les 3: hoog water (4.2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoog water

- waardoor?

- betrokken begrippen

*regiem

*debiet

*piekafvoer

*vertragingstijd

Het debiet 

De hoeveelheid water dat op 1 moment op 1 plek door de rivier stroomt, 

in m3/s (kubieke meter per seconde)

Afhankelijk van:

– Neerslag

– Verdamping

– Sponswerking bodem

– Verbruik

Het regiem

De hoeveelheid water dat per maand op 1 plek door een rivier stroomt (gemiddeld).

Het debiet en regiem van de Rijn

Basel

Lobith

Waarom is het het hele jaar door het debiet bij Basel lager dan bij Lobith? Beantwoord met een oorzaak-gevolg relatie. Gebruik de kaart.

Basel

Lobith

oorzaak: ....

gevolg: ....

(en dus stroomt er het hele jaar door meer water door de rivier).

Waarom is het het hele jaar door het debiet bij Basel lager dan bij Lobith? Beantwoord met een oorzaak-gevolg relatie. Gebruik de kaart.

Basel

Lobith

oorzaak: Lobith ligt benedenstrooms, 

gevolg: dus zijn er al meer zijrivieren die water toevoegen aan de rivier 

(en dus stroomt er het hele jaar meer water door de rivier).

Waarom is het regiem van de Maas wisselvalliger dan het regiem van de Rijn?

Gebruik een oorzaak-gevolg relatie.

oorzaak:

gevolg:

(waardoor het regiem van de Maas wisselvalliger is dan dat van de Rijn)

Waarom is het regiem van de Maas wisselvalliger dan het regiem van de Rijn?

Gebruik een oorzaak-gevolg relatie.

oorzaak: De Maas is een regenrivier en de Rijn een gemengde rivier

gevolg: Waardoor de Maas in de zomer niet gevoed wordt door smeltwater en de Rijn wel.

(Dus is het regiem van de Maas wisselvalliger is dan dat van de Rijn)

Piekafvoer

De maximale afvoer van een rivier tijdens perioden met veel neerslag en/of smeltwater.

De mens kan een verhoogde piekafvoer veroorzaken.

Verhoogde piekafvoer
als vertragingstijd afneemt.

- ontbossing

- verstening

- recht trekken rivier

Anders om dus ook.

Vertragingstijd vergroten zorgt voor 

minder hoge piekafvoer.

- bomen planten

- minder steen/tegels/asfalt

- rivier laten meanderen (bochten)

Check je kennis!

Pak je laptop en log in in lesson up

Sleep het juiste begrip naar de juiste afbeelding

Waterscheiding

Stroomgebied van de Rijn

Bovenloop

Stroomstelsel

Stroomgebied van de Maas

Waar is de vertragingstijd het kleinst?
(en de kans op een verhoogde piekafvoer het hoogst)

1. helling met bos en rivier met bochten.
2. vlak met bos en rivier met bochten
3. helling zonder bos en rivier met bochten
4. helling zonder bos en rivier zonder bochten

Welk begrip past er bij de hoeveelheid water er op 1 moment op 1 plek door een rivier stroomt.

Wat kan je thuis doen om de vertragingstijd naar de Neder-Rijn te vergroten?

Beschrijf en verklaar het verschil in regiem van de Maas en de Rijn.
Gebruik een oorzaak-gevolg relatie.

beschrijf: de Maas heeft een gelijkmatiger/wisselvalliger regiem dan de Rijn
oorzaak: ....
gevolg:...
(waardoor de Maas een gelijkmaterig/wisselvalliger regiem heeft dan de Rijn)

Wat gebeurt er met de kans op een piekafvoer in NL als Oostenrijk meer skipistes gaat aanleggen?

1. neemt toe
2. neemt af
3. blijft gelijk
4. geen idee

Tekenopdracht rivier profielen

Gebruik de info uit je lesboek: paragraaf 4.2

Werk in tweetallen (of alleen)

Leerling A - Stap 1

- tekent het lengteprofiel van een rivier.

- lees goed op het werkblad wat je precies moet intekenen.

Leerling B - Stap 1

- tekent een dwarsprofiel van een bedijkte rivier in NL

- lees goed op het werkblad wat je precies moet intekenen.

Stap 2 - wissel van werk

Leerling A - Stap 3

- Schrijft de begrippen die onderaan het werkblad staan op de juiste plek van het dwarsprofiel.

Leerling B - Stap 3

- Schrijft de begrippen die onderaan het werkblad  staan op de juiste plek van het lengteprofiel.

+ werk aan je DO