Les 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Deelvraag: Hoe was de zorg voor armen, zieken en werklozen geregeld tot 1930?

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen op welke manier de zorg voor armen, zieken en werklozen was geregeld tot ongeveer 1930

Gevaarlijk en zwaar werk

Door de industrialisatie waren veel arme boeren naar de steden getrokken om daar in de fabrieken te gaan werken. 

Het werk in de fabrieken was gevaarlijk, zwaar en eentonig.

Regels over arbeidstijden, veiligheid en de hoogte van lonen waren er niet.

• De arbeiders maakten werkdagen van soms wel 14 uur en kregen een laag loon.
• Er gebeurden vaak (dodelijke) ongelukken.
  
• Vrouwen en kinderen werkten ook in de fabrieken en de mijnen, omdat het loon van de man was meestal niet genoeg om van de leven 

Schrijf mee in je aantekeningenboekje

Wonen in een krot

• Doordat veel mensen naar de steden verhuisden, moesten er veel woningen bij komen. 

• De nieuwe arbeidswoningen werden snel en slecht gebouwd. 

• De staat van deze woningen was erg slecht: de huizen stonden dicht op elkaar en dicht bij de fabriek. 

• De woningen hadden bovendien vaak geen riolering, elektriciteit en waterleiding 

• Door de onhygiënische omstandigheden in de steden braken er vaak besmettelijke ziekten uit, zoals cholera

Schrijf mee in je aantekeningenboekje

Kinderarbeid

• Ze zijn nog jong: je hebt er nog lang wat aan.

• Vrouwen en kinderen zijn goedkoper dan mannen.

• Kleine handen kunnen beter op plekken tussen machines.

In sommige delen van Noord- en Oost-Nederland 

was het trouwens niet veel beter...

Een plaggenhut met heideplaggen bedekte hut. Ze waren te vinden in de armste gebieden van Nederland, vooral in Drenthe, Friesland en Overijssel en werden bewoond door de allerarmste arbeiders, vaak met grote gezinnen. Een plaggenhut was een eenvoudig bouwwerk, meestal gedeeltelijk uitgegraven en zonder zijmuren zodat het dak op grondhoogte begon. Het dak was bekleed met plaggen die uit het omliggende land werden gehaald.

Arbeidsomstandigheden

• Saai (door arbeidsdeling/lopende band).
  

• Lange werkdagen (14 uur per dag).
• Gevaarlijk.

• Geen enkel recht, ook geen stakingsrecht.

• Lage lonen (bij fouten: loon inhouden).

Vul de ontbrekende woorden in.

In 1854 nam het parlement                     aan. Daarin stond dat                          voor de armen moesten zorgen. Alleen in uiterste nood moesten                   meehelpen. Maar in de jaren erna nam de armoede in Nederland toe. Daardoor konden de                 niet meer alle armen helpen. Gemeenten kregen dus een steeds

                   rol in het bestrijden van armoede, terwijl dit juist niet de bedoeling was van

liefdadigheidsinstellingen

gemeenten

grotere

kleinere

liefdadigheidsinstellingen

de armenwet

de armenwet

Wie verzorgde de liefdadigheid in Nederland rond 1850?

1. de gemeente en de kerk
2. de kerk en rijke burgers
3. familie en rijke burgers
4. rijke burgers en de gemeente

Welke begrippen passen bij de arbeidsomstandigheden van de fabrieksarbeiders rond 1870?

Maken

Wat: sociale kwestie opdracht

 

Waar te vinden: boekje van de docent 

Tijdduur: tot aan de bel

Huiswerk?: ja voor volgende les