03. Thema 5.2 De huid (1) 4-4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 6: Waarneming, regeling en gedrag

BS 1 en 2

Planning van de les

- Welkom (5 min)

- Kennismaken met mij (5 min)

- Leesopdracht over de huid (20 min)

- Uitleg over zintuigen - prikkels - impulsen met kwisje (10 min)

- Afsluiting  (10 min)

NB 2 basisstoffen en daarom geen tijd voor maken van opgaven tijdens les

Lesdoelen 

Aan het einde van de les:

• Kunnen jullie uitleggen hoe het zintuigstelsel werkt bij de mens en wat de rol is van prikkels, zintuigen en impulsen
• Kunnen jullie beschrijven welke zintuigen zich in de huid bevinden 
• Kunnen jullie beschrijven hoe de huid is opgebouwd

Prikkels

Drempelwaarde = kleinste prikkelsterkte die nog een impuls veroorzaakt in een zintuig

Adequate prikkel = soort prikkel waar een zintuigcel speciaal gevoelig voor is 

Gewenning = als een prikkel enige tijd aanhoudt, ontstaan er in de zintuigcellen minder impulsen

Wat weten jullie nu over zintuigen, prikkels en impulsen?

De 5 zintuigen zijn:

1. Oren, neus, tong, ogen en huid.
2. Oren, neus, teen, ogen en huid.
3. Oren, nagels, tong, ogen en huid.

Wat is GEEN prikkel?

1. geluid
2. geur
3. ogen
4. smaak

De functie van zintuigen is......

1. Prikkels opvangen
2. Impulsen opvangen
3. Prikkels maken
4. Impulsen maken

Wat gebeurt er in een zintuig?

1. Prikkel wordt omgezet in een impuls
2. Impuls wordt omgezet in een prikkel

Wat is een impuls?

1. een elektrisch signaal
2. een zenuwcel
3. een hersenonderdeel

Wat weet je over de huid?

1. Lees de tekst in stilte (in 5 minuten)

• schrijf in je schrift:  functie en opbouw van de huid

2. Bespreek met je buurpersoon wat je hebt geleerd over de functie en opbouw van de huid (in 3 minuten)

3. Ophalen leesoogst in de klas (5 minuten)

Zintuigen in je huid:

- tastknopjes met tastzintuigen: lichte aanraking

- drukzintuigen: diepere druk

- warmtezintuigen: reageren op temperaturen warmer dan je huid.

- koudezintuigen: reageren op temperaturen kouder dan je huid

- pijnpunten:  uiteindes van bepaalde zenuwen die pijn waarnemen

Wat gebeurt er zonder

1. warmte of koudezintuigen in je huid?
2. druk- of tastzintuigen in je huid?
3. pijnpunten in je huid?

www.bioplek.org

Lesdoelen 

Aan het einde van de les:

• Kunnen jullie uitleggen hoe het zintuigstelsel werkt bij de mens en wat de rol is van prikkels, zintuigen en impulsen
• Kunnen jullie beschrijven welke zintuigen zich in de huid bevinden 
• Kunnen jullie beschrijven hoe de huid is opgebouwd

Tot morgen!

Lees de tekst in 5 minuten

onderstreep:

de functies van de huid 

 de onderdelen van de huid

Huid

De huid bestaat uit 3 lagen: 

1. de opperhuid
2. de lederhuid
3. onderhuids-bindweefsel

Welk zintuig van de huid ligt dieper in de huid?

1. Pijnpunten
2. Drukzintuigen
3. Koudezintuigen
4. Tastzintuigen

Zweetklieren maken zweet. Wat is de functie van zweet?

1. nat houden van de huid
2. soepel houden van de huid
3. afkoeling van de huid
4. zweten

Welk onderdeel van de huid maakt een stof die huid en haren soepel houdt?

1. kiemlaag
2. zweetklier
3. huidcellen
4. talgklier

Lesdoelen 

Aan het einde van de les:

Kunnen jullie de bouw en de functies van de huid omschrijven

Maken Thema 1:

Huiswerk 

Basisstof 2: de huid 

Opdracht 5, 6 en 7

KGT

Opperhuid 

De opperhuid bestaat uit 2 lagen:

- de hoornlaag

- de kiemlaag

Hoornlaag

De hoornlaag:

- resten van dode cellen (huidschilfers)

- slijt aan de buitenkant steeds af

- beschermt je lichaam tegen beschadiging en uitdroging

- én beschermt tegen ziekteverwekkers (bacteriën)

Op sommige plekken is de hoornlaag heel dik: eelt

Eelt

Kiemlaag

De kiemlaag:

- bestaat uit levende cellen

- in de onderste laag worden steeds nieuwe cellen gevormd

- de cellen schuiven steeds op naar buiten en gaan dood

Talgklieren

-Door de opperhuid steken haren.

