Examentekst 'De gelegenheid maakt de leugenaar'

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3,4

De gelegenheid maakt de leugenaar (examentekst 2015-II)

Hoe wordt het onderwerp van de tekst in alinea 1 ingeleid?
In alinea 1

1. worden enkele opvallende uitspraken gedaan.
2. wordt de opbouw van de tekst geschetst.
3. wordt een conclusie vooraf getrokken.
4. wordt een samenvatting vooraf gegeven.

In alinea 2 vertelt Aldert Vrij over onderzoek naar technieken om een leugenaar te herkennen.
Waaraan herken je een leugenaar?
Je kunt een leugenaar vooral herkennen als je let

1. op details
2. op lichaamstaal
3. op non-verbale kenmerken
4. op taalgebruik

Wat is het verband tussen alinea 3 en alinea 4?

1. Alinea 4 is een conclusie bij alinea 3.
2. Alinea 4 is het bewijs van het gestelde in alinea 3.
3. Alinea 4 spreekt het gestelde in alinea 3 tegen.
4. Alinea 4 zwakt het gestelde in alinea 3 af.

In alinea 7 wordt gesproken over een mooie taak voor het onderwijs.
Waaruit bestaat die taak volgens Aldert Vrij?

1. de aandacht richten op voorkomen van oneerlijkheid
2. oneerlijke mensen eerlijk maken
3. strenger controleren op oneerlijkheid
4. zorgen dat oneerlijke mensen leren van eerlijke mensen

Hoe kun je de inhoud van de laatste alinea het beste weergeven?
De laatste alinea bevat een

1. conclusie en advies.
2. conclusie en tegenstelling.
3. samenvatting en advies.
4. verklaring en voorbeeld.

Aldert Vrij heeft onderzoek gedaan naar technieken om een leugenaar te herkennen (zie alinea 2). 

Geef van de volgende uitspraken aan of ze waar of niet waar zijn.

Uit de manier waarop iemand beweegt, kun je
beter opmaken dat iemand liegt dan uit de
manier waarop hij praat.

1. waar
2. niet waar

Mensen herkennen een leugenaar beter als ze naar hem luisteren.

1. waar
2. niet waar

Wegkijken en onrustig friemelen zijn kenmerken van liegen.

1. waar
2. niet waar

Een leugenaar gebruikt vaak het woordje ‘ik’

1. waar
2. niet waar

Een leugenaar vertelt uitgebreid.

1. waar
2. niet waar

Non-verbale kenmerken hangen minder samen met liegen dan verbale kenmerken.

1. waar
2. niet waar