4.3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Historisch Overzicht 

vanaf 1900

Tweede Wereldoorlog

Holocaust

3a: Joden in nazi-Duitsland

Bijltjesdag

nabestaanden-nu-oorlogsarchief-binnenkort-openbaar-wordt

Wat is het distributiesysteem?

1. Bonnetjes sparen
2. Manier van oorlogvoeren
3. Eerlijke verdeling van voedsel en goederen door bonnen
4. Duitsers die torpedo's schieten op iedereen

De winter van 1944-1945 in Nederland staat bekend als de Hongerwinter. 

 ▻Wat heeft bijgedragen aan het uitbreken van de Hongerwinter?

1. de invoering van een distributiesysteem
2. de invoering van het persoonsbewijs
3. de oproep tot de Februaristaking
4. de oproep tot de Spoorwegstaking

1942

1940

1941

1944

1945

Bevrijding Nederland

Bombardement Rotterdam

Japan bezet Nederlands-Indië

Februaristaking

Operatie Market Garden

welke vormen van verzet hebben wij gezien in de film Suskind?

Welke collaboratie hebben wij gezien in de film Suskind?

Lees de tekst en kies de uitspraak die het beste bij de tekst past

1. Hans ondertekent het formulier wel, omdat hij bang is dat zijn familie anders iets overkomt of dat hij wordt opgepakt.
2. Hans ondertekent het formulier niet, omdat hij niet wil samenwerken met de Nazi's.
3. Hans ondertekent het formulier niet. Deze verklaring is het begin van de Jodenvervolging en de verschrikkingen van de Holocaust.
4. Hans ondertekent het formulier wel, want de politieke situatie is veranderd. Er is een nieuwe overheid gekomen en als ambtenaar moet Hans die nu gehoorzamen.

Fase 1

Pesten en vernederen

Neurenberger Rassenwetten

1935

Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.

Ook zijn deze wetten bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'

Kristallnacht

9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Fase 2

Uitsluiten

De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten 

van het openbare leven in Duitsland

Spullen kopen in Joodse winkels? 

Dat doet een échte Duitser niet!

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Fase 3

Getto’s

(naam komt uit de Middeleeuwen: 

Joodse wijk in Venetië)

Joden moeten in ghetto's gaan wonen. Het leven in ghetto's was zwaar: 

er was te weinig woonruimte voor de duizenden joden die er moesten leven.

Een ander probleem in de ghetto's

was de beperkte hoeveelheid voedsel.

Veel mensen stierven aan ondervoeding

Joodse raad

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Als delen van het ghetto moeten worden ontruimd, moesten Joden naar concentratiekampen

...zoals het neerslaan van een opstand in het ghetto van Warschau

Of omdat delen van het ghetto moeten worden ontruimd,

omdat Joden naar concentratiekampen moeten.

Aan de slag

werkboek 4.3

Opdracht 3 t/m 9

Voor de Duitsers zijn concentratiekampen veel 'overzichtelijker' 

en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.

Waar in ghetto's nog manieren worden gevonden om te verstoppen 

voor de Duitsers, is dat in de kampen vrijwel onmogelijk.

Jaartallen bij deze paragraaf 

• 1933
• 1935
• 1938
• 1939
  
• 1942

Personen uit deze les

Zorg dat je de belangrijke historische personen kent

* Goebbels 

Hitler

Begrippen uit deze paragraaf

• Holocaust
• persoonsbewijzen
• neurenbergse rassenwetten
• kristallnacht
• endlosung
• Wansee conferentie
• concentratliekampen
• vernietigingskampen
• doorvoerkampen
• dodenmarsen

huiswerk:

Paragraaf 3