Hoofdstuk 18 - groepen en groepskenmerken

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Groepen en groepskenmerken

Begeleiden van Groepen

18.1 Inleiding

18.2 Begeleiden van groepen

18.3 Groepsprocessen

18.4 Inspelen op de groepsontwikkeling

18.5 Sfeer

Praktijksituatie boek doornemen en inleiding.

18.2 Begeleiden van groepen. 

Wanneer functioneert een groep goed?

1. Er een duidelijke structuur is, waarbij alle groepsleden zich prettig voelen.
2. Alle groepsleden achter de doelstellingen van de groep staan.
3. Groepsleden het eens zijn met de regels voor gedrag (form/inf)
4. Groepsleden de individuele verschillen tussen groepsleden accepteren.
   
5. Groepsleden tevreden zijn over hoeveel inspraak zij hebben in de dagelijkse gang van zaken.
   
6. Groepsleden zich kunnen vinden in de rolverdeling binnen de groep.
   
7. Groepsleden de invloedsverdeling binnen de groep accepteren.
8. Er een open communicatie tussen de groepsleden bestaat.
   
9. Groepsleden elkaar onderling vertrouwen.
   
10. Zorgverleners/begeleiders en groepsleden goed op elkaar zijn afgestemd. 

18.2 Begeleiden van groepen. 

Wanneer functioneert een groep goed?

Wanneer functioneert een groep goed?

18.3 en 18.4 | Groepsprocessen en ontwikkeling

Bruce Tuckman - stadia groepsontwikkeling

1. Vormfase
2. Stormfase
3. Normfase
4. Prestatiefase
5. Afscheidsfase

Vormfase

Stormfase

Normfase

Prestatiefase

Afscheidsfase

Wat is jouw invloed?

Als beroepskracht MZ dien je de fasen in de ontwikkeling van een groep te herkennen en er gebruik van te maken! 

Bijvoorbeeld:

In de vormfase (fase 1) is het handig om afspraken met de groep te maken, zorg voor duidelijkheid en structuur.

In de stormfase (fase 2) is het belangrijk alert te zijn op de sfeer in de groep en zo nodig bij te sturen. Cliënten daarin bewust maken van zijn/haar rol en het groepsproces bespreekbaar maken. Het kan natuurlijk altijd anders verlopen, de groep blijft in ontwikkeling.

Kijk terug naar de andere fases. Hoe kun jij daar invloed op uitoefenen als begeleider?

18.5 Wanneer spreek je van een goede sfeer in de groep?

Leefklimaat

Sfeer wordt ervaren via de zintuigen. Wie kan mij dit uitleggen?

Wanneer spreek je van een goede sfeer in de groep?

Welke invloed heb jezelf?

(negatief of positief)

Welke invloed kunnen momenten gebeurtenissen hebben in een werkdag?

Opdrachten

8.18 -  1 t/m 8

Van de straat

https://www.npo3.nl/van-de-straat/28-04-2015/WO_NCRV_827086

www.npo3.nl

Groepen en groepskenmerken

Begeleiden van Groepen

18.6 Stimuleren interactie

18.7 Betrokkenheid stimuleren

18.8 Individuele aandacht geven

18.9 Omgaan met conformisme

18.10 Overzicht houden

Begeleidingsaspecten

Inspelen op de groepsontwikkeling

Zorgen voor een goede sfeer

Stimuleren van interactie

Stimuleren van betrokkenheid

Geven van individuele aandacht

Omgaan met conformisme

Overzicht houden

18.6 Stimuleren interactie

Bij het stimuleren van de interactie tussen groepsleden is het nodig dat je zicht hebt op de communicatiestructuur in de groep.

Communicatiestructuur

Een onzichtbaar netwerk van lijnen waarlangs groepsleden met elkaar communiceren.

Wielstructuur

Sterstructuur

18.7 Betrokkenheid stimuleren 

Een groep is pas een prettige, fijne groep als groepsleden zich betrokken voelen bij elkaar. 

Je kunt betrokkenheid stimuleren door:

Zelf het goede voorbeeld te geven door interesse en betrokkenheid te tonen.

Cliënten attent te maken op elkaars interesses of ervaringen (respectvol).

Het doen van groepsactiviteiten, dat verhoogt het wij-gevoel in de groep. Onderlinge contacten groeien vaak spontaan tijdens spel en activiteiten.

18.8 Individuele aandacht geven 

Zonder individuele aandacht is het niet mogelijk je in een groep prettig te voelen. Wie kan mij dit uitleggen?

Individuele aandacht zorgt voor een gevoel van tevredenheid en acceptatie (compliment geven, luisterend oor bieden, interesse tonen etc.)

Cliënten verschillen in de mate waarin ze behoefte hebben aan aandacht en de manier waarop ze het liefste aandacht krijgen!  

Ga dus uit van de individuele behoefte van de cliënt, ook bij het werken met een groep! Observeer.

18.9 Omgaan met conformisme

Wie weet nog wat conformisme is?

Conformisme heeft een functie! Het draagt bij aan het bereiken van het groepsdoel en verhoogt de groepscohesie. Wat is dat ook alweer? 

Je kunt als individu opgaan in de groep, je deelt verantwoordelijkheden.

De groep zal proberen de afwijkers te overtuigen van hun ongelijk. Niet elk groepslid wordt hard aangepakt bij non-conformistisch gedrag: dat ligt aan de plek die iemand inneemt in de groep. 

Wie kan mij dit uitleggen?

Als beroepskracht MZ moet je goed kijken naar de mate waarin groepsleden zich aanpassen aan anderen en of dit vrijwillig gebeurt. Bevraag en corrigeer!

18.10 Overzicht houden

Wanneer je mensen in een groep begeleidt, is het nodig om overzicht over de groep te houden. Als je geen enkel overzicht heb, dan heb je geen idee wat er gaande is. 

Je kunt dan niet beoordelen:

• Of jij als beroepskracht MZ de juiste dingen doet.
• Of er ongewenste dingen gaande zijn.
• Of jij als beroepskracht MZ op de juiste manier ingrijpt als dat nodig is.

Wat gebeurt er bijvoorbeeld als een docent te weinig overzicht heeft? 

Tips

Tips voor het krijgen en houden van overzicht:

• Hanteer duidelijke regels.
• Grijp in als een cliënt zich niet aan de regels houdt.
• Heb aandacht voor positief gedrag en complimenteer.
• Houd je ogen en oren open (wie zit naast wie, wie vermijdt wie, wie luistert naar wie etc. De groepsprocessen in kaart brengen!).
• Leer snel te schakelen tussen iets opmerken en daar iets mee te doen. 

Overzicht houden is iets wat je moet leren! 

Opdrachten

Thema 8 - Licentie Groepsprocessen

8.17 af hebben

8.18 af maken

Praktijksituatie - klassikaal maken en bespreken. 

• Rick verhuist naar een woonbegeleidingscentrum

Test je kennis 

• Groepen en groepskenmerken 
• Cliënten in groepen begeleiden