Aan de onderkant groeit een haar steeds aan.

-Naast de haren liggen talgklieren die talg maken.

Deze talg zorgt ervoor dat de haren en de hoornlaag soepel blijven.

Lederhuid

- Hierin liggen verschillende zintuigen (warmte-, koude, druk- en tastzintuigen)

- daarnaast liggen in de lederhuid: pijnpunten, haarspiertjes, bloedvaten en zweetklieren.

Vet

Onder de huid ligt vet opgeslagen.

Dit dient als reservevoedsel en het vormt een isolerende laag.

0

Lichaamstemperatuur

-De temperatuur van je lichaam is gemiddeld ongeveer 37 graden. Dit is de beste temperatuur voor de organen en processen in je lichaam.

De huid helpt bij het 

regelen van je lichaamstemperatuur.

        Zweet

-De zweetklieren produceren zweet, vooral als je het warm hebt.

-Door verdamping van zweet koelt je lichaam af.

Bloedvaatjes

-Ook de bloedvaatjes in je huid helpen bij de regeling van de temperatuur.

Is de temperatuur te hoog?

-Dan neemt de doorbloeding van de huid toe.

-De bloedvaatjes in de huid worden wijder, zodat er bloed doorheen kan.

-Het bloed geeft warmte af aan je huid.

-Je huid geeft de warmte weer af aan de omgeving.

-Daardoor koelt je lichaam af.

Bloedvaatjes

Wordt de lichaamstemperatuur te laag?:

-Dan vermindert de doorbloeding van je huid. 

-De bloedvaatjes worden nauwer.

-Je verliest minder warmte aan de omgeving.

-Ook kun je gaan rillen.

-Door rillen wordt in je spieren warmte opgewekt.

Brandwond

-Een brandwond= een beschadiging van de huid die wordt veroorzaakt door warmte, een chemische stof of elektriciteit.

-Op de plaats van de brandwond is de huid stuk en is er geen bescherming meer. 

-Bacteriën kunnen dan gemakkelijker binnendringen waardoor een infectie kan ontstaan.

-Ook verlies je meer vocht en warmte.

Aan de slag

• Basisstof 2: de huid 
• Opdracht 1 t/m 8 
• zelfstandig in stilte

Zijn de lesdoelen behaald? quiz!!

-Aan het einde van de les:

Kunnen jullie de bouw en de functies van de huid omschrijven

Link kahoot: https://create.kahoot.it/share/thema-5-basisstof-2-de-huid-1kgt/8063ef9b-52b0-4fe9-b527-5ae90e446707

Nog meer info en/of oefenen

Kippenvel

"Stel je voor: je kijkt een enge film en ineens krijg je kippenvel. Of je staat buiten in de kou, en bam – daar is het weer, kippenvel! 

Vraagje

Wie heeft er wel eens kippenvel gehad? Wat was de situatie?

Waarom krijg je dat eigenlijk? Is het een nuttige reactie? 

Zintuig ontvangt Prikkel (bijv. kou of angst)

Zintuigcellen geven impuls af via zenuw  

 Hersenen geven opdracht  samentrekken haarspiertjes

Gevolg = isolatie en groter lijken (imponeren)

Leg uit dat kippenvel ontstaat doordat de haarspiertjes in de huid zich samentrekken als reactie op kou of emoties, waardoor de haartjes rechtop gaan staan. Dit is een erfelijke reactie die vroeger nuttig was om je lichaam groter te laten lijken bij gevaar, of om een isolatielaag te creëren bij kou

Taken/functies van de huid

In de huid liggen zintuigen waarmee je kunt voelen.

Andere taken van de huid zijn:

-Regeling van de lichaamstemperatuur

-Bescherming 

-Vetopslag.

In je huid:

Warmtezintuigen

Koudezintuigen

Drukzintuigen

Tastzintuigen (reageren op lichte aanraking) > liggen in tastknopjes bij elkaar

(Pijnpunten = uiteindes van bepaalde zenuwen die pijp waarnemen)