De lever en de nieren

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Leerdoelen

• Je kunt in een afbeelding de onderdelen van de lever benoemen.
  
• Je kunt drie functies van de lever noemen.
  
• Je kunt in een afbeelding de onderdelen van de nieren noemen.
  
• Je kunt de functies van de nieren omschrijven.

maar eerst kleine herhaling  van de laatste 2 basisstoffen 

Bij dit dier vindt gaswisseling plaats doormiddel van de huid en de longen

1. Juist
2. Onjuist

Bij dit dier vindt gaswisseling via.......

1. Kieuwen
2. Longen
3. Tracheën
4. Huid

Welke dieren gebruiken tracheeën voor gaswisseling

1. vogels
2. insecten
3. spinnen
4. eencelligen

Waar vindt bij eencellige dieren de gaswisseling plaats

1. In de celkern
2. In de vacuole
3. Op het celmembraan
4. In de bladgroenkorrels

COPD:

1. Is te genezen
2. Gaat vanzelf over
3. Is chronisch
4. Is geen longaandoening

Kan door roken astma worden veroorzaakt?
En kan door roken COPD worden veroorzaakt?

1. Alleen Astma
2. Alleen COPD
3. Beide
4. Geen van Beide

Een gevolg van roken is dat je bloedvaten .........?......... worden

1. wijder
2. nauwer

Wat raakt beschadigd door teer en andere giftige stoffen in de rook van een sigaret?

1. Alleen trilharen.
2. Trilharen en slijmvlies.
3. Trilharen, slijmvlies en cellen van de longen.
4. Trilharen, slijmvlies, cellen van de longen en bloedvaten.

Welke stof uit een sigaret vermindert het zuurstoftransport in je bloed

1. Teer
2. Koolstofmonoxide
3. Nicotine
4. Rook

Bij welke longaandoening worden de luchtwegen nauwer, door samentrekkende spiertjes in luchtpijptakjes?

1. Astma
2. COPD
3. Beide
4. Geen van beide

Wat is passief roken?

1. Je ademt rook van anderen in
2. Je bent heel rustig als je rookt
3. Je inhaleert zo diep mogelijk

Wat is astma?

1. Een ziekte waarbij de bronchiën ontstoken zijn.
2. Een ziekte waarbij de longblaasjes kapot gaan.
3. Een ziekte waarbij de bronchiën altijd ontstoken zijn.
4. Een ziekte aan de luchtwegen die binnen een aantal maanden weer weg is.

Welke stof is verslavend?

1. nicotine
2. koolstofmonoxide
3. teer
4. rook

Basisstof 7: De lever en nieren

Lever

Bouw van de lever

Functies lever

• giftige stoffen uit het bloed halen en afbreken. (bv. alcohol, medicijnen en drugs)
• afvalstoffen uit het bloed halen en afbreken (bv. eiwitten en rode bloedcellen)
• gal maken

Andere functies van de lever

• Afbraak van overtollige eiwitten, er ontstaat ureum (urine)
• Afbreken van rode bloedcellen, het ijzer wodt opgeslagen
• Afbreken schadelijke stoffen (alcohol, medicijnen, drugs)

Hepatitis

• Ontsteking van de lever door hepatitisvirus
• Een besmet persoon heeft dan hepatitis 

Hepatitis B

- bloed, sperma, vaginaal vocht

- eerst milde verschijnselen

- later leverkanker of levercirrose (afsterven cellen)

Lever 

bloedvaten

Poortader

Leverader

Leverslagader

Wat is GEEN functie van de lever?

1. De lever haalt gifstoffen uit het bloed
2. De lever breekt rode bloedcellen af
3. De lever breekt virussen af
4. De lever maakt gal

Welk orgaan kan worden aangetast bij Hepatitis B ?

1. Hart
2. Nieren
3. Lever
4. Hersenen

Wat is de functie van dit orgaan in de spijsvertering?

1. Gal verwijderen
2. Gal maken
3. Gal opslaan
4. Gal verteren

Hoe heet het bloedvat wat van de lever weggaat?

1. Leverslagader
2. Leverader
3. Leverhaarvaten

Wat vervoert de poortader naar de lever?

1. Urine
2. Stoffen die zijn opgenomen in de longen
3. Zuurstofrijk bloed
4. Stoffen die zijn opgenomen in de darmen

Een bloedvat loopt van het hart naar de lever, welk bloedvat is dit?

1. De poortader
2. De leverader
3. De leverslagader
4. De onderste holle ader

Wat is er bijzonder aan het bloed dat de poortader naar de lever brengt

1. Zuurstofrijk
2. Zuurstofarm
3. Voedselrijk
4. Voedselarm

Een belangrijke taak van de lever is om het bloed te zuiveren.
Wat moet een lever uit het bloed verwijderen?

1. alleen giftige stoffen
2. afvalstoffen en onverteerde voedselresten
3. afvalstoffen en giftige stoffen
4. Giftige stoffen en onverteerde voedselresten

De nieren

De nieren

• Uitscheiding van overtollig water, overtollig zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen:
  
• Urine: alle verwijderde stoffen.
• Urine wordt in nierbekkens verzameld.
  
• Afgevoerd via urineleiders
  

 -> urineblaas -> urinebuis -> WC

De onderdelen van je nieren en urinewegen

Een nier bestaat uit:

het nierschors, niermerg 

en de nierbekken.

Via je nierslagaders komt er
bloed met afvalstoffen in je
nieren. 

Werking nieren

- De nierschors en het niermerg scheiden samen water met afvalstoffen uit (= urine). 

- Het nierbekken verzamelt de urine.

- Via urine leider naar de urineblaas (opslag)

- Verlaat lichaam via urinebuis

Samenstelling urine

Veel zouten --> donkere urine
Weinig zouten (veel water) --> lichte urine

Hieronder zie je een doorsnede van een nier. 

Zet de namen van de onderdelen op de juiste plaats.

nierbekken

nierschors

niermerg

urineleider

nierslagader

niersader

Welk geeft nummer 3 aan?

1. Urineleider
2. Nierschors
3. Niermerg
4. Nierbekken

1. Nierbekken
2. Niermerg
3. Nierschors
4. Urineleider

De onderdelen van de nier zijn van buiten naar binnen:

1. Nierbekken; niermerg; nierschors
2. Nierschors; nierbekken ;niermerg
3. Niermerg ; nierschors; nierbekken
4. Nierschors; niermerg; nierbekken

Een nierontsteking komt wel eens voor als gevolg van een blaasontsteking. Bacteriën gaan vanuit de blaas dan richting de nieren. Hoe komt de bacterie in de nieren?

1. nieren - urineleiders - blaas - nieren
2. urinebuis - blaas - urineleider - nieren
3. urineleider - blaas - urinebuis -nieren
4. blaas- urinebuis - urineleider -nieren

Je ziet een nier en de bloedvaten. Hoe heet het bloedvat met de blauw pijl?

1. Nierader
2. Nierslagader
3. Nierhaarvat

Hoe heet het bloedvat dat naar de nier toe stroomt?

1. Nierader
2. Nierhaarvat
3. Nierslagader
4. Nierbloedvat