle verschillende allelen in een populatie

Slide 10 - Slide

Neodarwinistische evolutietheorie
  • Selectiedruk
  • Natuurlijke selectie / survival of the fittest
  • Allelfrequentie verandert
  • Adaptatie
  • Fitness
  • Seksuele selectie

Slide 11 - Slide

Genetic drift
  • In een kleine populatie kunnen door toeval grote verschuivingen in de allelfrequentie optreden
  • Hoe kleiner de populatie, hoe groter het effect

Slide 12 - Slide

Binnen is beginnen
  • Telefoon in de telefoontas
  • Boek, schrift en planning mapje pakken
  • SE 1 op 18/10 om 09:00 in agenda zetten
  • Verder werken aan je maakwerk
  • We bespreken vraag 27 (10.2) en uitleg bij 10.3

Slide 13 - Slide

Genenpool en allelfrequentie
  • Genenpool: verzameling van alle genen in een populatie, alle allelen op ale loci van alle individuen
  • Grote genenpool =  veel genetische variatie
  • Allelfrequentie: hoe vaak een allel voor komt in een populatie (tussen 0 en 1)

Slide 14 - Slide

10.3
5. Je legt het belang uit van verschillende vormen van reproductieve isolatie voor de soortvorming
6. Je beschrijft het verband tussen de grootte van een ecosysteem en zijn soortenrijkdom
7. Je legt het belang van biodiversiteit uit voor de veerkracht van biologische systemen en beschrijft hoe biologen deze veerkracht behouden en vergroten

Slide 15 - Slide

Soortvorming
  • Soort: groep organismen met overeenkomstige eigenschappen die vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen
  • Reproductieve isolatie

Slide 16 - Slide

Reproductieve isolatie
  • Ruimte
  • Tijd
  • Gedrag
  • Uiterlijk

Slide 17 - Slide

Eilandtheorie
  • Groter eiland, groter gemiddeld aantal soorten
  • Eiland verder van vasteland, gemiddeld aantal soorten kleiner
  • Aantal soorten bepaald door immigratie en extinctie
  • Hoeveelheid immigratie en extinctie afhankelijk van aantal soorten

Slide 18 - Slide

10.4
8. Je beschrijft theorieën over het ontstaan van het leven
9. Je beschrijft de evolutionaire ontwikkelingen van de eerste eencellige tot de complexe levensvormen van het heden
10. Je legt uit wat analoge en homologe structuren zijn
11. Je interpreteert de afstamming en verwantschap van soorten in een evolutionaire stamboom

Slide 19 - Slide

Oersoep
  • Oersoep organische en anorganische stoffen, zonlicht, warmte, blikseminslagen
  • Organische moleculen organiseerden zichzelf
  • Prokaryote (geen celkern) organismen, anaeroob, heterotroof

Slide 20 - Slide

Zuurstof
  • 3 miljard jaar geleden
  • Cyanobacterien, autotroof
  • Toename zuurstof in atmosfeer: 1% -> 20%
  • Zuurstofrevolutie zorgde voor eerste grote extinctie

Slide 21 - Slide


  • Zelfvoedend.
  • Nemen uit omgeving anorganische stoffen (kleine, eenvoudige moleculen) op en maken hier organische stoffen (grote, ingewikkelde moleculen, meerdere C-atomen) van.
  • Hebben geen andere organismen nodig.
  • Organismen met chlorofyl (planten en bacteriën)

  • Heeft een ander nodig voor voedsel
  • Nemen organische stoffen op uit andere organismen
    , maken hieruit eigen organische stoffen. 
  • Anorganische stoffen die hiervoor nodig zijn worden uit omgeving opgenomen
  • Meeste bacteriën, archae, schimmels en dieren zijn autotroof
Autotroof
Heterotroof

Slide 22 - Slide

Eukaryoten
  • Door toename zuurstof (ozon) UV straling zon geblokkeerd en respiratie (verbranding) werd makkelijker
  • Eukaryoten ontstaan 1,5 miljard jaar geleden door endosymbiose
  • Cellen vormen kolonies, specialiseren, en meercelligen ontstaan

Slide 23 - Slide

Verwantschap
  • Afstamming
  • Evolutionaire stamboom
  • Structuren met vergelijkbare bouw
  • Overeenkomsten in DNA

Slide 24 - Slide

Homoloog

Slide 25 - Slide

Analoog

Slide 26 - Slide

  • Fossielen, relatieve en absolute ouderdomsbepaling
  • Puntmutaties, chromosoommutaties, genoommutaties, tetraploïde planten
  • Recombinatie, genetische variatie, selectiedruk, natuurlijke selectie, fitness
  • Genetic drift, genenpool, allelfrequentie
  • Reproductieve isolatie, eilandtheorie
  • Ontstaan van het leven, autotroof en heterotroof, organisch en anorganisch, prokaryoot en eukaryoot, anaeroob en aeroob, endosymbiose
  • Evolutionaire stamboom, homoloog, analoog

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video

Slide 29 - Link