Maagsonde

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Leerdoelen

De student kan aan het eind van de les

- 5 indicaties voor maagspoelen benoemen

- De 3 fasen van het slikproces noemen

- Minimaal 3 indicaties voor het plaatsen van een sonde benoemen

- Minimaal 4 complicaties benoemen bij het inbrengen van een neus-maag sonde

Lesinhoud

- Terugblik vorige les

- Afspraken maken gastles laryngectomie

- Lesdoelen

- Theorie

- Voorbeeld/oefenen

- Afsluiting

Maagspoelen

- Voor een spoed-OK

- Voor bepaalde diagnostische onderzoeken

- Zorgvrager die een overdosis heeft genomen (medicatie, drugs, alcohol)

- Voedselvergiftiging

- Ernstige overvulling maag (door geen of onvolledige darmperistaltiek)

• Mondfase
• Keelfase: Door de slikreflex gaat het voedsel van de keel naar de slokdarm. Het strottenklepje sluit de luchtpijp af, zodat er geen voedsel in de luchtpijp terecht komt. 
  
• Slokdarmfase

Slikproces

• Maag
  
• Dunne darm:
  
• Twaalfvingerigedarm (duodenum)  
• Nuchtere darm (jejunum) 

• PEG sonde
  
• Percutane Endoscopische Gastrostomie
  
• Rechtstreekse verbinding door de buikwand naar de maag
  

Maagsonde plaatsingsmogelijkheden

• Voeding toedienen
  
• Maaginhoud afvoeren
  
• Diagnostiek
  

Indicaties 

• Niet KUNNEN eten (lichamelijke obstructie/bewusteloosheid)
  
• Niet MOGEN eten (post-OK)
  
• Niet WILLEN eten (anorexia)
  
• Slechte lichamelijke conditie (pre-OK)
  
• Neurologische aandoening (slikstoornis)
  

Indicaties maagsonde

• Voorlichting geven 
• Spreek een stopteken af met de zorgvrager. Tijdens het inbrengen is verbale communicatie lastig.

Inbrengen van een sonde

• Positie zorgvrager: 
• Zorgvrager in een halfzittende houding.  
• Meet de sonde
  met de NEX +10 methode  
• NEX (nose-earlobe-xyphoid)
  + 10 cm bij de uitkomst
• Markeer tot hoever de sonde ingebracht moet worden.  

Voorbereiding inbrengen sonde

1e gedeelte

• Vraag welke neusgat de voorkeur heeft. Laat zo nodig de neussnuiten.
  
• Bevochtig de sonde met water.
  
• Laat de zorgvrager een half zittende houding aannemen.
  
• Breng de sonde in via de neus tot je de keelholte bereikt. Inbrengen in de neusholte is gevoelig/pijnlijk.
  
• Als de sonde in de keelholte is aangekomen geef de zorgvrager dan even een rust moment.
  

Inbrengen neus-maagsonde 

2e gedeelte

• De zorgvrager moet nu een slikbeweging gaan maken. Hiervoor kan het glas water (met rietje) gebruikt worden.
• Bij het inbrengen van de sonde in de slokdarm kan de zorgvrager een braakneiging krijgen.
  
• Breng de sonde in tot het markering op de sonde.
  
• Fixeer de sonde op de neus.
  

Inbrengen neus-maagsonde

Trek aspirant op via de sonde.

Spuit dit op de pH strip.

 pH van aspiraat: ≤ 5,5 (5.5 of lager)

Als geen maagsap wordt verkregen: cliënt op zij leggen en opnieuw controleren.

Als nog geen maagsap wordt verkregen: breng sonde iets verder in of trek iets terug en controleer opnieuw.

Bij  pH-waarde groter dan 5.5: GEEN voeding of medicijnen toedienen.

Na 30-60 minuten nog eens maagsap opzuigen en controleren. Indien de sonde niet goed ligt: overleg met de arts. Doe zo nodig de limonade test of verwijder de sonde en breng deze opnieuw in en controleer de ligging.

Controle ligging

• Aspiratie pneumonie (inbrengen, toediening sondevoeding en verwijderen)
  
• Bloeding (tijdens inbrengen)
  
• Braken (tijdens inbrengen)
  
• Perforatie (tijdens inbrengen)
  
• Decubitus/Irritaties
  
• Braakprikkel
  
• Verschuiven van de sonde
  
• Verstopte sonde
  

Complicaties

Manieren van sondevoeding toedienen

- Per portie (bolus) via een spuit

- Druppelsgewijs m.b.v. een zwaartekrachtsysteem

- Druppelsgewijs m.b.v. een voedingspomp

Welke soorten sondevoeding zijn er? En wat is het verschil tussen deze soorten?

Complicaties bij sondevoeding

- Irritatie van de mondholte

- Misselijkheid en braken

- Diarree

- Obstipatie

- Uitdroging

- Maagretentie

Maak in 2-tallen een korte samenvatting van (naar jullie mening) de belangrijkste punten uit de les

Noem 1 woord die voor jou deze les typeerde