2: Werkwoordspelling: (on)voltooid deelwoord, bijvoeglijk naamwoord, infinitief

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

 Werkwoordspelling

Bron: libelle.nl

Bron: trouw.nl

Bron: trouw.nl

Bron: trouw.nl

Even herhalen

Stap 1

Stel jezelf de vraag:

Is het werkwoord een persoonsvorm? 

Wat is de persoonsvorm voor woordsoort?

1. zelfstandig naamwoord
2. lidwoord
3. werkwoord
4. bijvoeglijk naamwoord

Hoe vind je een persoonsvorm?

Stap 2

Stel jezelf de vraag:

Moet de persoonsvorm in de tegenwoordige of in de verleden tijd staan? 

't Sexy fokschaap

Welke truc kon je ook alweer gebruiken bij de spelling van de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd? 

De smurftruc!

ik smurf                      ik vind

jij smurft               jij vindt

smurf je?              vind je? 

Welke truc kun je gebruiken bij de spelling van de persoonsvorm in de verleden tijd? 

Kunnen we een tegenhanger maken van 't ex-kofschip?

Op welke medeklinkers eindigt de stam als er in de verleden tijd -de achter komt? 

Als de stam op een van de medeklinkers d, b, r, m, v, l, g, z, w en n eindigt, komt er in de verleden tijd -de achter.

Welk woord kunnen we hiermee maken?  

Zet de stappen van 't kofschip in de goede volgorde 

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Controleer of de laatste letter (medeklinker) in 't kofschip zit of niet

Kijk naar de laatste letter van de stam

Neem de stam van het werkwoord

Medeklinker wel in 't kofschip? >schrijf +te(n)
Medeklinker niet in 't kofschip? >schrijf +de(n)

De laatste letter van de stam zit wel in 't kofschip-x, dus +te(n)

De laatste letter van de stam zit niet in 't kofschip-x, dus +de(n)

werken 

vergissen

verbazen 

knippen

branden 

beloven

Iedereen (juichen) voor het doelpunt.

1. juichte
2. juichde

Wanneer gebruik je 't ex-kofschip?

1. Bij de pv tegenwoordige tijd
2. Bij alle persoonsvormen
3. Bij de pv verleden tijd
4. Bij elk werkwoord

Voor het spellen van het voltooid deelwoord kun je ook 't ex-kofschip gebruiken

1. waar
2. niet waar

Om de persoonsvorm te vervoegen met 't ex-kofschip,

1. moet je de ik- vorm gebruiken
2. moet je de hij-vorm gebruiken
3. gebruik je het hele werkwoord zonder -en
4. gebruik je het hele werkwoord

Ik (herkansen) die toets vorige week al.

1. herkanste
2. herkansde

Hij (beloven) dat hij een handelingsdeeltoets ging maken.

1. beloofte
2. beloofde

Stap 3

Als het geen pv is:

Welke vorm van het werkwoord kan het dan zijn? 

(on)voltooid deelwoord

infinitief

bijvoeglijk gebruik vd

Wat is het voltooid deelwoord?

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets is voltooid (afgelopen)

Wat is de infinitief?

Wat is het onvoltooid deelwoord?

Ik ga morgen koken

Ik heb gekookt

Ik was kokend van woede

voltooid deelwoord

onvoltooid deelwoord

infinitief

Voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord of persoonsvorm tegenwoordige tijd? 

voltooid deelwoord

onvoltooid deelwoord

persoonsvorm tegenwoordige tijd

rennend

gevlogen

wordt

gebeurt

gebeurd

vallend

vergrotend

beviel

verhuisd

Geef een voorbeeld van een bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

Persoonsvorm

Voltooid deelwoord

Infinitief

Onvoltooid deelwoord

Vdw als bijvoeglijk naamwoord

Gebruik je altijd na 'te'.

Kan in de verleden en tegenwoordige tijd staan.

Hele werkwoord + d

Zo kort mogelijk

Begint vaak met -ge, -be, -ver, -ont.

voltooid deelwoord (vd)

onvoltooid deelwoord (od)

bijvoeglijk naamwoord (bn)

besteed

blaffende

gelachen

verbreed

lopend

lachend

verbrede

luisterend

gezochte

gevallen

lachende

verkeken

zoekend

gesmolten

balancerend

smeltend