H2.1 De eerste contouren van het wereldsysteem

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H2 De eerste contouren van het wereldsysteem

Leerdoelen

Je kan de opbouw van het wereldsysteem in economisch opzicht analyseren en plaatsen binnen de overkoepelende mondialiserings processen.

Je kan de onstaanswijze van het economische wereldsysteem omkaderen met behulp van de rol van hegemoniale staten.

Je kan de verschuiving van het economische zwaartepunt in de wereld voorafgaand aan de dekolonisatie plaatsen binnen het globalisatie proces. 

Van afhankelijkheid via onafhankelijkheid naar wederzijdse afhankelijkheid

De wereld vanuit een systeemtheorie

Het wereldsysteem is een systeem dat bestaat uit verschillende elementen met elk onderlinge relaties.

Als je de wereld als systeem bekijkt dan vormen alle landen samen de bouwstenen of elementen daarvan

Samen met de economische, politieke en sociaal-culturele aspecten vormen de ruim 200 landen op aarde het wereldsysteem.

Dependency-theory

Periferie - centrum en semi-periferie landen

Wat is neo-kolonialisme?

1. centrumlanden domineren zelfstandige landen
2. centrumlanden domineren kolonies
3. periferielanden worden steeds machtiger
4. periferielanden domineren centrumlanden

Welvaart

Welzijn

BNP/hoofd

Koploper

centrumlanden

Volgers

BRIC-landen

Achterblijvers

Levensverwachting

alfabetiseringsgraad

koopkracht

Dekolonisatie

Hegemoniele staten

Overheersende invloed van een staat over andere staten. De hegemoniale positie van de Verenigde Staten na de Tweede Wereldoorlog heeft de samenwerking van de West-Europese staten mogelijk gemaakt, waardoor oude rivaliteiten konden verdwijnen.

https://www.trouw.nl/buitenland/het-koude-oorlog-denken-is-weer-helemaal-terug-en-europa-kijkt-verdeeld-toe~b6bf0ae9/

Vragen bij het volgende filmfragment

• Wie was Koning Leopold II?
• Wat voor economische gedachte lag ten grondslag aan de      'Scramble for Africa'?
• Welke directe gevolgen had de verdeling van het continent Afrika voor de globaliseringsprocessen?