GS: Examentraining HAVO 5 Deel I

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examentraining Geschiedenis

Planning

Oefenexamenvraag TV 9

Examenvraag 2017-I

Opdracht

Examenvraag

Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog was er veel enthousiasme onder de Duitsers om oorlog te voeren.
Geef in enkele zinnen een verklaring voor het Enthousiasme om oorlog te voeren. Gebruik daarvoor de volgende drie begrippen in een juiste samenhang en betekenis: Nationalisme, Militairisme en bondgenootschappen

Het (centraal) examen Geschiedenis

Geschiedenis is de wetenschap die het verleden onderzoekt. Hiermee wordt inzicht verkregen in culturen en volkeren uit het verleden. 

• Op het centraal examen Geschiedenis moet je 3 historische contexten en 32 kenmerkende aspecten kennen, die zijn verdeeld over 6 tijdvakken. Tijdvak 1 t/m 4 zijn geen examenstof voor de HAVO. 
• Daarnaast moet je kunnen aangeven waarom bepaalde gebeurtenissen zijn gebeurd en wat de gevolgen daarvan waren op politiek, economisch of cultureel gebied.
• Ten slotte moet je kunnen interpreteren en de betrouwbaarheid van bronnen kunnen beoordelen.

Op het examen Geschiedenis krijg je open vragen over deze onderwerpen. Je kunt naar schatting rond de 27 vragen verwachten, gebaseerd op het gemiddelde aantal vragen van de laatste examens. 

Om je optimaal voor te bereiden op je SE-toetsen en  het eindexamen is deze les voorbereid.

3 Historische Contexten (H)

Inhoud

Kern historische vaardigheden en hoe je die toepast bij het examen;

1. Verschillende soorten motieven en oorzaken
2. Eenzijdigheid
3. Bruikbaarheid van bronnen bepalen
4. het beantwoorden van de meest voorkomende examenvragen;

- oorzakelijk verband vragen (leg uit ; verklaar ; waarom )

- argumentatie vragen (beredeneer ; laat zien ; toon aan )

- toepassingvragen (leg uit ; laat zien ; toon aan )

- volgorde vragen (zet in de juiste volgorde )

- kenmerkend aspectvragen (noem , leg uit )

- historische vaardigheden vragen (leg uit ; geef aan )

- combinatievragen (koppel aan ; verbind )

Algemene tips (school)examenvragen beantwoorden

• Lees de vraag rustig en goed, zeker ook de introductie die vlak boven de vraag staat
  
• Schrijf altijd wat op!
  
• Begin je antwoord door de vraag, de bewering of de uitspraak op te schrijven en ga dan verder met het belangrijkste woord in de vraag. Is het belangrijkste woord in de vraag een begrip, dan leg je eerst dat begrip uit
  
• Kijk in de kantlijn naar de punten die je kunt halen
  
• Lees bij beeldbronnen de titel, het onderschrift en de toelichting goed
  
• Schrijf bij tekst- en beeldbronnen altijd op: In de bron staat / zie je
  
• Wees duidelijk en volledig: geef concrete voorbeelden
  

Deze anekdote is illustratief voor de politiek-economische verhoudingen in Groot-Brittannië van dat moment.
3p 10 Ondersteun de bewering door:
 een reden te geven voor de houding van de ondernemers en
 uit te leggen dat de reactie van de gezondheidsraad paste bij het ontstaan van een liberale markteconomie in die periode.

Een anekdote:

In 1831 stelden artsen in de Britse havenstad Sunderland de eerste

gevallen van cholera vast. Om verdere verspreiding te voorkomen

bepaalde een gezondheidsraad die door de overheid was ingesteld (waar vooral artsen in zaten) dat alle schepen vijftien dagen in afzondering moesten worden gehouden. Twee weken later draaide de

gezondheidsraad onder druk van ondernemers de maatregel terug,

waarna de ziekte zich razendsnel verspreidde

Verschillende soorten motieven en oorzaken

• Politiek gaat over macht en bestuur. Hoe wordt de samenleving bestuurd? Is dat door middel van een koning, een absolute vorst of een parlementaire democratie? Wie heeft de macht in handen, hoe wordt de samenleving bestuurd?
• Economie draait om de middelen van bestaan. Wat zijn de middelen van bestaan?

- de landbouw

- de nijverheid (ambachten)

- de handel

- de industrie

Hoe zorgen de mensen voor een inkomen, voorzien ze in hun eigen levensonderhoud?

• Sociaal gaat over verschillen tussen arm of rijk, man of vrouw, mensen die leven in de stad of het platteland.
• Cultuur gaat over wat mensen denken en voelen en hoe zij dit uiten. Denk aan kunst en religie.

Gebruik bron 8. Een interpretatie: Beide kranten geven een eenzijdig
beeld van de gebeurtenissen in Hongarije in 1956. Deze eenzijdigheid kan
worden verklaard vanuit het politieke standpunt van elk van beide kranten
tijdens de Koude Oorlog. 4p 23 Licht dit toe door:
- met een verwijzing naar de bron per krant aan te geven waaruit die
eenzijdigheid blijkt EN - deze eenzijdigheid telkens in verband te brengen
met het politieke standpunt van de krant.

Gebruik bron 3. Stel: je doet onderzoek naar de gevolgen van kinderarbeid in Nederland in de 19e eeuw en je hebt twee onderzoeksvragen: 1 Wat waren de werkomstandigheden van
kinderen in fabrieken? 2 Welke bijdrage leverde J.J. Cremer aan de
discussie over de 'sociale kwestie'? Je vindt deze bron, maar je twijfelt aan de
bruikbaarheid van de bron voor een van je onderzoeksvragen. 2p 12 Maak
duidelijk voor welke onderzoeksvraag de bron de meest bruikbare informatie
bevat en voor welke onderzoeksvraag de bron minder bruikbare informatie bevat.

Voor onderzoek naar de misdragingen van het Duitse leger in de Sovjet-Unie worden vaak brieven van Duitse soldaten aan hun familieleden gebruikt.
2p 19 Noem twee redenen om te twijfelen aan de bruikbaarheid van de soldatenbrieven als bronnen voor onderzoek naar de misdragingen van het leger.

Tips voor het leren

• Om je optimaal voor te bereiden op het eindexamen kun je een samenvatting het beste een paar keer goed doornemen en daarna oude examens maken en nakijken.
  
  
• Bezoek: https://www.lerenvoorhetexamen.nl/havo/geschiedenis/
• Oefen met het boekje 'Effectief antwoord geven op examenvragen GESCHIEDENIS

Deze examentraining en het boekje worden met jullie gedeeld via Magister. 

Examenvraag

1832 Reform Bill

Ondernemers streefden naar een liberale markteconomie met vrijhandel en een kleine rol voor

de overheid,  

Ondernemers

wilden meer politieke invloed.

 Fabrieksarbeiders leefden

en werkten onder slechte omstandigheden in snelgroeiende steden en kwamen in protest. De

overheid greep aanvankelijk niet in, maar probeerde vanaf 1833 met de Factory Acts excessen

te voorkomen.

Examenvraag

Ondernemers streefden naar een liberale markteconomie met vrijhandel en een kleine rol voor

de overheid

• De ondernemers zetten de gezondheidsraad onder druk om de maatregelen terug te draaien, omdat ... 
• De reactie van de gezondheidsraad past bij het ontstaan van een liberale markteconomie, omdat ... 

Zijn er nog vragen?