Week 2 - Verloop Wereldoorlog 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

1. Herhaling oorzaken Eerste Wereldoorlog (leerdoel 1)

2. Verloop Eerste Wereldoorlog (leerdoel 2)

3. Sovjet-Unie 

4. Eindopdracht 

Dieperliggende (indirecte) oorzaken Eerste Wereldoorlog

• Nationalisme
• Militarisme
• Wapenwedloop
  
• Bondgenootschappen 
• Modern Imperialisme 

De Eerste Wereldoorlog

Verloop van WO I 

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

Wij gaan winnen!

Overal in Europa is er veel enthousiasme om

te gaan vechten én vertrouwen om te winnen: 

Thuis voor de kerst. 

Komt door nationalisme en militarisme.

Von Schlieffenplan

Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland

Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan

eerst snel Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan

Mislukt: Te langzaam, België verzet zich en Rusland valt in het Oosten aan.

Loopgravenoorlog

De opmars van Duitsland loopt vast in Noord-Frankrijk en België

Aan beide kanten van het front worden loopgraven gegraven

Nieuwe wapens

• Om de loopgravenoorlog te doorbreken worden uitvindingen gedaan die zorgen voor nieuwe wapens.

• Naast generaals bepalen ook steeds meer wetenschap en techniek het verloop van de oorlog.

• De Eerste Wereldoorlog wordt 'de oorlog van de uitvinders'

Tanks

Hoe kom je levend bij de loopgraven van de vijand?

Bouw een rijdend stalen harnas om je heen!

Omdat de ontwikkeling ervan zeer geheim was, 

gebruikten de Britten de term 'tank', van watertank. 

Zelfs de arbeiders geloofden dat ze mobiele watertanks maakten.

Gifgas

Gif- of strijdgassen moesten ervoor zorgen

dat de vijand, in paniek, de loopgraven zouden verlaten

De meeste gasaanvallen waren door het gebruik van 

gasmaskers steeds minder dodelijk voor de soldaten, 

maar zorgde voor brandwonden, tijdelijke blindheid en angst

Vliegtuigen

Om voor een echte doorbraak in de oorlog te zorgen,

zijn te vliegtuigen nog te primitief.

Toch beleeft de wereld de eerste luchtgevechten

en bombardementen.

De Verenigde Staten 

raken betrokken bij de oorlog april 1917

11 november 1918

De wapenstilstand wordt getekend door de Duitse regering

De Eerste Wereldoorlog komt tot een eind!

28 juni 1919

Verdrag van Versailles: 

- Herstelbetalingen 

- Kolonies afstaan 

- Industriegebieden afstaan aan Frankrijk

- Leger inkrimpen

Opdrachten

Maken, opdracht 3, 4 en 5 op blz. 201-202

Jozef Stalin

Leider,  van de Sovjet-Unie (1924-1953)

Onder Stalin werd het communistische Sovjet-Unie een totalitaire samenleving. (een samenleving waarin de machthebbers extreem veel hebben te zeggen over het volk)

Kenmerken van communisme (1)

• De Sovjet-Unie werd geregeerd door één partij, de communistische partij.

• Communisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

Sprake van persoonsverheerlijking (van Stalin).

Kenmerken van communisme (2)

• De economie werd geregeld door een Planeconomie. ( 5 jaren plannen)

Een van de plannen voor de economie was de Collectivisatie.

• de Sovjet-Unie was een totalitaire staat

door middel van showprocessen.

Zo waren er vijfjarenplannen: hierin was vastgelegd wat er in de komende vijf jaar moest worden geproduceerd.

Dát het werd geproduceerd was meestal belangrijker dan hoe het was geproduceerd: de kwaliteit en de keuze was beperkt.

Planeconomie

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd.

Collectivisatie

• Tientallen kleine zelfstandige boerderijen werden samengevoegd (collectivisatie) tot één groot boerenbedrijf, een kolchoz. 

• De boerengezinnen werkten en woonden daar met elkaar. 
• De grond, het vee, de gereedschappen, de oogst: alles was van iedereen. 

• De collectivisatie moest zorgen voor een hogere opbrengst, maar dat viel vaak tegen en er ontstonden hongersnoden. Overigens meestal door eigen schuld: boeren slachtten hun vee uit protest tegen de collectivisatie. 
  

• Boeren die zich op deze manier verzetten tegen de collectivisatie, omdat ze hun eigen boerderijtje niet wilden opgeven, werden gezien als vijand van het Staat en het communisme. Miljoenen boeren zijn om die reden vermoord.
  

Showprocessen

• Tegenstanders werden (meestal) vals beschuldigd en werden in een oneerlijke rechtszaak tot zware straffen veroordeeld.

• Bij dit soort showprocessen stond de uitkomst al vast voordat de rechtszaak was begonnen: schuldig!

• ...en ze waren zeer effectief! De angst onder de bevolking was groot. 
• Zelfs zó groot dat mensen niet meer op een familiefoto met deze 'verraders' wilden worden vertoond.

Goelag

• Miljoenen 'tegenstanders' kwamen terecht in een goelag, een strafkamp.
• In deze 'opvoedingskampen' moesten de gevangenen, onder zeer zware omstandigheden, dwangarbeid verrichten.

• Sommige van deze kampen hadden niet eens hekken, omdat ontsnappen zinloos was: de kou en de wolven zouden je uiteindelijk wel doden
  

Totalitaire samenleving

• Onder Stalin werd de Sovjet-Unie een totalitaire samenleving
  
• In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk, de staat bepaald.
  

Historische vragen:

• Beschrijvende vragen
  Je wilt iets weten over een situatie/verschijnsel
• Verklarende vragen
  Je wil iets uitleggen (Waarom,Welke)
• Waarderende vragen
  Je geeft een waardeoordeel, mooi, slecht; lelijk, uniek..enz