Grammatica zinsdelen hs 5 + 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Grammatica zinsdelen

HS 5: Meewerkend voorwerp met voor + bijwoordelijke bepaling

HS 6: Het naamwoordelijk gezegde

Leerdoelen

• Je weet hoe te handelen bij een meewerkend voorwerp met voor.
• Je weet wat een bijwoordelijke bepaling is en deze te benoemen in de zin.
• Je weet wat het naamwoordelijk gezegde is.
• Je weet het verschil tussen het naamwoordelijk en werkwoordelijk gezegde. 

Meewerkend voor werp met voor

Je kent al zinnen met het meewerkend voorwerp, alleen soms begint het meewerkend voorwerp met voor.

Je vindt deze op dezelfde manier als dat je normaal het meewerkend voorwerp vindt, namelijk:

Voor wie + wg + ow + lv? Antwoord = mv.

Belangrijk hierbij is juist strepen te zetten, hierdoor weet je dat het woordje voor of aan bij het zinsdeel hoort.

Bijwoordelijke bepaling

Bijwoordelijke bepaling = alle zinsdelen die over blijven na het vinden van pv, ow, wg, lv en mv.

In welke volgorde moet je een zin ontleden?

1. onderwerp, persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, meewerkend voorwerp, lijdend voorwerp
2. onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling, persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde
3. werkwoordelijk gezegde, persoonsvorm, onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling
4. onderwerp, persoonsvorm, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling

Wat moet je voor zinsontleding allemaal kennen?

1. PV-WG-zinsdelen-O-LV-MV
2. PV-WG-zinsdelen-BN-ZN-MV-BWB
3. WG-zinsdelen-O-LV-MV-BWB
4. PV-WG-zinsdelen-O-LV-MV-BWB

Jan gaf de toets aan de leraar.

Wat is 'de toets'?

1. meewerkend voorwerp
2. lijdend voorwerp
3. onderwerp
4. meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heb jij een voldoende van de docent gekregen?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij laat al zijn geld na aan goede doelen.

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?

Sophie doet jou de groeten

1. Geen meewerkend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?
mijn scooter =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

De hond van de buren heeft gisteren blaft. 

1. Persoonsvorm
2. Onderwerp
3. Lijdend voorwerp
4. Meewerkend voorwerp

Die coach is ons zeer dierbaar.
Wat is 'ons'?

1. lijdend voorwerp
2. meewerkend voorwerp
3. bezittelijk voornaamwoord
4. werkwoordelijk gezegde

Wat is de BWB in de volgende zin:
"In Zwitserland wordt energie opgewekt met waterkracht"

1. In Zwitserland
2. Met waterkracht
3. Geen
4. In Zwitserland, met waterkracht

Wat is de BWB in de volgende zin:
"Mijn neef uit Chigago stuurde mij een paar basketbalschoenen"

1. Uit Chicago
2. Basketbalschoenen
3. Mijn neef uit Chicago
4. Geen BWB

Haal de BWB uit de volgende zin:
"Waarschijnlijk zal Japan in 2015 door een robot een vlag laten planten op de maan."

1. Waarschijnlijk
2. in 2015, op de maan
3. Waarschijnlijk, in 2015, door een robot, op de maan
4. Door een robot op de maan

Zoek de BWB in de volgende zin:
"Misschien zal de Nederlandse taal in de toekomst verdwijnen".

1. Geen BWB
2. In de toekomst
3. Misschien
4. Misschien, in de toekomst

'Waarom heb je dat allemaal gezegd?'
Bijwoordelijke bepaling=

1. Waarom
2. allemaal
3. waarom & allemaal
4. er is geen bijwoordelijke bepaling

0

Naamwoordelijk gezegde

• Bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel.
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Een van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord.

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen 

(heten, dunken en voorkomen)

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?
Stel drie vragen:

Vraag 1: Staat er een vorm van één van de negen koppelwerkwoorden in de zin?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een ‘toestand’ (ook wel: eigenschap)?

Vraag 3: Wordt er in de zin iets over het onderwerp gezegd?

Naamwoordelijk gezegde

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Een naamwoordelijk gezegde heeft altijd een lijdend voorwerp.
Juist of onjuist?

1. Juist
2. Onjuist

Mijn vriend wordt leraar.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Hij gaat naar huis.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

De baby wordt groot.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Mijn zus is vervelend.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Zijn vriend was gisteren ineens ziek geworden.

1. Werkwoordelijk gezegde
2. Naamwoordelijk gezegde

Het jongetje loopt naar school.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Die man blijkt een bakker te zijn.

1. Naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Lever hier 1 opdracht van Lezen HS 5 in en 1 opdracht van Lezen HS 6.

HW week 25

• HS 5 Grammatica zinsdelen, maken opdrachten 2 + 4 Blz. 188 + 189 van je boek
• HS 6 Grammatica zinsdelen, maken opdrachten 1 + 2 Blz. 228 + 229 van je boek. 

Volgende les --> Grammatica woordsoorten HS 5 + 6 ( week 26)