1.2 Nederland als koloniale mogendheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

1.2 Nederland als koloniale mogendheid

Leerdoel

Waarom en op welke wijze breidde Nederland in de negentiende eeuw zijn aanwezigheid in Nederlands-Indië verder uit?

Kenmerkende Aspecten TV8

Tijd van Burgers en Stoommachines

• de industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een industriële samenleving
  
• de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme en socialisme
  
• discussies over de 'sociale kwestie'
  
• de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

1. SCAN de leertekst.

2. Typ alle 

woorden die je 

niet (helemaal) begrijpt in het woordweb

1.2

Wat moet je met een kolonie?

• Vanaf 1795 is Nederland in Franse handen, de VOC gaat failliet in 1798
• Alle bezittingen gaan naar de Nederlandse overheid

• Tussen 1795 en 1815 wil Engeland de Nederlandse bezittingen 'overzee' veroveren, nadat Napoleon verslagen is in 1815 krijgt Nederland dit terug

• Koning Willem I heeft de macht in de koloniale gebieden, veel inheemse vorsten zijn teleurgesteld en sommige komen in opstand
• Bijv. de Javaoolog (1825-1830)
• Deze opstanden kosten Nederland veel geld, ze maken verlies in de overzeese gebieden

Vorige les

Leg uit waarom Nederland en België in 1815 samengevoegd werden tot een Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.

Waarom wilde België onafhankelijk worden van Nederland?

Denk logisch na: Waarom zou Willem I niet willen dat België onafhankelijk werd?

Verlies?

Verlies maken is geen optie!

Hoe kunnen we weer winst gaan maken?

Hoe werkt het cultuurstelsel?

Lees de eerste alinea van 'het cultuurstelsel' op bladzijde 13

Welkom in de IJzeren eeuw

Kijkvraag: in het Fragment wordt het cultuurstelsel beschreven. Wat is het cultuurstelsel?

Het cultuurstelsel

Nederland wilt meer winst

• 1830, cultuurstelsel
• Johannes van den Bosch

Gevolgen!:

• Hongersnood voor de Indonesische bevolking
• Kritiek vanuit de Nederlandse bevolking

Wat was het doel van het cultuurstelsel?

Hoe werkte het cultuurstelsel?

De Agrarische Wet  1870

Particuliere ondernemers mogen in Ned.-Indië plantages opzetten.

Thee, koffie, tabak en suiker

Ontdekking grondstoffen

Ontdekking van grondstoffen in Ned.-Indië

- Aardolie

- Tinerts

Aanplanting rubberbomen

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

KOLONIALISME

Handel met de kustgebieden.

MODERN IMPERIALISME

Kolonialisme verandert van karakter. 

Het veroveren (en besturen) van gebieden om aan je eigen land toe te voegen.

Stadhuis Batavia (Java)

Kaart Nederlands-Indie

 Modern imperialisme, oorzaken:

1. Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Door technologische verbeteringen werd mod. imper makkelijker
   
3. Nationalisme: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige)
4. Ideële motieven: missie/zending en 'white man's burden'= superiotiteitsdenken

Rule Brittania.......

Modern Imperialisme

Ethische politiek

• Ontstaat rond 1900 in Nederland

• Nederland wil iets terugdoen voor de Indonesische bevolking (Ereschuld)

• Beschaving en cultuur bij brengen

De Ethische politiek bestond uit:

• Verbetering van het onderwijs in Nederlands-Indië

• Irrigatie aanleggen voor betere oogsten

• Emigratie bevorderen van dichtbevolkte naar dunbevolkte gebieden

• Verbetering gezondheidszorg