coniunctivus vormen en vertaalregels

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Latijn

herhaling coniunctivus

Doelen

• je weet waaraan je een coniunctivusvorm herkent
• je kunt een werkwoordsvorm benoemen

• je kent de vertaalregels voor de coniunctivus
• je kunt de goede vertaalregel kiezen

De coniunctivus heeft als uitgangen -m, -s, -t, -mus, -tis, -nt

1. Nee, een -o ipv een -m
2. Ja, dit zijn alle uitgangen
3. Nee, het zijn -r, -ris, -tur, -mur, -mini, -ntur
4. Ja, maar ook -r, -ris, -tur, -mur, -mini, -ntur voor passief

vastaret

1. coni. prae
2. coni. impf
3. ind. prae
4. ind. impf

valeam

1. coni. prae
2. coni. impf
3. ind. prae
4. ind. impf

vexetur

1. coni. actief
2. coni. passief
3. ind. actief
4. ind. passief

Coniunctivus praesens

1. bij a-werkwoorden

-> A wordt E                        vocat > vocet

2. bij e/mk/i/io-werkwoorden

er komt een A bij                venit > veniat

3. bij onregelmatige werkwoorden

onregelmatig                     sum > sim

rijtjes staan in je boek en in de uitgebreidere uitleg

Coniunctivus imperfectum

hele ww + uitgang

b.v. audire + tur => audiretur

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

esse + t = esset

coniunctivus

indicativus

geen van beide

possim

possum

possem

poteram

potero

potuero

posse

potui

Coniunctivus perf. actief

pf-stam + eri + uitgang

b.v. audire > audiv + eri + m => audiverim

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

Bijna alle vormen zijn gelijk aan het futurum exactum!

Coniunctivus plusq. pf. actief

pf-stam + isse + uitgang

b.v. audire > audiv + isse + m => audivissem

dit geldt OOK voor onregelmatige werkwoorden

een inf. met een uitgang lijkt op coni. impf.!

Coniunctivus pf. en pl. pf. passief

PPP en vorm van esse

(zoals ook bij de indicativus)

perfectum: PPP met sim, sis, sit, ...

plusquam perfectum: PPP met essem, esses, ...

coniunctivus per tijd herkennen

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

venirent

venissent

venerint

veniant

vorming coniunctivus actief

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. perf.

veni-a-nt

veni-re-nt

ven-eri-nt

ven-isse-nt

pr-stam + a + uitg.

inf. prae + uitg.

pf-stam + eri + uitg.

inf. perf. + uitg.

coniunctivus per tijd herkennen

plusq. perf.

perfectum

imperfectum

praesens

mitteremini

missi essetis

missi sitis

mittamini

vorming coniunctivus passief

praesens

imperfectum

perfectum

plusq. perf.

mitt-a-mini

mitt-e-re-mini

miss-i sitis

miss-i essetis

stam + a + uitg.

inf. prae + uitg.

PPP en coni. prae van esse

PPP en coni. impf. van esse

Coniunctivus vertaalregels

1. In bijzinnen

2. In hoofdzinnen (in de directe rede!)

Coni. vertalen in bijzinnen 1

	bijzin met ind.	bijzin met coni.
ut	1. zoals 2. zodra	1. (zo)dat 2. opdat, om te
ne	-	1. opdat niet, om niet te 2. dat ( na ww van bang zijn.. .)
cum	wanneer, toen	1. toen, nadat 2. omdat 3. hoewel

Coni. vertalen in bijzinnen 2

	bijzin met ind.	bijzin met coni.
si/ nisi	'gewoon'	1. mogelijkheid teg tijd 2. irrealis (+ zou(den)) verl tijd
qui	'gewoon'	doel (+ moeten)
afh. vraag	-	coni. verplicht geen bijzondere betekenis
quod, quia	'gewoon'	coni. geeft aan dat het om een subjectieve reden/oorzaak gaat

Coni. vertalen in hoofdzinnen

IND: Aliquid discimus = wij leren iets.

CONI: Aliquid discamus

1. TWIJFEL (in vraagzin): Aliquid discamus? = Moeten we iets leren?

2. WENS: Utinam discamus aliquid. = Wij zouden graag iets wilen leren (/Mogen we iets leren)

3. AANSPORING (in 'bevel' zin): Discamus aliquid! = Laten we iets leren! /VERBOD (in 'bevel' zin met ne): Ne discas! = Jij moet niet leren.

4. MOGELIJKHEID (in 'gewone' zin): Discamus aliquid. = We zouden iets kunnen leren/ we kunnen iets leren

Cum Caesar interfectus esset...

1. Hoewel Caesar was gedood
2. Omdat Caesar was gedood
3. nadat Caesaar is gedood
4. terwijl Caesar wordt gedood

Ut milites intraverunt...

1. zodat de soldaten zijn binnengekomen
2. toen de soldaten binnen waren gekomen
3. zodra de soldaten binnen zijn gekomen
4. hoewel de soldaten binnen zijn gekomen

...ut poculum de solo tollerem.

1. zodra ik de beker van de grond pakte
2. zoals ik de beker van de grond pakte
3. opdat ik de beker van de grond pakte
4. om de beker van de grond te pakken

Marcum rogavimus, cur mandata non fecerit.

'fecerit' = hij/zij/het heeft gedaan (c)
Waarom staat dit in de coniunctivus?

Si hoc diceres, errares.

1. mogelijkheid
2. situatie, irrealis van het heden, situatie
3. vervulbare wens in het heden
4. situatie, irrealis van het verleden

Utinam in schola essemus!

1. vervulbare wens in het heden
2. wens, irrealis van het heden
3. situatie, irrealis van het verleden
4. wens, irrealis van het verleden

Si pater domi est, nos iuvet.

1. Mogelijkheid
2. situatie, irrealis van het heden
3. vervulbare wens in het heden
4. situatie, irrealis van het verleden

Si pecuniam habuissemus, villas magnas emissemus.

1. wens, irrealis van het heden
2. wens, irrealis van het verleden
3. situatie, irrealis van het heden
4. situatie, irrealis van het verleden

Coniunctivus

praesens - vervulbare wens (heden), mogelijkheid

imperfectum - irrealis heden, wens of situatie

plusquamperfectum - irrealis verleden, wens of situatie

Hoe goed kun je de coniunctivus vertalen in het Latijn?
Kies de passende foto!