Fotografie les 1: vroeger en nu.

• Fotografie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Fotografie

Les 1:

Terugblik: Waar ging de vorige les over?

Les van vandaag: Fotografie vroeger en nu.

Doel van de les: Aan het eind van de les weet jij hoe vroeger foto's werden gemaakt.

Klassikale les: Uitleg over de verschillende manieren hoe foto's werden gemaakt.

Zelfstandig: Foto's opzoeken die jou inspireren.

Evaluatie: samen bespreken of ons doel is behaald.

Wat weet jij al van fotografie en waar maak jij graag foto's van?

• Fotografie is overal om ons heen en iedereen kan fotograferen.

• Fotografie is zien en vastleggen.

• Sommige foto's kunnen de wereld een beetje veranderen.

• We gaan ontdekken waar fotografie vandaan komt en op welke manier fotografie een venster op de wereld kan zijn

Mesut Hancer houdt de hand van zijn vijftienjarige dochter Irmak vast. Het meisje werd in februari bedolven onder het puin tijdens de aardbeving in Turkije. 2023

• Hoeveel foto's heb jij vandaag al gezien?

• Is er een foto geweest die veel indruk op je gemaakt heeft of die je bij is gebleven?

• Laat de foto aan een klasgenoot zien en bespreek wat jullie samen van deze foto vinden.

Fotografie is door de jaren heen enorm veranderd.

Welke veranderingen kan jij zo opnoemen?

Voor 1830 was er nog nooit een foto gemaakt. Afbeeldingen waren er natuurlijk wel: schilderijen, tekeningen, spotprenten en etsen waren aan de orde van de dag. Maar om die te maken, moest je het eerst met je eigen ogen gezien hebben. Wanneer je een portret "foto" wilde hebben, was een schilder weken bezig om deze te maken.

Waarom konden alleen rijke mensen vroeger een portret laten maken?

Waaraan kun je zien dat er goed nagedacht is over hoe Koning Willem II der Nederlanden in beeld komt?

De Franse uitvinder Nicéphore Niépce maakte in 1826 de eerste foto ter wereld. Vanuit zijn raam maakte hij een foto van zijn tuin.

Fotografie betekent: het "vangen van licht". Men heeft heel lang gezocht naar een manier om dat te doen. In de 19e eeuw lukte het om dit voor het eerst. De eerste foto werd gemaakt in 1826 door Joseph Niépce. Hij deed dit met een camera obscura: een doos met een klein gaatje erin. Via dit gaatje viel er licht op een lichtgevoelige achterwand.

De camera obscura moest 8uur lang licht krijgen. Je kon dus niet spreken van "even snel een foto maken".

  

Camera Obscura

De eerste camera’s hadden een sluitertijd van enkele dagen, die binnen korte tijd werd teruggebracht tot “slechts” enkele uren. Louis Daguerre, die deze nieuwe wetenschap bestudeerde, kwam er al gauw achter dat een foto die met een veel kortere sluitertijd gemaakt was, kon worden ontwikkeld tot een volledige afbeelding met behulp van kwikdampen. Onder optimale omstandigheden kon zo een foto gemaakt worden binnen een paar minuten.

Louis Daguerre

Daguerreotype

Louis Daguerre ging verder met de techniek van Nièpce. Hij ontwikkelde de daguerreotype. Bij de daguerrotype werd een verzilverde, koperen plaat gebruikt. Deze plaat werd met chemicaliën lichtgevoelig gemaakt. Deze daguerreotype hoefde "maar" 10 tot 15 minuten belicht te worden.

De Schot James Clerk Maxwell was in 1861 verantwoordelijk voor de eerste kleurenfoto. Hij kreeg dat voor elkaar door rode, blauwe en groene gefilterde beelden over elkaar heen te projecteren. De ontwikkeling van kleurenfotografie ging verder terwijl voor lange tijd zwart-wit foto’s nog dominant waren. Pas in begin van de 20e eeuw zijn er betere processen ontwikkeld voor het maken van kleurenfoto’s.

In 1888 werd de eerste goedkope, draagbare camera ontwikkeld. Sindsdien kan in principe iedereen foto’s maken. Met de introductie van de polaroidfoto in 1947 werd het mogelijk om onmiddellijk je gemaakte beeld te bewonderen.

Vanaf 1988: digitale fotografie

Eind jaren tachtig kwamen de eerste scanners op de markt en maakten ook digitale camera’s hun intrede. Sinds 2004 heeft nagenoeg elke mobiele telefoon een ingebouwde camera. Vandaag zijn de mogelijkheden in de wereld van de fotografie haast eindeloos!

Doka (DOnkere KAmer)

Fotografen die bezig zijn met analoge fotografie weten dat het correct ontwikkelen van film en foto's cruciaal is voor de kwaliteit van het uiteindelijke beeld.

Fotopapier is veel minder gevoelig voor bepaald rood licht. De doka wordt daarom zwak verlicht door rode lampen, en in de vergroter zit een rood filter dat je in de projectiebaan schuift, waarna je het fotopapier goed op de tafel kunt leggen, zodat het beeld precies op het vel valt.

Voor het ontwikkelen van een film moet je de film in de ontwikkelkoker doen, chemicaliën mengen en in de ontwikkelaar gieten. Dan wordt de film gewassen en de negatieven latendrogen.

EVALUATIE

• Heb ik mijn doel bereikt? Weet ik hoe vroeger foto's werden gemaakt?
• Ben je geïnspireerd geraakt door foto's van anderen?
• Welke foto heeft indruk op jou gemaakt?