12.3 specifieke afweer

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Specifieke/Verworven afweer

Stamcellen uit rode beenmerg ontwikkelen in beenmerg --> B-lymfocyt

Stamcellen uit rode beenmerg gaan naar thymus en ontwikkelen zich daar verder  --> T-lymfocyt

Antigen: eiwitten aan buitenkant cel
Afweersysteem herkent: lichaamseigen of lichaamsvreemd. 

Stap 1:
Fagocyt verteert indringer en presenteert antigenen op MHC-II

Stap 2: Via MHCII wordt T-helper cel geactiveerd

www.bioplek.org

www.bioplek.org

www.bioplek.org

B-Lymfocyt of B-cel

T-Lymfocyt: of T-cel:

Tc-cel maakt cel kapot

T-helpercel activeert

B-cellen/B-lymfocyt

De volgende slide laat in een overzicht zien hoe de T-helpercellen (T-lymfocyt in het plaatje) de B-cellen activeren en antistoffen gevormd worden.

Specifieke/Verworven afweer

Stamcellen uit rode beenmerg ontwikkelen in beenmerg --> B-lymfocyt

Stamcellen uit rode beenmerg naar thymus --> T-lymfocyt

0

0

www.biologietccl.nl

Samengevat

T- en B-lymfocyten: behoren tot specifieke afweer en ontstaan in het rode beenmerg van platte botten (bv ribben)

Tc-lymfocyten: witte bloedcellen die rijpen in de thymus en binden zich aan geinfecteerde cellen en vernietigen ze door ze lek te prikken --> cel loopt leeg --> lysis

B-lymfocyten: witte bloedcellen die rijpen in het beenmerg. Ze maken antistoffen. Antistoffen binden aan ziekteverwekkers

Specifieke afweer

- Tegen elk type ziekteverwekker en gif (van ziekteverwekkers of bijv. slangengif) zijn aparte cellen en antistoffen actief

- Sleutel-slot-principe

- Elke ziekteverwekker ziet er iets anders uit: ieder met zijn eigen herkenningseiwitje op celwand/celmembraan --> antigeen

- T-lymfocyten en b-lymfocyten: hebben een precies passend wapen tegen antigeen

Samengevat

- Activering T- en B-lymfocyten vindt in de lymfeknopen en milt plaats

- o.a. Macrofagen brengen ziekteverwekker naar deze plekken toe

- T-helper cellen stimuleren activatie en werking van T- en B-lymfocyten

- Als type T- en B-lymfocyten zijn geactiveerd vindt kloning plaats --> leger van o.a. dezelfde type Tc-lymfocyten & B-lymfocyten met door hun gemaakte antistoffen

- T- en B-geheugencellen worden gevormd: 2e x in aanraking met zelfde ziekteverwekker komt afweerreactie sneller op gang --> immuun

Samengevat

BiNaS tabel 

84 J2 

84 J3

84 L (veel info, ingewikkeld)--> goed bekijken!

84 N 

Bekijken bioplek.org --> bovenbouw --> animaties havo/vwo --> afweer 

B-lymfocyten, T-lymfocyten & macrofagen

Fysieke bescherming

Huid

Slijmvliezen

Trilhaartjes

Chemische afweer

Lage pH

Enzymen

Witte bloedcellen (11.2)

Antistoffen (11.2)

Aangeboren (niet-specifiek)

Cellen​

Macrofagen​

Koorts

12.2

Verworven (specifiek)

Cellen ​

T-cellen​

B-cellen​

Moleculen​

Antistoffen

12.3

Filmpjes kijken

https://schooltv.nl/beeldbank/clip/20051109_immuumsysteem01

https://schooltv.nl/video/de-rol-van-t-cellen-bij-infecties-de-bevelhebbers-van-het-immuunsysteem/

https://schooltv.nl/video/t-en-b-cellen-de-wapenfabriek-wordt-actief/

https://schooltv.nl/video/antistoffen-een-geraffineerd-wapen/

Waar in BiNaS kan je vinden tot welk type afweer (specifiek of niet specifiek) het trilhaarepitheel van de luchtpijp behoort?

Macrofagen kunnen via fagocytose ziekteverwekkers opnemen. Wat gebeurt er daarna?

1. Enzymen van de macrofagen breken ziekteverwekkers af
2. Gifstoffen in de macrofagen doden de ziekteverwekkers
3. Antistoffen in de macrofagen maken ziekteverwekkers dood
4. Ziekteverwekkers blijven gevangen zitten in de macrofaag

Waar in de huid vindt de bescherming tegen de zon plaats?

1. Lederhuid
2. Opperhuid
3. Lederhuid en opperhuid
4. Lederhuid, opperhuid en onderhuids bindweefsel

Waarom worden er kankercellen gebruikt om antiserum te maken?

1. Kankercellen kunnen dat gewoon goed
2. Kankercellen zijn van de mens en de miltcellen van de muis
3. Kankercellen delen snel, dus grote productie antigenen
4. Kankercellen delen snel, dus grote productie antistoffen

Hoe noemen we het proces waarbij cellen door 'insnoering' grotere onderdelen opnemen?

1. Exocytose
2. Endocytose
3. Diffusie
4. Osmose

Een fagocyt is een ..... bloedcel en maakt deel uit van het ..... afweersysteem.

1. rode specifieke
2. witte specifieke
3. rode a-specifieke
4. witte a-aspecifieke

Leg uit waarom de vaccins tegen COVID-19 niet onder antibiotica vallen.