Bloedgas

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Bloedgas/astrup

Waar neem je bloedgas af?

Een gewone bloedafname wordt uit een ADER (meestal de elleboog) gehaald.

Een bloedgas wordt uit een zuurstofrijk vat gehaald. 

Dus deze bepaling haal je uit een SLAGADER. 

Wat bepaal je met een bloedgas?

- Het zuurstof gehalte in het bloed

- Het gehalte koolstofdioxide in het bloed

- De zuurgraad (pH) van het bloed

Korte uitleg 

De ademhaling zorgt ervoor dat zuurstof de cellen van het lichaam kunnen bereiken en dat koolstofdioxide, dat door allerlei metabole processen in de cellen wordt gevormd wordt afgevoerd. Dit hele proces heet gaswisseling.

pH = zuurgraad

De pH waarde in je lichaam wordt altijd erg strak gehouden tussen 7.35 - 7.45

pH laag/hoog

pH laag ( < 7.35) --> bloed wordt zuurder = acidose

pH hoog (> 7.45) --> bloed wordt meer basisch = alkalose

Aan de hand van het koolstofdioxide (CO2) gehalte en bicarbonaat (HCO3) gehalte kan je achterhalen:

Is de oorzaak respiratoir of metabool??

Stap 1: pH: Zuur of basisch?

Een pH < 7.35 is een acidose: zuur

Een pH> 7.45 is een alkalose: basisch

(Normaalwaarde 7.35 - 7.45)

Stap 2: Respiratoir of metabool?

CO2: afwijkend? (Normaalwaarde 4,6 -6.0 kP of 35-45 mmHg)

CO2 is een zuur dus:

Hoog CO2 = label zuur

Laag CO2 = label basisch

HCO3: afwijkend? (Normaalwaarde 22-26 mmol/L)

HCO3 is een base dus:

Hoog HCO3 = label basisch

Laag HCO3 is label zuur

ROME begrip uitleggen

Stap 3: compensatie?

Is de andere waarde ook afwijkend? Dan is er sprake van compensatie (volledig -> normale pH of onvolledig -> afwijkende pH)

Een respiratoire alkalose betekent:

1. Het bloed is te zuur door de longen
2. Het bloed is te basisch door de nieren
3. Het bloed is te zuur door de nieren
4. Het bloed is te basisch door de longen

Een PH van 7,27 is:

1. Zuur
2. Basisch

Stappenplan

Ph: Zuur of basisch?

CO2: Zuur of basisch?

HCO3: zuur of basisch?

(CO2 is een zuur, dus als deze verhoogd is 'label' zuur, als deze te laag is 'label' basisch)

(HCO3 is een base, dus als deze verhoogd is 'label' basisch, als deze verlaagd is 'label' zuur

Casus 1

Situatie:

Patiënt, een 35-jarige vrouw, presenteert zich met snelle ademhaling, misselijkheid en ernstige vermoeidheid. Ze klaagt over buikpijn en een verminderde eetlust.

Background:

De patiënt heeft een voorgeschiedenis van diabetes mellitus type 1. Ze heeft de afgelopen dagen haar insuline niet goed gebruikt vanwege ziekte en verminderde eetlust. Er is verdenking op diabetische ketoacidose.

Assessment:

pH: 7.25

CO2: 3,4 kP mmHg

HCO3: 12 mmol/L

pH: 7.25

CO2: 3,4 kP (25 mmHg)

HCO3: 12 mmol/L

pH: 

CO2: 

HCO3: 

Normaalwaarden:

pH 7.35 - 7.45

CO2 4,6 -6.0 kP of 35-45 mmHg

HCO3 22-26 mmol/L

Conclusie

metabole acidose met onvolledige respiratoire compensatie

bij: diabetische ketoacidose

Casus 2

Situatie:

Een 60-jarige man presenteert zich met verwardheid, duizeligheid en spierzwakte. Hij klaagt ook over een opgeblazen gevoel en misselijkheid.

Background:

De patiënt heeft een voorgeschiedenis van chronisch braken door ernstige gastro-oesofageale reflux. Hij gebruikt dagelijks grote hoeveelheden antacida.

Assessment:

pH: 7.50

CO2: 7,0 kP (55 mmHg)

HCO3: 38 mmol/L

pH: 7.50

CO2: 7,0 kP (55 mmHg)

HCO3: 38 mmol/L

pH: 

CO2: 

HCO3: 

Normaalwaarden:

pH 7.35 - 7.45

CO2 4,6 -6.0 kP of 35-45 mmHg

HCO3 22-26 mmol/L

Conclusie

Metabole alkalose met onvolledige respiratoire compensatie

bij: dehydratie bij braken  en gebruik maagzuurremmers

Casus 3

Situatie:

Een 72-jarige man presenteert zich met kortademigheid, hoofdpijn en lethargie. Hij heeft een chronisch hoestpatroon en voelt zich de laatste dagen meer benauwd.

Background:

De patiënt heeft COPD en rookt al meer dan 40 jaar. Hij gebruikt thuis zuurstof, maar is de laatste dagen gestopt met het gebruik ervan.

Assessment:

pH: 7.35 

CO2: 8,0 kP (60 mmHg)

HCO3: 34 mmol/L

pH: 7.35

CO2: 8,0 kP (60 mmHg)

HCO3: 34 mmol/L

pH:

CO2:

HCO3:

Normaalwaarden:

pH 7.35 - 7.45

CO2 4,6 -6.0 kP of 35-45 mmHg

HCO3 22-26 mmol/L

Conclusie

Respiratoire acidose met volledige metabole compensatie

bij: hypoventilatie door COPD

Casus 4

Situatie:

Een 24-jarige vrouw presenteert zich met acute kortademigheid, tintelingen in haar handen en lippen, en duizeligheid.

Background:

De patiënt heeft een voorgeschiedenis van angststoornissen en paniekaanvallen. Ze heeft zojuist een paniekaanval gehad, met snelle en oppervlakkige ademhaling.

Assessment:

pH: 7.55

CO2: 3,3 kP (25 mmHg)

HCO3: 22 mmol/L

pH:

CO2:

HCO3:

Normaalwaarden:

pH 7.35 - 7.45

CO2 4,6 -6.0 kP of 35-45 mmHg

HCO3 22-26 mmol/L

Conclusie

Respiratoire alkalose zonder metabole compensatie

bij: hyperventilatie

Einde :-)

Je kan bij interesse het filmpje van Juf Danielle bekijken over het zuur base evenwicht op YouTube.