V4_T3_BS5/6

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

T3 Genetica

BS 5

4V

25-1-23

Planning 25 januari

• Herhalen monohybride kruisingen
• Leerdoelen


• Instructie dihybride kruisingen
• Verwerken

Een bruine muis en een grijze muis (heterozygoot) krijgen nakomelingen. De grijze kleur is dominant. Hoeveel % van de nakomelingen is bruin?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Dihybride

= een kruising met 2 eigenschappen

Onafhankelijke overerving wanneer genenparen in verschillende chromosomenparen liggen

Bij bananenvliegjes is het allel Q dominant over het allel q. Het allel R is dominant over het allel r. De genen zijn niet gekoppeld.

Bij welke van onderstaande kruisingen kunnen individuen ontstaan die homozygoot zijn voor beide recessieve allelen?

1. Qqrr x QQrr
2. QqRr x qqRR
3. qqRR x QQrr
4. QqRr x qqRr

Opdracht 1: dihybride kruising

Bij beren wordt de vacht type en kleur bepaald door twee genen.

Het allel voor een gekrulde vacht (G) is dominant over het allel voor een gladde vacht (g).

Het allel voor een zwarte vacht (Z) is dominant over het allel voor een bruine vacht (z).

2 beren paren met elkaar. De moederbeer heeft Genotype GGZZ en de vaderbeer heeft het genotype ggzz.

Maak een kruisingsschema.

Een mannetje uit de F1 kruist verder met een GgZz vrouwtje.

Maak weer een kruisingsschema en schrijf de verhouding fenotypen op

Het genotype van een individu is EeFfGGHh.

Hoeveel verschillende geslachtscellen kan dit individu maken?

1. 2
2. 4
3. 8
4. 16

Huiswerk

Dinsdag 31 januari:

55, 56, 57, 60, 61, 62, 63, 64

66 t/m 69

T3 Genetica

BS 6

4V

25-1-23

Leerdoelen

1. Je kunt kruisingsschema's maken voor onafhankelijke overerving van multipele allelen, letale factoren en gekoppelde genen en hieruit of uit stambomen de frequentie van genotypen en fenotypen van nakomelingen afleiden
2. Je kunt verklaren dat mitochondriale overerving kan leiden tot een andere overerving dan volgens de wetten van Mendel 

Multipele allelen

Tot nu toe hebben we gekeken naar 2 mogelijke allelen, maar:

- Op populatieniveau kunnen 3 of meer verschillende allelen bestaan --> multipele allelen

Multipele allelen

Huiswerk

Woensdag 1 februari:

55, 56, 57, 60, 61, 62, 63, 64

66 t/m 69

Van een dihybride kruising met 2 cavia's: AABB x aabb (A = zwart, a = wit, B = ruw, b = glad) worden de F1-dieren onderling gekruist. In de F2-generatie is het gedeelte dat zwart en ruwharig is:

1. 1/16
2. 3/16
3. 9/16
4. 3/4

Alle nakomelingen

 in de F1 zijn:        

Opdracht 2: Gekoppelde dihybride kruising

Onderzoekers ontdekten dat geen van de beren in de F2 een gekrulde bruine vacht hadden of een gladde zwarte vacht. Daarom denken ze dat er sprake is van gekoppelde overerving.

Maak weer een kruisingsschema, maar ga er nu van uit dat de allelen gekoppeld zijn. De kruising begint als volgt:

P:     

Bij pronkerwten zijn de allelen P en L gekoppeld. 

P = paarse bloemkleur en is dominant over rode bloemen.


Bij stuifmeelkorrels blijken twee vormen voor te komen: 

L = langwerpige stuifmeelkorrels
l = ronde stuifmeelkorrels

Een plant met rode bloemen en rond stuifmeel wordt gekruist met
een ouder die heterozygoot is voor beide eigenschappen:
Wat zijn de verhoudingen van de fenotypes in de F1-generatie?

1. 0/100
2. 25/75
3. 50/50
4. 20/80

AABbCcddEe x aaBbCCDdee
bereken de kans op AaBBCCDdee
(noteer een breuk 1/2, 1/3, 1/4, etc)

Huiswerk

70 t/m 74