Les 1

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

De Overheid

De overheid en ons inkomen

Wat gaan we doen?

• Herhaling van de theorie van leerjaar 3
• Uitleg van de stof van paragraaf 6.1
• Herhalen van de stof van hoofdstuk 5 & leerjaar 3
• Huiswerk opgeven

Staatsschuld

• een begrotingstekort - toename staatsschuld

• een begrotingsoverschot- afname staatschuld

Begrotingsoverschot

Directe / Indirecte belasting

€ ............

€ 400,-

€ 1200,-

€ 3000,-

Brutoloon

Nettoloon = brutoloon - (loonbelasting + sociale premies)

Consumptie stijgt door:

• groei aantal inwoners (bevolkingsgroei)
• hoger gemiddeld inkomen (inkomensstijging)

BBP = Bruto Binnenlands Product

betekenis:

De waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in het land 

(zie blz 14)

Economische groei

• Vraag neemt toe door stijging bevolking
• Vraag neemt toe --> productie stijgt
• Dan is er sprake van economische groei

Economische groei is afhankelijk van:

• de groei van de werkende bevolking
• investeringen in machines en gereedschappen
• de beschikbare hoeveelheid grondstoffen, energie en ruimte
• de groei van de arbeidsproductiviteit

Krimpende economie

• Tegenvallende economie
• Eerst volgt recessie
• Aanhoudende recessie of krimp van bbp betekend economische crisis

Hoe kom je uit een recessie?

De overheid kan:

• Meer geld investeren in de infrastructuur.
• De inkomstenbelasting verlagen.
• Subsidie geven aan bedrijven die willen investeren in vernieuwende producten.
• Investeren in verbetering van het onderwijs.

De overheid geeft veel geld uit aan collectieve goederen. Voor wie zijn deze bestemd?

1. Alle burgers
2. De ambtenaren
3. De rijksoverheid
4. Het rijk de provincies en gemeenten

Geef twee voorbeelden van uitgaven van de overheid voor de sociale zekerheid.

Om een tekort op de rijksbegroting te verkleinen moet de overheid:
1. De belastingen verhogen.
2. Bezuinigen op de uitgaven.

1. Geen van beide zijn juist
2. Alleen maatregel 1 is juist
3. Alleen maatregel 2 is juist
4. Beide zijn juist

Indirecte belastingen heten zo omdat je ze:

1. Betaalt aan de Belastingdienst
2. Niet meteen hoeft te betalen
3. Rechtstreeks aan de overheid betaalt
4. Via een winkelier aan de overheid betaalt

De verkoop van loten van de Staatsloterij levert geld op. Een deel daarvan wordt gebruikt voor het uitbetalen van de prijzen een ander deel is winst en gaat naar het ministerie van Financiën. De winst is:

1. Een directe belasting
2. Een indirecte belasting
3. Een niet belastingontvangst
4. Een overheidsuitgave

Iris werkt op vrijdag en zaterdag in een winkel. Op haar loonstrook staat dat ze € 320 per maand verdient. Op haar bankrekening ontvangt ze € 289. Hoeveel procent wordt ingehouden op haar inkomen aan belastingen?

Afsluiting

Je gaat maken als huiswerk paragraaf 6.1

Je gaat de begrippen van hoofdstuk 5 leren

En je maakt een samenvatting van paragraaf 5.3 belangrijk is:

- Welke sociale verzekeringen hebben we?

- Wat is sociale zekerheid?

- En waarom is Nederland een verzorgingsstaat?