4.4 Zuid-Amerika politiek tot 1980 4 vwo

Wat zien we hier?
Een katholieke kerk op de fundamenten van een inheemse tempel
1 / 24
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4-6

This lesson contains 24 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

Items in this lesson

Wat zien we hier?
Een katholieke kerk op de fundamenten van een inheemse tempel

Slide 1 - Slide

Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.
Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen (figuur 2.24 uit de GEO).
Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.
Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen.

Slide 2 - Slide

This item has no instructions

Deze les 4.4 Politiek tot 1980

Wat? Machtsstructuren in Zuid-Amerika

Hoe en waardoor heeft de politiek in Zuid-Amerika zich ontwikkeld?

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen
Je leert:
  • uitleggen dat de basis voor de ongelijkheid in de Latijns-Amerikaanse samenleving al in de koloniale tijd werd gelegd.
  • uitleggen wat de reden was voor de opkomst en ondergang van het populisme.
  • de opkomst van de militaire dictaturen in de jaren 1970 en 1980 verklaren. 


Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Inca's
13e eeuw
elite vs. onderhorige massa

Slide 5 - Slide

De goddelijke keizer van het Incarijk werd aangeduid met de titel Sapa Inca (Nederlands: De enige Inca). 
Spaanse overheersing
  • formele machtsstructuur
  • informele machtsstructuur

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

Koloniale periode 
Spanje & Portugal overheersen
Slaven werkten op de plantages
Inheemse gebieden niet
gekoloniseerd.

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

Feodale structuur
  • 1825 bijna alle landen onafhankelijk
  • feodale structuur bleef bestaan -> cliëntelisme
  • machtshebbers hebben geen belang bij goede voorzieningen armere massa op het platteland
  • ontsnappen? --> vlucht naar de stad 
  • FEODALE STELSEL GRONDOORZAAK economische achterstand en politieke problemen Zuid Amerika

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Vorming van de oligarchie
Macht in kleine groep elitairen
Staat in dienst van de elite

Slide 9 - Slide

door gebrek aan invloed van ver. Geen centraal duidelijk gezag want die zaten in spanje portugal op afstand dus kon oligarchie ontstaan. elite die de informele macht heeft.
Elite steeds meer eigengerijd willen meer inspraak op wat er in land gebeurd. Bijv bepalen met wie gehandeld wordt. Ze willen handelen met andere landen, maar Spanje/portugal bepalen met wie gehandeld wordt. 
Elite aan de macht 1800-1930
Latifundia & minifundia
Grootgrond bezitter -> uitbuiting en handelsgewassen, FDI, steeds verder gemechaniseerd, lage loonkosten
Kleine boeren -> slash & burn, kleinschalig, veel arbeid nodig

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Opkomst van het populisme
Oligarchie zet kwaad bloed bij bevolking --> populistische partijen spelen hier op in. 

  • Latijnse populus betekent volk.
  • Populisten --> belangrijk is charismatische leider en 
  • spreken namens 'de mensen' of 'het volk'. 

Slide 11 - Slide

'De mensen zijn het zat', 'het volk pikt het niet langer' en 'het is de schuld van de elite'. Zomaar drie zinnetjes die je met een heel klein beetje speuren al snel tegenkomt in toespraken en campagnes van populistische politici. Want populisten spreken altijd namens 'de mensen' of 'het volk'. Het Latijnse woord populus betekent niet voor niets letterlijk volk.
Wie is dit
En dit?

Slide 12 - Slide

Links: Juan Perón
Rechts Evita Perón
Argentinië: Evita & Juan Perón
Wat maakt de volgende speech van Evita Perón populistisch?


Slide 13 - Slide


https://www.youtube.com/watch?v=Dr7ymWtnHWc

Slide 14 - Video

This item has no instructions

Het volk aan de macht? 1920-1950

  • Argentinië met Peron mengvorm communisme-kapitalisme, met inzet op import vervangende industrialisatie
  • Ook in andere Z-A landen socialistisch/populistische opkomst
  • Komt er met populisme waarachtige democratie?
  • Welke rol speelt de charismatische leider in het ondermijnen van democratie?
  • Corruptie groot probleem

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Na WO II --> bemoeiens vanuit de VS
Doel: tegengaan communisme in Zuid-Amerika (Koude Oorlog)

Gevolgen: militaire regimes aan de macht (junta - dictaturen)
(geholpen door VS)

Pas in de economische crisis van de jaren '80 zijn de meeste van deze regimes afgezet

Slide 16 - Slide

Grote verschillen in visie na onafhankelijkheid
leger voelde zich geroepen om orde te herstellen. Legerleiding aan de macht 
vb Argentijnse Junta
Maakwerk 4.4
4.1 t/m 4.3 opgaven moeten af zijn: zie planner
Vandaag: 1, 2, 3, 5, 6

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Maxima in Nederland

Slide 18 - Slide

Zorreguieta vader Maxima betrokken bij Videla regime in Argentinie
Daarom niet welkom bij huwelijk Maxima en WA. 
Tijdens het regime van Videla werden de mensenrechten veelvuldig geschonden. Zo'n 30.000 mensen verdwenen en werden waarschijnlijk vermoord.

Slide 19 - Slide

‘Moeders van de Plaza de Mayo’, naar het centrale plein in Buenos Aires waar zij tot op de dag van vandaag elke donderdag een stille demonstratie houden, getooid met karakteristieke witte hoofddoeken (luiers).


Slide 20 - Slide

Chili: Twee jaar geleden ontstonden hevige protesten, nadat de metrokaartjes vier procent duurder werden. Een speciale raad van gekozen burgers werkt momenteel aan een nieuwe grondwet, die de huidige uit 1980 moet vervangen. Die stamt nog uit de tijd van dictator Augusto Pinochet.

De huidige tijd
Strijd tussen neo-liberalisme & linkse regimes

Slide 21 - Slide

Benadrukken dat populisme ook uit linkse hoek kan komen: links en rechts
Huidige tijd: onrust
De regio heeft teruglopende economische groei
Subsidies / sociale programma's minder
Klaar met corruptie / elite die de macht heeft
Veranderende mentaliteit

Slide 22 - Slide

Twee jaar geleden ontstonden hevige protesten, nadat de metrokaartjes vier procent duurder werden. Een speciale raad van gekozen burgers werkt momenteel aan een nieuwe grondwet, die de huidige uit 1980 moet vervangen. Die stamt nog uit de tijd van dictator Augusto Pinochet.
Oligarchen
Pachtboeren en knechten
Cliëntelisme/patronage

Slide 23 - Drag question

This item has no instructions

Spanje en Portugal kwamen in 18de eeuw tegenover koloniën te staan. Welke onvrede was er bij de koloniën?

Slide 24 - Open question

This item has no instructions