Thema 6 BS 2-2 2Vbeta

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

BS 2 Voedselrelaties en kringlopen - deel 1

Doel BS 2

* Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven

* Je kunt de kringlopen van water, koolstof en stikstof beschrijven

Begrippen BS 2

autotroof

heterotroof

waterkringloop

koolstofkringloop

stikstofkringloop

stikstofzouten

(niet) biologisch afbreekbaar

plastic soup

Kringloop

De producenten, consumenten, afvaleters en reducenten vormen een kringloop. 

Autotroof en heterotroof

Organismen die als voedsel geen andere organismen nodig hebben noem je autotroof.

Auto = zelf

Troof = voeden

Autotroof en heterotroof

Organismen die als voedsel wel andere organismen nodig hebben noem je heterotroof.

Hetero = ander

Troof = voeden

Bamboe is (1) en een panda is (2)

1. (1) autotroof, (2) autotroof
2. (1) autotroof, (2) heterotroof
3. (1) heterotroof, (2) autotroof
4. (1) heterotroof, (2) heterotroof

Producenten

Consumenten

Reducenten

Planten

Afvaleters

Vleeseters

Algen

Heterotroof

Planteneters

Autotroof

Schimmels

Fotosynthese

Bacteriën

Dieren

Kringlopen

Binnen een ecosysteem worden veel stoffen hergebruikt. 

Voor die stoffen kun je daarom een kringloop bepalen.

Welk organisme gebruikt het als eerste, welke daarna, en hoe komt het weer terug bij het eerste organisme?

We gaan de kringloop van water en koolstof behandelen.

Maar je kunt er een een maken voor stikstof, fosfor, zwavel, ijzer, enz. 

Uit welke elementen bestaat een mens?

97,85% van het lijf bestaat uit deze elementen

65% Zuurstof – zit in bijna alle stoffen

18% Koolstof – zit in bijna alle stoffen 

10% Waterstof – zit in bijna alle stoffen 

3% Stikstof – eiwitten en DNA 

1,5% Fosfor – DNA, botten en tanden 

0,35% Calcium – botten, tanden en bloed

Kringloop van water (H₂O)

Alle organismen hebben water nodig voor allerlei levenskenmerken.

In de natuur doorloopt water een kringloop.

Kringloop van koolstof (C)

Koolstof is een van de belangrijkste elementen voor levende organismen.

Glucose (fotosynthese), andere koolhydraten (suikers), vetten en eiwitten zijn voor een groot gedeelte opgebouwd uit koolstof atomen. Waar komen die vandaan? Uit het CO₂ dat door planten is omgezet naar glucose door fotosynthese.

Welk processen horen bij pijl 1 en 2??

Welk processen horen bij pijl 1 en 2??

1. 1 Verbranding 2 Rotting
2. 2 Rotting 1 Verbranding
3. 1 Verbranding 2 Fotosynthese
4. 1 Fotosynthese 2 Verbranding

Kringloop van stikstof (N)

Stikstofzouten zijn mineralen in de bodem. Planten nemen deze stoffen op en maken er eiwitten van (hiervoor hebben ze ook glucose nodig). Dieren eten planten en krijgen de eiwitten ook binnen. Na vertering gebruiken ze de bouwstenen om zelf eiwitten te maken. Reducenten breken dode planten en dieren af en maken nieuwe stikstofzouten.

Wel/ niet biologisch afbreekbaar

Als in een bos dood materiaal op de grond valt (bladeren, dode dieren) dan zijn er bacteriën en schimmels die dat materiaal afbreken. Na een tijd zie je die bladeren en dieren niet meer terug.

Wel/ niet biologisch afbreekbaar

Afval van planten en dieren is dus afbreekbaar door reducenten (bacteriën en schimmels)

Dit noemen we biologisch afbreekbaar.

Ook alle dingen die we maken van plantaardig en dierlijk materiaal is dus biologisch afbreekbaar:

Een leren jas, een rieten mand, papier, broodkorsten, schillen enz.

Wel/ niet biologisch afbreekbaar

Spullen die zijn gemaakt van andere grondstoffen (glas, steen, metaal) zijn niet biologisch afbreekbaar.

Plastic (meestal gemaakt van fossiele brandstoffen) is ook bijna nooit biologisch afbreekbaar.

Plastic Soup

Te veel plastic afval.

Vergaat niet en komt voor een groot gedeelte in zee terecht.

Grote plastic eilanden en in het water.

Plastic Soup

Dieren eten het per ongeluk op.

Wordt door erosie steeds kleiner: microplastics.

Zijn zo klein dat je het niet meer kunt zien, maar het is er wel!

Doel BS 2

* Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven

* Je kunt de kringlopen van water, koolstof en stikstof beschrijven

Begrippen BS 2

autotroof

heterotroof

waterkringloop

koolstofkringloop

stikstofkringloop

stikstofzouten

(niet) biologisch afbreekbaar

plastic soup

Huiswerk

Opdracht 1 t/m 9 van BS 2