lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

H4 Lijdend Voorwerp LV

Lijdend                    Voorwerp

Lesdoelen

Je kunt de volgende zinsdelen benoemen:

- (Persoonsvorm)

- Onderwerp

- Werkwoordelijk gezegde

- Lijdend voorwerp

Stappen

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  

ZINSDELEN

De meeste zinnen bevatten een persoonsvorm, een werkwoordelijk gezegde en een onderwerp.

Veel zinnen hebben ook een lijdend voorwerp.

Met het lijdend voorwerp gebeurt iets,

het 'ondergaat' wat in het gezegde staat.

De persoonsvorm

De persoonsvorm vind je op drie manieren

Zet de volgende zin in een andere tijd.
Jos rijdt op zijn motorfiets naar het werk.

Wat is de persoonsvorm?

De brugklas leert het onderwerp vinden.

1. De brugklas
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Werkwoordelijk gezegde

Morgen ga ik op de fiets naar school.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. ga
2. ga fietsen
3. fietsen

Morgen ga ik fietsen naar school.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. ga
2. ga fietsen
3. fietsen

Het werkwoordelijk gezegde?

Wie was er vanmiddag aan het spelen?

1. wie
2. was
3. was spelen
4. was aan het spelen

Wat is het onderwerp?

De brugklas leert het onderwerp vinden.

1. De brugklas
2. leert
3. het onderwerp
4. vinden

Wat is het onderwerp?

Mevrouw Kars legt het onderwerp uit.

1. Mevrouw Kars
2. legt
3. het onderwerp
4. uit

Dus... de stappen van zinsontleding

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Zin in zinsdelen verdelen
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  

https:

LIJDEND VOORWERP

Tim | graaft | een kuil.

Wat graaft Tim? Tim graaft een kuil.

lijdend voorwerp = een kuil

 Een lijdend voorwerp doet zelf niets; er wordt iets mee gedaan.

voorbeeld 1

ow

wwgez

LIJDEND VOORWERP

Een speler | roept | de grensrechter.

Wie roept een speler? De speler roept de grensrechter.

lijdend voorwerp = de grensrechter

voorbeeld 2

ow

wwgez

LIJDEND VOORWERP

Enim | zit |op mijn stoel

Op = voorzetsel

lijdend voorwerp = er is geen lv

Een lv begint nooit met een voorzetsel;  afstanden, gewicht en maten kunnen nooit lijdend voorwerp zijn.

voorbeeld 3

ow

wwgez

Let op:

Wat is het lijdend voorwerp?

Nina heeft Marieke bloemen gegeven.

1. Er is geen lijdend voorwerp
2. Thomas
3. Marieke
4. bloemen

Wat is het lijdend voorwerp?

Henk doet Willem de groeten

1. Geen lijdend voorwerp
2. jou
3. Sophie
4. de groeten

Samengevat

Persoonvorm (pv) = zin in andere tijd zetten

Onderwerp (ond) = wie of wat + persoonvorm + rest van de zin

Lijdend voorwerp (lv) = wie of wat + persoonsvorm + onderwerp + rest van de zin

Sandra geeft Patrick een mooie bos bloemen.

pv = geeft (Geeft Sandra Patrick een mooie bos bloemen?)

ond = Sandra (Wie of wat geeft Patrick een mooie bos bloemen?)

lv = een mooie bos bloemen (Wie of wat geeft Sandra Patrick?)

Het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Sleep de woorden uit de zin naar het juiste zinsdeel.

Onderwerp

persoonsvorm

lijdend voorwerp

Joni en Sander

hebben

2 kinderen.

gisteren

gegeten.

Sleep de woorden uit de zin naar het juiste zinsdeel.

Onderwerp

persoonsvorm

lijdend voorwerp

Wilco en Patrick

hebben

een kippetje

die

wel.

Sleep de woorden uit de zin naar het juiste zinsdeel.

Onderwerp

persoonsvorm

lijdend voorwerp

Een frikandel

lust

ik

Wat is het lijdend voorwerp?

De man geeft de jongen een hand.

1. de man
2. geeft
3. de jongen
4. een hand

Wat is het lv ?
Daniek zoekt naar haar lippenstift.

1. Daniek
2. zoekt
3. naar haar lippenstift
4. geen lv

Wat is het lv?
Volgende week gaan we naar Frankrijk.

1. volgende week
2. gaan
3. naar Frankrijk
4. er is geen lv

Ik heb gisteren een lekkere pizza gebakken.
lv=

1. een lekkere pizza
2. heb gebakken
3. ik
4. gisteren

De politie gaf de fietser een bekeuring.
LV=

1. gaf
2. De politie
3. de fietser
4. een bekeuring

Maartje heeft bij de Primark een jas gekocht. LV=

1. een jas
2. Maartje
3. bij de Primark
4. heeft gekocht

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Bruno drinkt een glas water.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Mats roept zijn vader.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

De voetballer trapt de bal weg.

GAAT HET GOED?

Lukt het je om het

lijdend voorwerp van de zin steeds te vinden?

Voor de zekerheid nog een voorbeeld.

LIJDEND VOORWERP

Martijn | hangt | zijn jas | aan de kapstok.

Wat hangt Martijn? Martijn hangt zijn jas.

lijdend voorwerp = zijn jas

voorbeeld 4

ow

wwgez

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Fred doet peper op zijn gebakken ei.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Op het feest hebben we gebak gegeten.

De vermiste parkiet Pietje is na drie dagen teruggevonden.
LV=

1. De vermiste parkiet Pietje
2. is teruggevonden
3. na drie dagen
4. geen lv

Bedenk zelf een zin met een lijdend voorwerp. Geef aan welk deel het lv is.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Dagmar heeft de regenjas aan de kapstok gehangen.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Kirsten neemt Maja mee naar het zwembad.

Met wie of wat gebeurt iets in de zin?
Schrijf het lijdend voorwerp op.

De visser heeft een karper gevangen.