§5.4 Geld genoeg?

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Planning

• Leerdoelen
• §5.4 interactieve uitleg
• Bezig met de opdrachten/nakijken/vragen
• Leerdoelen controleren

Leerdoelen

• Aan het einde van de les weet ik wat een rijksbegroting is.
  

• Aan het einde van de les ken ik de gevolgen van een begrotingstekort.
  

• Aan het einde van de les kan ik uitleggen welke belastingen wij als burgers aan het Rijk betalen.
  

Prinsjesdag

• 3e Dinsdag van september

• De Rijksbegroting = een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven van het Rijk

• De Miljoenennota = de toelichting op de rijksbegroting

Miljoenennota

Een toelichting op de rijksbegroting. De Miljoenennota beantwoordt vragen zoals:

• Wat zijn de belangrijkste plannen?

• Wat gaan die plannen kosten?

Inkomsten overheid

• Belastinginkomsten en premies
• Niet-belastinginkomsten (boetes, aardgas, winsten uit staatsbedrijven)

Belastingen

Het grootste deel van de inkomsten van de overheid bestaat uit belastingen. Er zijn directe belastingen en indirecte belastingen.

Directe belastingen

Worden direct aan de belastingdienst betaald.

Het gaat om de belasting over inkomen, winst en vermogen.

Voorbeeld?

Aantekening H5.3

Loonbelasting is een ... belasting.

1. directe
2. indirecte

Belasting die je betaalt wanneer je een product koopt is een voorbeeld van .....

1. directe belasting.
2. indirecte belasting.

Belasting eerlijk verdelen 

Iedereen betaalt belasting in Nederland, maar niet iedereen betaalt even veel. Er zijn regels waardoor mensen met meer geld ook meer betalen, zoals het draagkrachtbeginsel. Er zijn ook regels waarbij alleen degene betaalt die ook gebruik maakt van de voorziening, dit is het profijtbeginsel.

Staatsschuld

Als de overheid meer geld uitgeeft dan er binnenkomt, spreek je van een begrotingstekort. Om de uitgaven toch te kunnen doen, moet de overheid geld lenen. Doordat de overheid jaren achtereen een tekort heeft gehad, is er een staatsschuld ontstaan.

Staatsschuld

een begrotingstekort = toename staatsschuld

een begrotingsoverschot = afname staatschuld

Begrotingstekort --> lenen --> hogere staatsschuld

• Begrotingstekort: €10 miljard (310 miljard uitgaven - 300 miljard inkomsten)
  
  
• Dan gaan we €10 miljard lenen
  
  
• Stel we hadden een schuld gehad van €110 mrd, dan is de nieuwe staatsschuld €120 mrd (€110 mrd + €10 mrd).

Wat had de coronaciris voor gevolgen voor de Nederlandse bevolking als het gaat om de financiële situatie?

Aan de slag!

- Maken §5.4 de opdrachten uit de studiewijzer.

- Klaar? Ga dan verder met reken-/examenopdrachten.

Leerdoelen

• Aan het einde van de les weet ik wat een rijksbegroting is.
  

• Aan het einde van de les ken ik de gevolgen van een begrotingstekort.
  

• Aan het einde van de les kan ik uitleggen welke belastingen wij als burgers aan het Rijk betalen.
  

Wat is de rijksbegroting?

Welke gevolgen heeft een begrotingstekort?

Welke belastingen betalen wij als burgers aan het Rijk?