8.2 Observeren met een stappenplan

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren les 2

Wat weet ik nog
van de vorige les?

Waarnemen is...

1. Bewust
2. Objectief informatie verzamelen
3. Ontvangen van signalen uit je omgeving
4. Methodisch

Observeren is....

1. Zonder doel
2. Objectief informatie verzamelen
3. Zonder vastgestelde stappen
4. Onbewust

Participerend observeren

1. betrokken bij activiteit
2. buiten de activiteit

Observeren doe je omdat...

1. je gedachten over een kind kwijt wilt
2. je een kind niet begrijpt of iets hebt gesignaleerd

Je weet precies wat je gaat observeren

1. gestructureerd
2. ongestructureerd

21 Lees de volgende stellingen.
Stelling I: Bij een observatie is het belangrijk om naar je onderbuik gevoel te luisteren en dit waar mogelijk mee te nemen in je verklaring.
Stelling II: Bij een gestructureerde observatie observeer je alles wat er zich op dat moment afspeelt in de situatie van de cliënt.

Welke stelling is juist?

1. ○ Alleen I is juist.
2. ○ Alleen II is juist.
3. ○ Beide zijn juist.
4. ○ Beide zijn onjuist.

Suus wil Albert observeren omdat hij moeite heeft met lezen. Zij is alleen in de klas en wacht op het moment dat de kinderen zelfstandig lezen om haar observatie uit te voeren. Zij heeft geen tijd om de observatie voor te bereiden.
Welke vorm van observeren kan Suus het beste kiezen?

1. niet- participerend/ gestructureerd
2. participerend /gestructureerd
3. participerend /ongestructureerd

Als je waarneemt zonder oordeel of gevoel en je schrijft alleen op wat je daadwerkelijk ziet, dan observeer je..

1. Subjectief
2. Objectief
3. Doelgericht
4. Systematisch

Lauren ziet bij haar observatie dat Joshua inderdaad regelmatig andere kinderen belaagt en speelgoed afpakt. Na overleg met Amira wordt afgesproken dat Lauren wat uitgebreider zal observeren zodat gezamenlijk kan worden besproken hoe Joshua het beste kan worden begeleid. Lauren rapporteert?

1. Mondeling
2. Schriftelijk

Wat is kwalitatief observeren?

1. Je kijkt hoe vaak bepaald gedrag voorkomt
2. Je kijkt naar de groepsdynamiek in een groep
3. Je kijkt naar gedrag dat storend is
4. Je kijkt naar gedrag en welke gedragingen elkaar opvolgen

Welke vorm van observeren
zie je in de afbeelding
hiernaast?

1. Participerend
2. Niet-participerend

Welke vorm van
observeren zie je in
de afbeelding hiernaast?

1. Niet-participerend
2. Participerend

Waarnemingsfouten

Onvolledige waarneming

Verschillend waarnemen

Onjuiste waarneming

Je kan niet alles tegelijk zien en horen.

Twee mensen zien dezelfde situatie, maar hebben allebei een andere uitleg over de situatie.

Je neemt het verkeerde waar, je ziet het straks anders dan nu.

Observeren met een stappenplan

Stap 1: Schrijf op waarom je gaat observeren

Stap 2: schrijf de achtergrondgegevens op

Stap 3: Schrijf de vraagstelling op

 Stap 4: Kies de observatiemethode en de hulpmiddelen

Methodisch observeren

= Observeren met een vast stappenplan

Waarom?

Betrouwbaar resultaat

Stap 1: Schrijf op waarom je gaat observeren

Aanleiding

- Probleemsituatie

of

- Positieve situatie

Stap 2: Schrijf de achtergrondgegevens op

Gegevens die je opschrijft over het te observeren kind:

- Leeftijd

- Reden observeren (situatie)

- Thuisinformatie

Stap 3: Schrijf de vraagstelling op

Wat staat er in de vraagstelling:

1. Wie ga je observeren?

2. Welk aspect van het gedrag ga je observeren?

3. In welke situatie ga je observeren?

Hieruit volgt een vraagstelling...

(NOOIT Waarom gebruiken)

Stap 4: Kies de observatiemethode en de hulpmiddelen

- Kiezen van een observatiemethode

- Verschillende hulpmiddelen bij het observeren

--> Observatieformulieren, filmopname, potlood en papier, stopwatch, geluidsrecorder etc.

LET OP: Toestemming vragen!

Stap 5: Voer de observatie uit

- Plannen van de observatie

- Noteren van feiten, dus objectief zijn

Stap 6: Orden de gegevens

- Verzamelen van opvallende dingen

- Objectief verslag maken of samenvatting van resultaten

Stap 7: Geef antwoord op de vraagstelling

Maken van een observatierapport: Antwoord geven op de vraagstelling door betekenis te geven aan het gedrag wat je hebt geobserveerd --> interpreteren.

Onderscheid maken tussen de feiten en jouw interpretatie.

Voorbeeld interpretatie: Uit de observatie blijkt dat L. tijdens het vrij spelen, lacht en naar andere kinderen kijkt. Ze neemt echter niet deel aan het spel. Hieruit maak ik op dat ze het lastig vindt contact te maken met andere kinderen. Dit zou kunnen samenhangen met het feit dat L. pas sinds 2 weken op deze peutergroep is.

Stap 8: Rapporteren

- Verslag delen met collega's en/of ouders

Stappen

Stap 1: Schrijf op waarom je gaat observeren

Stap 2: Schrijf de achtergrondgegevens op

Stap 3: Schrijf de vraagstelling op

Stap 4: Kies de observatiemethode en de hulpmiddelen

Stap 5: Voer de observatie uit

Stap 6: Orden de gegevens

Stap 7: Geef antwoord op de vraagstelling

Stap 8: Rapporteer

Aan de slag

• Bekijk het rooster in de groepsapp; wie speelt wanneer buiten.
• Bedenk voor jezelf welk tijdstip/klas je wil. 
• Bedenk: participerend observeren (dus doe je mee met een activiteit, ga je bijv. mee voetballen) of niet participerend (vanaf een afstandje).
• Houd tussendoor pauze. Zorg dat je om 13:30 weer terug bent en pauze hebt gehouden!

TREK HET LWP TSHIRT OF TRUI AAN ZODAT LEERKRACHTEN WETEN WIE JE BENT!