1.3 De prijzen rijzen de pan uit!

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom, wat fijn dat jullie er zijn!

Bij binnenkomst:

Stap 1: Mobiel in de telefoontas
Stap 2: Eten/drinken weg & kauwgom/lolly uit.

Stap 3: Open je boek bij par. 1.3, en pak je schrift, etui en rekenmachine 

             erbij.

Paragraaf 1.3 - In deze les:

• wat het verschil is tussen welvaart en welzijn
• hoe de welvaart kan toenemen
• hoe je de verdeling van inkomens kunt aflezen uit een grafiek

Koopkracht

Je koopkracht laat zien hoeveel goederen en diensten je met je inkomen kunt kopen. Je koopkracht is dus afhankelijk van:

• De prijzen
• Je inkomen

Koopkracht: stijging en daling

Nominaal inkomen

Het inkomen dat je in euro’s verdient, is een nominaal inkomen.

Als je nominale inkomen met 5% stijgt en er is 3% inflatie, dan ga je er in koopkracht 2% op vooruit.

Reëel inkomen

Als je rekening houdt met de gevolgen van inflatie voor je inkomen, spreek je van een reëel inkomen.

De reële verandering in procenten van je inkomen bereken je als volgt:

Reële verandering in procenten berekenen

Reële                              Nominale                 -         Inflatie
verandering in % =     verandering in %               in %

Voorbeeld
Je nominale inkomen stijgt 1,25%.

De inflatie is 0,5%.

De reële verandering van je inkomen is:
 1,25% – 0,5% = 0,75%.

Samen opgave 34 maken blz. 20

Vorig jaar verdiende je in totaal €1.680 met je bijbaan. Dit jaar steeg je inkomen naar €1.735,44. De inflatie is 0,9%.

Bereken hoeveel procent je reële loonstijging is.

Zelfstandig werken

Stap 1:  Kijk par. 1.1 & 1.2 na     

Stap 2: Maak opgave 29 tm 38 van par. 1.3 vanaf blz. 18

Stap 3: Maak de oefenopgaven van 1.1 t/m 1.3 vanaf blz. 28

Stap 2 is huiswerk voor donderdag.

Prijscompensatie en de loon-prijsspiraal

Prijscompensatie
Als de lonen net zo veel stijgen als de prijzen.

Hogere lonen betekenen voor bedrijven hogere kosten. Die kosten berekenen zij door in de verkoopprijs van hun producten. 

Als de prijzen stijgen, willen werknemers weer loonsverhoging, enzovoort.

Dit is de loon-prijsspiraal en die zorgt voor voortdurende inflatie.

Oorzaken inflatie

• Loonstijgingen
• Hogere grondstofprijzen, zoals van olie, graan of katoen.
• Meer vraag van consumenten naar goederen of diensten, of minder aanbod ervan.
• Hogere belastingen of andere heffingen door de overheid. Een hoger btw-tarief bijvoorbeeld maakt producten duurder.

Deflatie

Het omgekeerde van inflatie is deflatie. Bij deflatie is er een gemiddelde daling van alle prijzen bij elkaar.

Het gevolg van deflatie is dat je voor hetzelfde bedrag meer kunt kopen. Het geld wordt dus meer waard.

Als je inkomen gelijk blijft, stijgt door deflatie je koopkracht.

Zelfstandig werken

Stap 1: Kijk par. 1.1 & 1.2 na     

Stap 2: Maak opgave 29 tm 38 van par. 1.3 vanaf blz. 18

Stap 3: Maak de oefenopgaven van 1.1 t/m 1.3 vanaf blz. 28

Stap 2 is huiswerk voor donderdag.