Les 3 Wonen + protest

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Deelvraag: Hoe was de zorg voor armen, zieken en werklozen geregeld tot 1930?

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen op welke manier de zorg voor armen, zieken en werklozen was geregeld tot ongeveer 1930

Wonen in een krot

• Doordat veel mensen naar de steden verhuisden, moesten er veel woningen bij komen. 

• De nieuwe arbeidswoningen werden snel en slecht gebouwd. 

• De staat van deze woningen was erg slecht: de huizen stonden dicht op elkaar en dicht bij de fabriek. 

• De woningen hadden bovendien vaak geen riolering, elektriciteit en waterleiding 

• Door de onhygiënische omstandigheden in de steden braken er vaak besmettelijke ziekten uit, zoals cholera

In sommige delen van Noord- en Oost-Nederland 

was het trouwens niet veel beter...

Een plaggenhut met heideplaggen bedekte hut. Ze waren te vinden in de armste gebieden van Nederland, vooral in Drenthe, Friesland en Overijssel en werden bewoond door de allerarmste arbeiders, vaak met grote gezinnen. Een plaggenhut was een eenvoudig bouwwerk, meestal gedeeltelijk uitgegraven en zonder zijmuren zodat het dak op grondhoogte begon. Het dak was bekleed met plaggen die uit het omliggende land werden gehaald.

Noem 1 voorbeeld waaruit blijkt dat de woonomstandigheden van de arbeiders vaak zeer slecht waren.

Arbeidsomstandigheden

• Saai (door arbeidsdeling/lopende band).
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag).
• Gevaarlijk.

• Geen enkel recht, ook geen stakingsrecht.

• Lage lonen (bij fouten: loon inhouden).

Vul de ontbrekende woorden in.

In 1854 nam het parlement                     aan. Daarin stond dat                          voor de armen moesten zorgen. Alleen in uiterste nood moesten                   meehelpen. Maar in de jaren erna nam de armoede in Nederland toe. Daardoor konden de                 niet meer alle armen helpen. Gemeenten kregen dus een steeds

                   rol in het bestrijden van                  , terwijl dit juist niet de bedoeling was van deze wet. 

liefdadigheidsinstellingen

gemeenten

grotere

kleinere

liefdadigheidsinstellingen

de armenwet

de armenwet

armoede

Wie verzorgde de liefdadigheid in Nederland rond 1850?

1. de gemeente en de kerk
2. de kerk en rijke burgers
3. familie en rijke burgers
4. rijke burgers en de gemeente

Welke begrippen passen bij de arbeidsomstandigheden van de fabrieksarbeiders rond 1870?

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (een fittere arbeider werkt harder...)

Welke 'wapens' hebben de arbeiders?

• Staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden
• Demonstreren: onvrede laten horen

• Dus: Samenwerken in vakbonden

Wie helpt de arbeiders? (2)

• Doel van de vakbonden: 

• hogere lonen
• betere werkomstandigheden

• Ook de rijken zagen het probleem

• Sociale kwestie: wat moet er gedaan worden aan de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders

Wie helpt de arbeiders? (3)

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Maken

Wat: invuloefeningen blz. 5 + 6 

          (t/m ontevredenheid en protest)

 

Waar te vinden: boekje van de docent 

Tijdduur: tot 14.30u

Huiswerk?: ja, voor volgende les...