H7 Opslag, uitscheiding en bescherming (H7.1 t/m H7.4)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 4

7.1 Een constant inwendig milieu

leerdoel

Ik kan beschrijven hoe bij de mens een vrij constant inwendig milieu wordt gehandhaafd. 

 

Inwendig milieu en Uitwendig milieu samen vergeleken

Opname, opslag, uitscheiding

• Je inwendig milieu moet contstant gehouden worden.
• Dit gebeurt door stoffen op te nemen, op te slaan of uit te scheiden.
• Tekort? Stof opnemen
• Overschot? Stof opslaan of uitscheiden

Opname, uitscheiding en opslag

Opname van stoffen:

Door opname van stoffen uit het uitwendige milieu wordt voorkomen dat het inwendige milieu een tekort aan die stoffen krijgt.

Opslaan van stoffen:

Als er een teveel van een stof in het inwendige milieu aanwezig, kunnen bepaalde organen deze stoffen opslaan. De stof wordt dan aan het interne milieu onttrokken, maar blijft wel in het lichaam aanwezig.

Uitscheiding van stoffen:

Als er een teveel van een stof in het inwendige milieu aanwezig is, kunnen bepaalde organen deze stof ook uitscheiden. De stof wordt dan aan het interne mulieu onttrokken en uit het lichaam verwijderd.

Opname

Bijvoorbeeld:

• Darmkanaal: opname voedingsstoffen
• Longen: opname van zuurstof

 

Een tekort aan bepaalde stoffen wordt voorkomen, doordat regelmatig stoffen worden opgenomen uit het uitwendige milieu

Opslaan van stoffen

lever slaat glycogeen, mineralen en vitaminen op

De huid slaat vet op.

In het gele beenmerg in pijpbeenderen wordt vet opgeslagen

Uitscheiding

Lever: uitscheiding van gal met kleurstoffen

Longen: uitscheiding  van koolstofdioxide

Huid: uitscheiding van zweet, water en zout

Nieren: uitscheiding van urine met water, ureum en zouten

Thema 7.2 De lever

Leerdoel:

Je kunt de functies van de lever noemen. Ook kun je omschrijven wat hepatitis is.

Functies van de lever

Functies lever

Veel glucose in bloed - omgezet in glycogeen - opgeslagen in de lever

Weinig glucose in bloed - glycogeen omgezet in glucose - opgenomen in bloed

Hepatitis - leverontsteking

De meest voorkomende soorten hepatitis zijn hepatitis A, B en C 

Bacteriën

• gonorroe
• syfilis
• chlamydia

Virussen

• hepatitis B
• aids

Hepatitis B en aids worden door virussen veroorzaakt. Antibiotica helpen dan niet. Virussen kunnen wel geremd worden.

De lever is ontstoken bij hepatitis. Daardoor krijgt iemand met hepatitis last van vermoeidheid, koorts en pijn in de onderbuik. In sommige gevallen kleurt de huid geel. Meestal verdwijnt de ziekte vanzelf maar het kan ook leiden tot ernstige schade aan de lever.

Thema 7.3 De nieren en urinewegen

Leerdoel

Je kunt de delen van de nieren en van de urinewegen noemen met hun functies en kenmerken.

functie van de nieren

Nierschors en merg, uitscheiding van overtollig water en zouten, van afvalstoffen(ureum) en schadelijke stoffen.

De verwijderde stoffen heten samen Urine

Weg naar buiten : 

Via nierbekken, urineleiders, urineblaas en urinebuis 

Kleur

• Licht geel: veel water in de urine.
• Donker geel: weinig water in de urine.
• Donkergeel tot donkerbruin: kan duiden op leveraandoening.
• Roze, roodbruin of vleeskleurig: bloed bij de urine. Dit noem je?

7.4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Thema 7. 4 De Huid en het onderhuidse bindweefsel

Leerdoel

Ik kan de delen van de huid en het onderhuidse bindweefsel noemen met hun functies en kenmerken

De opperhuid

De eerste laag van de huid is de opperhuid.

Bestaat uit:

• Hoornlaag (dode cellen)
• Kiemlaag (nieuwe cellen)

Pigmentcel in de kiemlaag

Heeft meer pigmentcellen

De lederhuid

In de lederhuid liggen:

• haarzakjes
• zintuigen (pijn)
• bloedvaten
• zweetklieren
• Warmte-, koude-, druk-, en tastzintuigen
  Onder de lederhuid ligt bindweefsel
  

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

• In het onderhuids bindweefsel lopen zenuwen en bloedvaatjes. 

• In het onderhuids bindweefsel is vet opgeslagen. Vet isoleert tegen de kou.