4.2 Over de grenzen kijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

§4.1 Eigen keuzes maken

§4.2 Over de grenzen kijken

§4.3 Gelijke rechten 

en nieuwe rollen

H4

Nederland na 1945: Cultuur en mentaliteit

De vraag van dit hoofdstuk is:

Wat veranderde in Nederland na 1945 in de manier van leven en denken?

Cultuur

Mentaliteit

...omschrijven welke mentaliteit past bij
de periode van de wederopbouw

...oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan
van een consumptiemaatschappij

...beschrijven hoe in Nederland een
informatiemaatschappij ontstond
en welke gevolgen dit had

LEERDOELEN

TERUGKIJKEN

Socialisten

Liberalen

Katholieken

Protestanten

Gehoorzaam zijn

Sociale controle

Bijv. kranten, omroepen,

politieke partijen, voetbalclubs

De Tweede Wereldoorlog

1950

nozems

provo's

hippies

ouderwets

bemoeizuchtig

secularisatie

minder sociale

controle

meer individuali-

sering

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

A

Zuinig leven

• Na WO 2: Nederland moet opnieuw opgebouwd worden - wederopbouw

• Mentaliteit: bereid om hard te werken voor weinig loon. 

• Somber leven: aan alles was te kort (kleding/levensmiddelen).

• 1950: einde wederopbouw - economie op niveau van voor de oorlog.
  

Leerdoel:

• Je kunt omschrijven welke mentaliteit past bij de periode van de wederopbouw

Begrippen:

• wederopbouw
• babyboom

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

A

Zuinig leven

• Tijdens WO2: Trouwen en kinderen krijgen wordt uitgesteld.⌚

• Na WO2: Veel stelletjes trouwen en krijgen kinderen. 👶

• Gevolg: Tussen 1945 en 1955 een babyboom.

• Gevolg: Grote woningnood ➤ wonen bij familie of kleine woning.🏡

• Tijdens jaren 50: snel nieuwe woningen bouwen, lage kwaliteit.

• 1945-1949: politionele acties Indonesie/oorlog

• Redenen: inkomsten + trots op bezit kolonie 

schooltv.nl

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

...omschrijven welke mentaliteit past bij
de periode van de wederopbouw

...oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan
van een consumptiemaatschappij

...beschrijven hoe in Nederland een
informatiemaatschappij ontstond
en welke gevolgen dit had

AAN HET EINDE VAN DEZE WEEK KAN JE...

Jaren '50 en '60: Op vakantie leren gaan!

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

B

Een consumptiemaatschappij

• Vanaf 1955: stijging lonen. 💰
• Gevolg:

• Nederland wordt een consumptiemaatschappij: veel mensen kunnen luxeproducten kopen

• nieuw bankstel
• wasmachine
• televisie

Leerdoel:

Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan van een consumptiemaatschappij

Begrippen:

consumptiemaatschappij

massacultuur

amerikanisering

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

B

Een consumptiemaatschappij

• Verder meer vrije tijd.

• Gevolg:
• Voor het eerst op (berm)vakantie.

Leerdoel:

• Je kunt oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan van een consumptiemaatschappij

Begrippen:

• consumptiemaatschappij
• massacultuur
• amerikanisering

npo.nl

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

B

Een consumptiemaatschappij

• Door consumptiemaatschappij --> massacultuur.
• Cultuur waarin mensen allemaal dezelfde producten kopen. 

• In jaren 50: 
• Reclames 
• Radio en foto's in tijdschriften
• Waren belangrijk voor het ontstaan van de massacultuur

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

B

Een consumptiemaatschappij

• In jaren 60: reclames via tv belangrijk.

• Gevolg:
• Tv krijgt meer invloed op uiterlijk mensen, kerk en familie minder.

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

B

Een consumptiemaatschappij

• Vanaf 1955: Amerikanisering
• Oorzaak:
  
• Naar de bioscoop:
  

• filmsterren in spijkerbroek
• cola drinken
• in grote auto's rijden

• Gevolg:
• Steeds meer Amerikaanse producten kopen
• Opkomst supermarkten 
• Zoals AH(video)

\

De Amerikaanse acteur James Dean wordt vaak genoemd als rolmodel voor de opstandige tiener: vetkuif, spijkerbroek en roken. Niet alleen de Amerikaanse jeugd nam zijn uiterlijk (en gedrag) over. Ook de Nederlandse jongeren, die zijn films in kleur in de bioscoop konden bekijken, vonden hem 'stoer'. De ouders spraken er, uiteraard, schande van! Lang heeft James Dean niet van zijn succes kunnen genieten: op 24-jarige leeftijd kwam hij bij een auto-ongeluk om het leven.

James Dean

1931 - 1955

* Filmster

* Witte t-shirt, 

spijkerbroek 

Eind jaren 1950 veranderden kleding en vrijetijdsbesteding van veel Nederlanders. Wat waren hiervan twee oorzaken?

internet

reclame

sociale media

tijdschriften

verzuiling

Op welke manier kregen eind jaren 1950 Amerikaanse gewoonten en gebruiken invloed op de Nederlandse cultuur?

1. Amerika dwong Nederland om Amerikaans reclames uit te zenden
2. Nederlanders gingen vaker naar de bioscoop waar ze vooral Amerikaanse films zagen
3. Vanwege tekorten in Nederland werden allerlei Amerikaanse producten ingevoerd
4. Veel Amerikaanse soldaten bleven na de oorlog in Nederland

§4.2 Over de grenzen kijken

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

...omschrijven welke mentaliteit past bij
de periode van de wederopbouw

...oorzaken en gevolgen noemen van het ontstaan
van een consumptiemaatschappij

...beschrijven hoe in Nederland een
informatiemaatschappij ontstond
en welke gevolgen dit had

AAN HET EINDE VAN DEZE WEEK KAN JE...

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

C

De wereld dichtbij

• Jaren 50: 
  Journalisten gehoorzaamden aan hun zuil

• Jaren 60: 
• Journalisten gaan zelf op onderzoek uit. 
• Op tv kwamen kritische programma's. 

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe in Nederland een informatiemaatschappij ontstond en welke gevolgen dit had

Begrippen:

informatiemaatschappij
globalisering

§4.2

Over de grenzen kijken

BASIS

C

De wereld dichtbij

• 1991: Internet
• Gevolgen:
• Toegang tot enorme hoeveelheid informatie
• Mogelijkheid om zelf informatie te verspreiden

• Nederland werd een informatiemaatschappij

• Gevolgen:
• Via social media kunnen politici direct met burgers communiceren
• Nieuwe contacten leggen via social media/forums/games
• Online producten kopen
• Globalisering

• Maar ook nadelen:
• Fake news
• Algoritmes

Welk begrip past het beste bij de bron. Sleep die naar het gele vak

babyboom

Jeugdcultuur

ontzuiling

secularisatie

Wederopbouw

Welk begrip past het beste bij de bron. Sleep die naar het gele vak

babyboom

Jeugdcultuur

ontzuiling

secularisatie

Wederopbouw