What is LessonUp
Search
Channels
Log in
Register
‹
Return to search
5V Thema 4 DNA basisstof 6 les 10
Genetische variatie
mutaties
recombinatie
crossing over
1 / 27
next
Slide 1:
Slide
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
This lesson contains
27 slides
, with
interactive quizzes
and
text slides
.
Start lesson
Save
Share
Print lesson
Items in this lesson
Genetische variatie
mutaties
recombinatie
crossing over
Slide 1 - Slide
Wat is een mutatie?
Een plotselinge verandering aan de dna sequentie.
Slide 2 - Slide
puntmutaties
Slide 3 - Slide
Genoommutatie
Aantal chromosomen in een cel verandert
Bij vorming geslachtscellen
Non-disjunctie:
- Tijdens meiose I blijft een paar homologe chromosomen aan elkaar
- Tijdens meiose II gaan de beide chromatiden van een chromosoom niet uit elkaar.
Meestal is de zygote niet levensvatbaar, wel bij bijv Trisomie 21: syndroom van Down.
Slide 4 - Slide
Genoommutatie
Karyogram Syndroom van Down
Trisomie 21
Hierdoor een kenmerkend uiterlijk en vaak een achterstand in geestelijke ontwikkeling.
Slide 5 - Slide
Bedenk oorzaken van een mutatie
Slide 6 - Open question
Oorzaak mutaties
Spontaan
Mutagene stoffen: asbest, sigaret
Mutagene straling: rontgenstraling, UV straling
2011: fukushima explosie in kerncentrale -> radioactieve straling
Slide 7 - Slide
In welke cellen kan een mutatie de grootste uitwering krijgen, in lichaamscellen of in geslachtscellen?
A
in geslachtscellen
B
in lichaamscellen
Slide 8 - Quiz
Slide 9 - Slide
DNA-repairsysteem
Continu mutaties opgespoord en gerepareerd door het
DNA-repairsysteem
Tijdens de replicatie:
DNA-polymerase
merkt verkeerd ingebouwde of kapotte nucleotiden op
Nuclease knipt foute nucleotide er uit
DNA polymerase bouwt juiste nucleotide in
Ligase
plakt het nieuwe aan het oude DNA.
Slide 10 - Slide
DNA-repairsysteem
Slide 11 - Slide
DNA-repairsysteem
Suppressorgenen:
leggen celcylcus stil als DNA-schade niet tijdig hersteld is
voorkomen dat dochtercellen zelfde DNA-schade krijgen
Twee manieren:
eiwitten, gemaakt door expressie van het suppressorgen, voorkomen celdeling
cel ondergaat apoptose bij teveel schade
Slide 12 - Slide
Effecten van mutaties
Geen gevolgen als:
gen niet actief
werking eiwit veranderd niet door mutatie
mutatie op recessief allel
in niet coderend gebied
Slide 13 - Slide
Effecten mutaties
Soms positief effect ->vergroting van levenskans.
Evolutie komt door positieve mutaties.
Negatief effect: Geslachtscel, bevruchte eicel of cel van embryo-> groot effect.
In tumorsupressorgen of in proto-oncogen (oncogen)
Slide 14 - Slide
Ontstaan van kanker
Mutatie in een suppressorgen
Geen rem meer op de celcyclus/deldeling; rem is stuk
Schade aan DNA niet meer hersteld
De cel kan schade niet repareren of ondergaat geen apoptose en zo komen er steeds meer cellen met DNA-schade bij.
Slide 15 - Slide
Ontstaan van kanker
Proto-oncogenen: coderen voor eiwitten die celgroei en de celdifferentiatie stimuleren
Door mutatie of toename van genexpressie verandert proto-oncogen in een
oncogen
Leidt tot abnormaal snel groeien en delen van de cel: het gaspedaal is stuk en de deling gaat sneller
Slide 16 - Slide
Kwaadaardige tumor
Hoge delingssnelheid cellen
Verstoren de bouw van weefsels en er worden bloedvaten aangelegd
Cellen kunnen losraken van een kwaadaardige tumor en uitgroeien tot secundaire tumoren. Dit noemen we uitzaaiingen, of
metastasen
Slide 17 - Slide
Huiswerk
Lees blz. 117/118
Maak opdracht 46 en 47
Test jezelf BS 6
Oefen verder op biologiepagina.nl
Slide 18 - Slide
Genetische variatie
Genetische variatie onstaat door:
* mutaties
* recombinatie
* crossing-over
Slide 19 - Slide
Recombinatie; tijdens vorming geslachtscellen en bevruchting ontstaan nieuwe combinaties van allelen.
Slide 20 - Slide
Crossing over tijdens meiose I
chromatiden twee homologe chromatiden verstrengelen
ontstaan breuken
afgebroken chromosoomdeel hecht aan andere chromatiden van paar
chromosoom bevat allelen van twee verschillende ouders
Slide 21 - Slide
Haplotype
De combinatie van allelen op één chromosoom is het
haplotype
.
Een diploïde cel heeft dus 2 haplotypes van elk chromosoom.
Slide 22 - Slide
Crossing-over
Bij
crossing-over
worden stukken DNA van homologe- chromosomen uitgewisseld tijdens de meiose.
Chromosomen krijgen een nieuwe combinatie van allelen (= nieuw
haplotype
)
Slide 23 - Slide
Crossing over tijdens meiose
Slide 24 - Slide
Wanneer vindt crossing-over plaats?
A
Voortplanting
B
Meiose
C
Celdeling
D
Mitose
Slide 25 - Quiz
Welke mutaties hebben veelal grotere gevolgen?
A
Mutaties in DNA van lichaamscellen
B
Chromosoommutaties in DNA van geslachtscellen
C
Mutaties in niet-coderend DNA
D
Puntmutaties in coderend DNA
Slide 26 - Quiz
Huiswerk
Maak opdracht 43 t/m 47
Slide 27 - Slide
More lessons like this
5V Thema 4 DNA basisstof 6 les 10
February 2023
- Lesson with
24 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
B6: Genetische variatie
June 2023
- Lesson with
42 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
Genetische variatie (bs 6)
May 2021
- Lesson with
20 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
V5 Thema 4 DNA B6 Genetische Variatie
June 2023
- Lesson with
31 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
V5 Thema 4 DNA B6 Genetische variatie
June 2023
- Lesson with
46 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
V5 Thema 4 DNA B6 Genetische variatie
May 2023
- Lesson with
41 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
V5 T4 B6: Genetische variatie
March 2023
- Lesson with
28 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5
V5 Thema 4 DNA B6 Genetische variatie
May 2023
- Lesson with
27 slides
Biologie
Middelbare school
vwo
Leerjaar 5