H2 taalverzorging; samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

taalverzorging hoofdstuk 2

DOEL

- Je weet wat een samengestelde zin is

- je kunt de persoonsvormen en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden

samengestelde zinnen

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin?

SAMENGESTELDE ZINNEN

Wanneer je van twee korte zinnen één lang zin maakt,

dan noem je die zin een samengestelde zin.

VOORBEELD:

Ik loop naar de bakker.       Ik koop een brood.

Ik loop naar de bakker en ik koop een brood.

Het woordje 'en' verbind hier de twee zinnen aan elkaar.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In iedere zin staat een persoonsvorm. 

Zinnen met twee persoonsvormen noem je

samengestelde zinnen. 

Bij elke persoonsvorm hoort een onderwerp.

In samengestelde zinnen staan dus ook twee onderwerpen.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Met een verbindingswoord, zoals en, maar, omdat  of want, kun je van twee korte zinnen een samengestelde zin maken:

VOORBEELD:

Kim leest een boek.      Rick leest een stripverhaal.

Kim leest een boek, maar Rick leest een stripverhaal.

SAMENGESTELDE ZINNEN

Soms verandert de volgorde van de woorden in het tweede deel van de zin:

VOORBEELD:

Giel zit op basketbal.       Hij houdt van sporten.

Gielt zit op basketbal, omdat hij van sporten houdt.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog meer werkwoorden staan.

VOORBEELD:

De fietser wil graag doorrijden, maar de weg is geblokkeerd.

                                                   

pv

pv

geen pv

geen pv

Verbind de losse zinnen met een passend verbindingswoord, zodat je één goede zin krijgt. Je mag de woordvolgorde veranderen.
Kies uit: dus, maar, omdat

Robin heeft strafwerk. Ze praatte tijdens de les.

PERSOONSVORMEN

IN EEN SAMENGESTELDE ZIN

Zet de zin in een andere tijd:

Je maakt van de tegenwoordige tijd verleden tijd, of andersom. 

De werkwoorden die veranderen, zijn de persoonsvormen.

VOORBEELD:

Ariane vertelt dat ze een prijs heeft gewonnen. 

 Ariane vertelde dat ze een prijs had gewonnen.

ONDERWERPEN

IN EEN SAMENGESTELDE ZIN

Stel met iedere persoonsvorm de onderwerpsvraag.

De antwoorden op deze vragen zijn de onderwerpen.

VOORBEELD:

Ariane vertelt dat ze een prijs heeft gewonnen. 

1. Wie (of wat) vertelt?        Onderwerp = Ariane

2. Wie (of wat) heeft?      Onderwerp = ze

Noteer de twee persoonsvormen:

In de keuken werkt de kok en de serveerster bedient de gasten.

Noteer de twee onderwerpen:

In de keuken werkt de kok en de serveerster bedient de gasten.

Noteer de twee persoonsvormen:

Mevrouw Ebbers keek gauw de toets na, want dat had ze haar leerlingen beloofd.

Noteer de twee onderwerpen:

Mevrouw Ebbers keek gauw de toets na, want dat had ze haar leerlingen beloofd.

Noteer de twee persoonsvormen:

De film begon om negen uur, maar ik had geen tijd om te kijken.

Noteer de twee onderwerpen:

De film begon om negen uur, maar ik had geen tijd om te kijken.

GELEERD?

SAMENGESTELDE ZINNEN

- Je weet wat een samengestelde zin is

- je kunt de persoonsvormen en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.